ଭାଷା

 ଭାଷା ଭିତିରେ ଓଡିଶା ପ୍ରଦେଶର ଗଠନର ମୂଳାଧାରା

bûhûbò©òùe IWÿògû _âù\g MV^e cìkû]ûe

gòa _âiû\ Zòâ_ûVú

IWÿògû bûeZe _â[c bûhûbò©òK

eûR¥ eìù_ MV^ ùjûA[ôfûö bûeZe

Êû]ú^Zû iõMâûcùe ù~ûMù\aûe ajê

@ûMeê IWÿò@û RûZúd @iàòZûe @ûù¦ûk^

@ûe¸ ùjûA[ôfû IWÿò@û bûhûbûhú

aòzò^Üû*ke GKZâúKeY _ûAñö

1903ùe MVòZ C}k i¹òk^ú Gjò

@ûù¦ûk^e iKòâd aûjK eìù_ Kûc

Keò[ôfûö IWÿògûe _½òcû*k

i´f_êeùe IWÿò@û bûhûe _ê^üiÚû_^

@ûù¦ûk^ Gjûe ajê _ìaðeê

ùjûAiûeò[ôfûö bûhû bò©òùe ÊZª

C}k _âù\g MV^ \ òMùe

i´f_êee Gjò bûhû @ûù¦ûk^

CùfäL^úd bìcòKû MâjY Keò[ôfûö

1895 Rû^ê@ûeú 19 ZûeòLùe

i´f_êeùe IWÿò@û bûhûe Cùz\ I

jò¦ú bûhûe _âPk^ ùjûA[ôfûö ùijò

icdùe @aiÚû G_eò [ôfû ù~

C_K_ìka©ðú @*kùe c¤ IWÿò@û bûhû

iÚòZò _ûAñ iõNhðeZ [ôfûö LâúÁúd @Ác

gZû±úùe iéÁ IWÿò@û bûhû PZêŸðg

gZû±úùe @û]ê^òKZûe Ægð _ûA[ôfû

ùaûfò MùahKMY cZa¥q KeòQ«òö

@Ác gZû±úùe @aòbq _êeú Ròfäûùe

ùKûw\ùe GK @Z¥« C^ÜZ bûhû

bûeZ fò_òùe _âPkòZ [ôfû ùaûfò

jêG^¨iûõu aòaeYúeê RYû~ûGö

aògòÁ bûhûZ©ßaò\¨ R^¨ Mâúdei^¨u

_êÉK ‘fòwêAÁòK¨ iùbð @`¨ AŠò@û’e

a‰ð^û^êiûùe ZcfêKVûeê aûuêWÿ

_~𥫠Gaõ \lòYùe aògûLû_ûUYû

Z[û aûeê@û a¦e _~𥫠aòÉú‰ð

bìLŠùe IWÿò@û bûhû _âPkòZ [ôfûö

GP¨.Uò ùKûf¨aéK¨ 1801ùe ùfLôQ«ò

ù~, ùc\ò^ú_êeVûeê cûYòK_ûUYû Gaõ

aùwû_iûMe ZUa©ðú @*keê

i´f_êe _~𥫠aòÉéZ @*kùe IWÿò@û

bûhû _âPkòZ [ôfûö R^¨ aòc¨iu

cZû^êiûùe awkû bûhûe i©û

còkò^[ôaû Kûkùe IWÿò@û bûhû iµì‰ð

bûaùe _âZòÂòZ ùjûAiûeò[ôfûö Zûcòf¨

bûhû a¥ZúZ @^¥ ùKøYiò @û*kòK bûhû

IWÿò@û bûhûVûeê _âûPú^ ^êùjñö j<eu

‘IWÿògû AZòjûi’eê c¤ IWÿò@û bûhûe

_âûPú^Zû iµKðùe ajê Z[¥ RYû~ûGö

IWÿò@û bûhûe g± bŠûe awkû, jò¦ú

I ùZfêMê bûhûVûeê @]ôK icé¡ö iõÄéZ

bûhûe aòKûgùe c¤ _âûPú^ IWÿògûe

ùMøeacd iÚû^ ejò[ôfû ùaûfò

HZòjûiòK Z[û MùahK WKÖe K龩

aûRù_dú Zûue ‘K<òâaê¥i^¨ @`¨

Kkòw Uê AŠò@û^¨ KfPe’ gúhðK

^òa§ùe CùfäL KeòQ«òö ‘IWÿògû

jòùÁûeòKûf¨ R‰ðûf¨’ WKÖe Kê¬ aòjûeú

Zâò_ûVúu ‘\ Aùbûfê¥i^¨ @`¨ IWÿò@û

f¥ûwêGR¨ GŠ¨ Äòâ_Ö,’, WKÖe aõgú]e

cjû«òu ‘IWÿò@û bûhû @ûù¦ûk^’, gâú]e

cjû_ûZâ-gcðûu ‘IWÿò@û _âKûg^ I

_âiûeYe AZòjûi’, ‘i´f_êeú

g±ùKûh’ùe iêùe¦â^û[ Zâò_ûVúu

@MâùfL Z[û R^¨ aòc¨iu ‘G

KµûùeUòb¨ Mâûcûe @`¨ AùŠû @û~ð¥û^¨

fûwêGùRi¨’ Gaõ WKÖe MMù^¦â^û[

\ûiu ‘IWÿò@û bûhû iêelû @ûù¦ûk^’

_âbéZò _êÉKùe C_ùeûq Z[¥ûakú

_âYúZö

IWÿò@û _eò GK icé¡ bûhûKê Cùz\

Keò jò¦ú bûhûe _âPk^ aòâUòg¨

@*kùe ^aú^ RûMY iéÁò ùjûA[ôfûö

Gjò i`kZû [ôfû C}k i¹òk^ú

MV^e cìkC›ö _ea©ðú Kûkùe

IWÿò@û bûhûe aòKûg Gaõ IWÿò@û bûhûbûhú

@*ke GKZâúKeY ^òcù« C}k

i¹òk^ú ajêaò] Kû~ð¥ Keò[ôfûö

i´f_êeùe bûhû @ûù¦ûk^

iµKðùe GK lê\â Z[û ZûeòL aòjú^

C_iÚû_^û KeòQ«ò gâú_Zò cògâ Zûu

KäûiòK¨ _êÉK ‘gòckû ~ûZâû’ùeö

1905ùe fòLôZ Gjò _êÉK

1918ùe aûMàú aògß^û[ Keu \ßûeû

C}k iûjòZ¥ ù_âi¨ùe cê\òâZ ùjûA

_âKûg _ûA[ôfûö Gjò _êÉK _âKûg

_ûA^[ôùf bûhg @ûù¦ûk^e GK

MêeêZß_ì‰ð @¤ûd ùfûKùfûP^Kê

@ûiò_ûeò^[û«ûö

i´f_êeùe bûhû @ûù¦ûk^ I

gâú_Zò cògâu ‘gòckû ~ûZâû’ _êÉK

iµKðùe WKÖe jùeKé¾ cjZûa Kj«ò

i´f_êeùe IWÿò@û bûhûe _âa©ð^ _ûAñ

i´f_êe ^òùR jó ù^ZéZß ù^AQòö

c]êiì\^ eûI ‘gòckû ~ûZâû’e ùRûe\ûe

ic[ð^ _ìaðK Kj«ò, ‘gòckû ~ûZâû’

IWÿò@û bûhû AZòjûie _eò_ìeKö _ê^½

‘jò¦ú ieÊZú ùcû QûZòùe aiò Keòa

_eû eûRZß’ Kjò ùL\ _âKûg Ke«ò

Êbûa Kaò Mwû]e ùcùjeö

WKÖe _âùcû\ Kêcûe cògâ ‘gòckû

ieKûeue GK iê_eòKÌòZ hW~ª

[ôfûö aòâUògecûù^ @ûc ù\g, eûR¥

Z[û @*ke bûhû Gaõ iûjòZ¥e aòKûg

^òcù« @ûiò^[ôùfö ùicû^u ^òKUùe

Gjò _âiw [ôfû @Z¥« ùMøYö ùZYê

_â[ùc i´f_êeeê IWÿò@û bûhûe Cùz\

iû]^ I jò¦ú bûhûe _âPk^ ^òcù«

a¡_eòKe [ôaûe iìPúZ jêGö

i´f_êeùe IWÿò@û bûhûe _ê^ü_âPk^

^òcù« cj« aòjûeú \ûi, akb\â

iì_Kûe, aâRùcûj^ _…^ûdK Gaõ

c\^ ùcûj^ cògâ c¤_âù\ge

Z\û^ú«^ Mb‰ðe iûe¨ GŠòâC ù_â\e

Gaõ Cq PûeòRYu ij gâú_Zò cògâ

cògò i´f_êee _âZò^ò]ô bûaùe cj«

aòjûeú \ûiu ù^ZéZßùe aWÿfûU¨ fWð

KRð^uê ùbUòaû CùŸg¥ùe iòcfûKê

~ûZâû Keò[ôùfö Gjò icdùe aWÿfûU

fWð KRð^ iòcfûiÚòZ bûAi¨ eòMûf¨

fR¨ùe @aiÚû^ Keê[ôùfö 1903

Rû^ê@ûeú _jòfûùe i´f_êeùe IWÿò@û

bûhû _ê^ü _âPkòZ ùjûA[ôfû ö G

iµKðùe aòÉéZ Z[¥ ‘i´f_êe bûhû

@ûù¦ûk^e AZòjûi’ _êÉKùe iÚû^òZ

ùjûAQòö i´f_êeùe bûhû iêelû

@ûù¦ûk^e i`kZû icMâ IWÿògûe @ûLô

SfiûA ù\A[ôfûö KUK I aâjà_êe

~ûZâû’ùe IWÿò@û bûhû @ûù¦ûk^e PòZâ

gúhðK ^òa§ùe ùfLôQ«ò, ‘_âùZ¥K

@*ke aòbò^Ü aòbûMe C_~êq

MùahYû I @¤d^ \ßûeû jó IWÿògûe

_ì‰ðûw AZòjûi eP^û i¸a_eö @ûRò

aò G \òMùe @ù^K KòQò Keòaûe @Qò’ö

Cq ^òa§ ‘i´f_êeùe bûhû

@ûù¦ûk^e AZòjûi _êÉKùe c¤

i^ÜòùagòZö’

C}k i¹òk^ú _leê i´f_êee

bûhû @ûù¦ûk^e Cy _âgõiû

Keû~ûA[ôfû I G iµKðùe GK _âÉûa

c¤ MéjúZ ùjûA[ôfûö @û]ê^òK IWÿògû

_âù\g MV^ ùlZâùe i´f_êee

bûhû @ûù¦ûk^ [ôfû _â[c _\ùl_ö

_ea©ðú Kûkùe1905 @ùKÖûeae

16 ZûeòLùe i´f_êeKê IWÿògû

WòbòR^ùe iûcòf Keòaû ^òcù« ^ò¿©ò

MéjúZ ùjûA[ôfûö i´f_êeùe bûhû

@ûù¦ûk^Kê IWÿògûe icÉ _Zâ_ZòâKû

I aòmR^ ic[ð^ Keò[ôùf c¤ bûhû

@ûù¦ûk^e AZòjûiùe Gjò _âiw

C_~êq iÚû^ fûb Keò^ûjóö i´f_êee

bûhû @ûù¦ûk^ iµKðùe iµì‰ð @m

ùfûùK c¤ iµâZò IWÿògûe bûhû

@ûù¦ûk^ùe AZòjûi ùfLê[ôaû

_eòflòZ jêGö jò¦ú bûhûbûhú ieKûeú

KcðPûeúcû^u iêaò]û ^òcù«

i´f_êeùe ieKûeú bûhûKê a\kûA

ù\aû aûÉaZü GK @\ìe\gðú

_\ùl_ [ôfûö ùijò_eò aòâUòg¨ gûi^

Kûkùe GK @*kùe _âPkòZ bûhûKê

_ê^ü iõiÚû_^ Keòaû i´f_êee

bûhûù_âcú ^òcù« GK aòeûU i`kZû

[ôfûö Wÿògû ijòZ i´f_êee cògâYKê

iê\ìe _eûjZ Keòaû \òMùe

i´f_êeeê IWÿò@û bûhûe Cùz\ iû]^

Keû~ûA[ôfû ùaûfò a‰ðûXÿ¥ bûhû

iûjòZ¥Kûe iêùe¦â cjû«ò CùfäL

KeòQ«òö

1895ùe i´f_êeùe IWÿò@û

bûhûe Cùz\ iµKðùe iað_â[ùc

‘i´f_êe jòùZ÷hòYú’ùe _\¥ûKûeùe

_âKûg _ûA[ôfûö 1854ùe c¤

@ûC[ùe i´f_êeùe IWÿò@û bûhû

_eòaù©ð jò¦ú bûhû _âPkòZ ùjûA[ôfû

I 1860ùe ÊZü IWÿò@û bûhû _ê^ü

_âPkòZ ùjûA[ôfûö gûi^MZ KûeYeê

Gjò bûhû @\k a\k ùjûA[ôfûö

ùZùa Gjò icdùe ùfûùK @i«êÁ

ùjûA[ôùf ùjñ ùKøYiò @ûù¦ûk^

ùjûA^[ôfûö

i´f_êeùe IWÿò@û bûhû iêelû

@ûù¦ûk^ i`k ùjûA^[ôùf @ûRò Gjò

@*k QZògMWÿ @*kùe ejò[û’«ûö

ù~_eòKò iûewMWÿ, `êfSe, aÉe

AZ¥û\ò IWÿò@û bûhûbûhú @*k

QZògMWÿùe ejòQòö hùWÿAKkû I

Leiê@ñû @*k aòjûe _âù\gùe

ejòMfûö Gjò @*kKê _ê^aðûe IWÿògûùe

iûcòf KeòaûKê ùKùa ùKcòZò Kê¸úe

Kû¦Yû gêYòaûKê còkê[ôùf c¤

QZògMWÿùe ejò[ôaû IWÿò@û bûhûbûhú

@*k iµKðùe ùKjò Pò«òZ [ôaû

_eòflòZ jêG^ûjóö

i´f_êe,

ùcû:8249461767