gâú~êq aûfûRú ^ûdK
D^Üaòõg gZû±ú NUYû ajêk icd ö Gjûeò bòZùe
IWÿògûe bûMýûKûgùe iéÁò ùjûA[ôfû @iêcûeú NUYû, @NUYû
I aòNUYû ö 1830 ùe AõùeR cû^u IWÿògû @]ôKûe,
1866 ciòjûe ^@u \êbòðl IWÿògûe iûcûRòK Rúa^
_âZò ]KþKû ö Gjò icdùe IWÿògûùe IWÿò@û bûhû aòùfg_
^òcù« awûkòcû^u iêPò«òZ hWÿ~ª ö ù~ùZùaùk
IWÿògûe iûcûRòK Rúa^ùe @ù^K NûZ _âZòNûZ ù\Lûù\A
aýqò Rúa^Kê gâújú^ Keò[ôfû I iõÄéZò aòKûg ùlZâùe
^û^û @«eûd iéÁòKeò IWÿò@û bûhûeê iÚòe I Éaþ] Keò[ôfû
Gjò_eò GK NWÿòi§ò cêjì©ðùe 1884 ciòjû ùiù_Ö´e
cûi 28 ZûeòLùe aûùfgße Ròfäûe ùK\ûe_êe Mâûcùe
Kaòae eû]û^û[ bìcòÂ ùjûA[ôùf ö Zûu _òZûu ^ûc
iê¦e ^ûeûdY I cûZûu ^ûc [ôfû ZûeòYú \ûiú ö cûZâ
_û*ahð adiùe cûZé aòùdûM ùjaûeê _òZûu C_ùe
Zûue icÉ \ûdòZß _Wÿò[ôfû ö
eû]û^û[ 6 ahð adiùe Mñû PûUgûkúùe _ûV
_Xÿò[ôùf ö Zû_ùe ùiûùeû b‰ðKêfûe Äêfùe @¤d^
Kùf ö \gahð adiùe aûùfgße Ròfäû Äêfùe @¤d^
Keò[ôùf ö 16 ahð adiùe Cygòlû Keòaû ^òcù«
KfòKZû ù_âiòùWÿ^þiò KùfRùe ^ûc ùfLûA[ôùf ö
ùiVûùe ÊûiÚý @^êKìk ^ ejòaûeê aû¤ ùjûA MéjKê
_âZýûa©ð^ Kùf ö
eû]û^û[ Kcðcd Rúa^ @ûe¸ùe aûùfgße Ròfäû
Äêfùe gòlK, _êeú Ròfäû Äêfùe gòlK, _âbéZò Äêfùe
gòlK Zû’_ùe ùWÿ_êUò A^òiþù_KÖe, IWÿògû RG<
A^òiù_KÖe, A^òiù_KÖe Gjò_eò gòlû aòbûMe @ù^K
‘_\ _\aú’ùe @aiÚû^ Keò ^òRe K©ðaý I ^òR
Kû~ðý\lZû _âZò_û\^ Keò~ûAQ«ò ö
eúZò~êM _ea©ðú Kûk IWÿò@û bûhû iûjòZý ^òcù«
\êŸòð^e icd ö eúZò~êMúd iûjòZýe @kuûe, C_cû I
_ûŠòZýe _ûeûKûÂû iû]ûeY _ûVKe aúZÆéj ùjaû
ÊûbûaòK ö @^ý _Uùe IWÿò@û bûhûKê ùfû_ Keòaûe PKâû«
^ò½òZ bûùa IWÿò@û iûjòZýKê aòeûU iõuUùe _KûA[ôfû ö
Gjò icdùe eû]û^û[ @ûaòbðûa ùjûA ^ìZ^ ~êMe iìZâ_ûZ
Keò[ôùf ö ~ûjûe ^ûc @û]ê^òK ~êM ö Kaòae eû]û^û[
[ôùf Gjò ~êMe iâÁû I \âÁû ö ùZYê Zûu ^ûcû^êgûùe Gjò
~êMKê eû]û^û[ ~êM ùaûfò c¤ Kjò[û«ò ö
Kaò eû]û^û[ C^Üaòõg gZû±ú @û]ê^òK ~êMe IWÿò@û
iûjòZýùe GK ^ìZ^ \òM« iéÁò Keò[ôùf ö Kaò eû]û^û[
ùjùf @û]ê^òKZû I _âûPú^Zûe iõù~ûM ùiZê ö b¬~êMe
KÌ^û aòkûiKê _eòZýûM Keò G ~êM aûÉaûgâdú I Pò«û
ic^ßde ~êM ö ic^ßd iéÁò ùjfû _âûPý I _û½ûZý c¤ùe
^ìZ^Zû I _âûPú^Zû c¤e ö eû]û^û[ eúZò~êMe KûaýiéÁò
_eµeûKê C{òaòZ Keò eLò[ôùf c¤ G[ôùe Kaòue
ùcøkòKZû iêÆÁ ö Kaòue Kûaý KaòZû b¬u Kûaý bkò
@kuûeùe bûeûKâû« ^ùjûA Êz iûafúk I ijé\dÆgðú
a‰ð^û ejòQòö ~ûjûKò iû]ûeY aýqòcûù^ aêSòaûKê ic[ð
ùjûA_ûeòùa ö b¬u Kûaý iûjòZý KÌ^û aòkûiùe
E¡òc« [ôaûùaùk eû]û^û[u iûjòZý aûÉaûgâdú ö
eû]û^û[u KaòZû ù\gûZàùaû]K, Pò«û]ûeû _âKéZòe
ù^÷iMòðK iêhcû, iûwKê cYòh Rúa^e eúZò ^úZò Pûfò
PkYú ^òùUûk bûaùe _âLýû_^ KeòQ«ò ö eû]û^û[
GKû]ûeùe RùY @û\gð gòlK, @^êaû\K _âûa§òK I Kaò
bûaùe _âZòbûZ ö
IWÿò@û iûjòZýe aòKûg \òMùe Kaòu ^òÂû, iû]^ûe
_Uû«e ^ûjó ö C^aòõg gZû±úùe @ù^K MêWÿòG Kûaý,
KaòZû _âa§ eP^û Keò IWÿò@û iûjòZý bŠûeKê icé¡
KeòQ«ò ö @^êaû\, eP^û Keò IWÿò@û iûjòZýKê C{òaòZ
KeòQ«ò ö Zûu \ßûeû @ù^K iõÄéZ eP^û I awkû eP^û
c¤ ù\LôaûKê còùk ö Kaòue KaòZû MêWÿòK KaòZûakú
_â[cbûM I \ßòZúd bûaùe i^ÜòùaiòZ ùjûAQò ö Kûaý
MêWÿòK c¤ùe ^¦òùKgße, Chû, _ûaðZú ùK\ûeùMøeú,
P¦âbûMû PòfòKû \eae, cjû~ûZâû ~~ûZò ùK\ûeùMøeú,
P¦âbûMû, PòfòK. \eaûe, cjû~ûZâû I ~~ûZò ùKgeú ö
M\ý iûjòZý MêWÿòK ùjfû AZûfúd ~êaû I aòùaKú _âbéZò
IWÿò@û iûjòZýe @cìfý iõ_\ ö eû]û^û[ @û]ê^òK Kûaý
iûjòZýe @MâMûcú iâÁû ö _â[c Kaò bûaùe ùi _û½ûZý
iûjòZý I bûeZúd iûjòZý _êvû^_êv bûaùe @¤d^ Gaõ
@^êgúk^ Keò ^òRÊ Kûaý KaòZûùe _âZò`kòZ Keòaûùe
iò¡jÉ ö
Kaòue eû]û^û[ eûdu @ù^K KaòZûùe ù\gûZàùaû],
I RûZúd _âúZòe c¦ûKò^ú @û]ê^òK ~êMùe _â[ùc _âaûjòZ
ùjûA[ôfû ö RûZúd ùPZ^û, RûZò_âúZò _â[c[e _ûAñ eû]û^û[u
Kûaý KaòZûùe ù\LûMfû ö Kaòue ‘PòfòKû’, \eaûe
cjû~ûZâû, bûeZúbûa^û Kûaýùe RûZúdZû aû\ú ùPZ^û iêÆÁ ö
@_eì_ú PòfòKû Vûeê Kaò ùcfûYò ù^A _âKûg KeòQ«ò Zûjû
^ò½òZ bûùa RûZúd _âúZòe _eòPd \òG ö Kaòu bûhûùe-
“ù\aú aúYû_ûYú ùKCñ _û_ `ùk,
KeêYû ùZûje CYû G C}ùk
Êbûùa C}k ùgûbûe ^ò]^
cûZâ G ùgûbûùe ùZûe @]ôÂû^ -
aò^ê iò^û cûZû ùjûAQò aòagû
bRòQò @eYý _âiì^e \gû ö’’
ùa÷PòZâcdú C}ke _âKéZòK PòZâ Kaò eû]û^û[u eP^ûùe
cù^ûm bûaùe _âKûg _ûAQò ö G[ôùe Kaò Êù\g_âúZò I
RûZúdZû bûa ÆÁ _âZòbûZ jêG ö @aùjkòZ C}k _ûAñ Kaò
ùlûb _âKûg Keò PòfòKû Kûaýùe KjòQ«ò ö C{dò^ú ^òKUa©ðú
lê\â gò_âû^\ú Kûkò\ûiu Kûaýùe a‰òðZ ù~ûMêñ RMZùe _âiò¡
ùjûA ~ûAQò cûZâ cjû^\ú IWÿògûe aWÿ ^\ú ùjûA c¤ LýûZò
fûb Keò_ûeò^ûjó ö Gjò _eò bûaùe lê\â jâ\ Êeì_û, @õgê_û
jâ\ aòeûU jâ\ R^ icûRùe @ùMûPe ö VòKþ ùijò_eò LaðKûd
ùMûa¡ð^ _aðZ bûaùe LýûZòfûb Keò[ôaû ùaùk ùcNûi^
_aðZ Mòeò icûRùe iÚû^ fûb Keò_ûeò ^ûjó ö ùZYê Kaò KjòQ«ò-
“lê\â iò_âû ùiûZâû aòLýûZ RMùZ cjû^\ú ^ûc ejòfû Mê_ùZ ö
Êeì_û, @õgê_û ùfûùK @ùMûPe _êRûÆ\ ùjfû ùMû¿\-_êÃe öö
RùY RûZúdaû\ú Kaò ùaûfò ùi GjûKê CùfäL
Keò_ûeòùf ö _ê^½ Kaòu aòh\ c^ @ûgûaû\ú ùjûA MûA
CVòQò-
“_ûjòfûYú ùNûe Zûciú eR^ú
`êUòùa C}k bûhû Kckò^ú ö’’
C}ke bûhû aòùfû_ @ûù¦ûk^ C^Üaòõg gZû±ú
ùgh_û\ùe Pûfò[ôaû icdùe C}ke bûhû I iûjòZýe aòKûg
ùja Gaõ C}ke ùMøea a¡òðZ ùja Gaõ _é[ôaúùe C}k
LýûZò fûb Keòaû ^òcù« ùi iZZ ùPÁòZ [ôùf ö Kaò
‘\eaûe’ Kûaýùe c¤ RûZúd _âúZò, Êù\g a¦^û ù\LôaûKê
còùk ö \eaûe Kûaýe @ûe¸ùe HZòjûiòK \êMð aûeaûUúe
ùMøeaKê a‰ð^û KeòQ«ò -
“C}ke _ìað Kú©òð-iáZò-_ìZ aûeaûUú @ûRò iùR biàòbìZ ö
HZòjûiòK G \ìMð aûeaûUú, aúeeq _òùŠ MXÿû ~û’e
cûUò öö
X X X X
Kû*ú @bò~ûù^ ù~ \êMð _âûPúe aû\ý ^ûù\ ù\A[ôf _âZò
Mòe
ReûRú‰ð ùaùg ù\LA ùi @ûR ^aý C}ke G ibý
icûR ö’’
_ìað iáZò _ìað aûeaûUú \êMð @ûRò ibý icûRe ReûRú‰ð
ùag aògß ù\LêQò ö Gjò_eò aûeaûUú \êMðe @ald ù\Lô Kaò
ccðûjZ ö cjû~ûZâû Kûaýe ù\g_âúZò RûZúd bûa^û ù\LôaûKê
còùk ö Kaòu \ßûe ePòZ bûeZ MúZòKûùe c¤ ù\gûZàùaû]
a©ðû _âKUòZ ö Kaòu bûhûùe -
“iùaðÂûõ ù^û R^^ú bûeZ ]eYú KÌfùZdõ,
R^úa›k Z^d MùY÷ÉZþ iûcýKþ g¹ð aòù]dõ ö
jòcMòeò - iúc«òZ-cÉKcò\ c´ê]ô_eòMZ _ûgßðcþ,
@ià{^à\c^Ü\ c^ògõ ùgâøZ _êeû Z^cûhðcþ ö
’3Gjò_eò bûaùe Kaòu Kûaýùe ù\gûZà ùaû] I RûZúd
_âúZò ^òùUûk bûùa a‰òðZ ö
eû]û^û[u @^ý GK @ûKhðYúd aòba ùjCQò _âKéZò
PòZâYùe @bò^a \éÁòbwú ö Kaòu iéÁò MêWÿòKùe _âKéZò Rúa«
_eò cù^ jêG ö b¬úd _âKéZòùe ^ûdK ^ûdòKûue iù¸ûM
ùbûM aòkûi _eò\éÁö Kò«ê eû]û^û[ c^êhý I _âKéZò c¤ùe
GK ^òaòW iõ_Kð ejòQò Zûjû ÆÁ bûùa C_faþ]ô Keò[ôùf ö
AõeûRú iûjòZýe IßûWÿði©ßû[ð, KfeòRþ aûAe^þ, KòUi, ÄUþu
bkò ùiø¦~ðý I _âúZòe @û]ûe bûaùe MâjY Keòaû ijòZ
_âKéZòVûùe aòbò^Ü cû^aúd MêY @ûùeû_ KeòQ«ò ö eû]û^û[
PòfòKûKê iLú eì_ùe, ùgûK _ûùgûe @_ieû bìa^ eìù_ PòZâY
Keòaû IWÿò@û iûjòZýùe iõ_ì‰ð ^ìZ^ ö Kaò _âKéZò Vûùe Rúa^
@ûùeû_ Keò cYòh Rúa^e Kû~ðý Kkû_, _é bìcò bûùa a‰ð^û
Keòaû ijòZ _âKéZò Vûùe iùZKò Kaò ^òR Rúa^ i§û^e aû©ðû
C_f² KeòQ«ò ö Kaò PòfòKû jâ\Kê Kûaý ^ûdúK bûùae
iRûAQ«ò ö ùi @_eì_û faYýcdú Qù¦ûcdú ^ûdòKû ö Zûe
^úkûb ^d^ùe @Qò \êýZò, Zûjûeò eì_ùe beòejòQò
cû\KZû, Zû’e bûhûùe ejòQò iõMúZe fûkòZý cìzð^û ö
Kaòu bûhûùe-
“C}k Kckû-aòkûi \úNòðK, ceûk cûkò^ú ^úkû´ê
PfòKû C}ke Zêjò Pûeê @kuûe, C}k bêaù^ ùgûbûe
bŠûe öö
C}k _âKéZòe ùgûbûe bŠûe ùZYê Kaò @ù^K Kûaýùe
C}ke ^\ ^\ú _aðZ Mòeò Kû^^ Rúa« a‰ð^ ejòQò ö
_aðZú Kûaýe iõ§ýû a‰ð^û I P¦âbûMû Kûaýe geZe
ùiø¦~ðý ùagþ c^cêMÛ Ke ö P¦âbûMûùe geZe ùiø¦~ðý
a‰ð^û Keò Kaò KjòQ«ò -
“ùMû]ìkò MM^ iêPòZâ \òùg gZ aeùY gZ cù^ûe[
SUùK ù~ùjÜ @ûgû Kû^ù^ ö’’
_ûaðZú Kûaýùe iõ¤ûe a‰ð^û Keò Kaò CùfäL KeòQ«ò
- “bûicû^ eq eaòaò´ ù\Lô G bûa @ûùc @«ùe
aòe*ô ePòZ iêa‰ð aâjàûŠ bûiA Kòaû iûMùe ö’’
Gjò_eò bûaùe Kaòu _âKéZòK Rúa« bûaùe _âKûg
KeòQ«ò ö
eû]û^û[ RùY ùiø¦~ðý aû\ú Kaò ö Kaòu ùiø¦~ðýe
@« ^ûjó ö ùZYê Kaò PòfòKû Kûaýùe CùfäL KeòQ«ò -
iê¦e Zé¯òe @aiû^ ^ûjó ö ù~ùZ ù\Lê[ôùf ^ì@û
\ògê[ûA ö’’ eû]û^û[u PòfòKû Kûaýùe ù~ ùKak
ùiø¦~ðýe M«ûNe’ Zûjû ^êùjñ Zûue icMâ Kûaý iõ_\
ùiø¦~ðýùe be_êe ö _âKéZòe ùiø¦~ðý eì_e ùiø¦~ðý,
^ûdK, ^ûdòKûu ùiø¦~ðý Kaòu Kûaý MêWÿòKùe ùagþ
cù^ûec ö P¦âbûMû Kûaýùe ^ûdòKû P¦âbûMûe eì_
fûaYýùe iì~ðýu c^ aòiàd aòcìXÿ ùjûA~ûAQò ö
Kaòu bûhûùe - “ù^Zâ ~êùM ~êaû _ò@«ò ù~Cñ eì_
@céZ ùi @céùZ Kf ù~øa^ aûkû Z^ê ]CZ ö’’
^ûdòK P¦âbûMûe ù_âc _âZò aòeûM bûa _âKûg Keò[ôùf
c¤ iì~ðý ù\a ^òRKê P¦âbûMûe ùiø¦~ðý Vûeê \ìeùe
ejò_ûeò ^ûjû«ò ö ùZYê eì_ _ò_ûiú Kaò eû]û^û[ Kj«ò -
“Kò«ê eì_ [ôùf _âz^Ü ùKùa eiòK QûùWÿ ? c]ê
[ôùf _êù¿ ~Zù^ ùLûRò c]ì_ KûùXÿ ö
ù~ @ùU RMZ R^e c^-^d^-Kûe ö @_âKU
ùjûA ejòaû _ûAñ Kûjó Zû’ Pûeû ?’’
ùiø¦~ðý ~êùM ~êùM @ce ö Zûjûe ùgh ^ûjó ö ùZYê
PòfòKûe ùiø¦~ðýùe cêMÛ ùjûA KjòQ«ò- “@ûjû G ùgûbûe Kûjó _Uû«e, [ôùf [ôùa ÊùMð
cù©ðý @ùMûPe ö
X X XbûeZú bKZ ùKCñ eì__ûdú, Zé¯ ùja Gjû [ùe
cûZâ ¤ûdú
aP^ aòhd ^êjñA G Qaò jéù\ ùi ùKak _ûùe
@^êbaò ö’’
_âùZýK ùlZâùe Kaòu Kûaý MêWÿòKùe ùiø¦~ðýùaû]
_âKUòZ ö Kaòu \éÁòùe PòfòKû eì_iú I _âûKéZòK iêhcûùe
aòcŠòZû ùiø¦~ðý gûkú^ú ö
@û]ê^òK ~êMùe aXÿò Pûfò[ôaû @^ýûd @^úZò Mað
@juûeKê aýwûZàK ùg÷kúùe _âZò_û\^ KeòQ«ò ö Kaòu
\éÁòùe eûR, cjûeûR ]^ú icÉ aýqò ic^Vûùe icû^ ö
ùZYê Mað @jõKûeKê \ìùeA ]cð @ûPeY Keòaû_ûAñ _eûcgð
ù\AQ«ò ö Kaò aýwûZàK Kûaý \eaûeùe ùfLôQ«ò-
]cð GK ù_ûZ MXÿòQ«ò aò]ô ZeòaûKê Gjò iõiûe
aûeò]ú ö
]cð GK iò^û cjZ _Yò@û, @ûC iaê aûKò @ùXÿA
\ò^ò@û ö
Cq KûaýUòùe Kaò ]cðe MêeêZß I cj©ßKê iê¦e
bûaùe aýûLýû KeòQ«ò ö Gaõ Mað @jõKûeKê _eòZýûM
Keòaû ^òcù« icÉu iùPZ^ KeûA ù^÷ZòK @û\gðe
aû©ðû _â\û^ KeòQ«ò ö
aûÉaùe eû]û^û[u KûaýMêWÿòKe aòhd Mâúiþ, ùeûc
_âbéZò _û½ûZý Pò«û]ûeûùe MXÿò CVò[ôùf c¤ @]ôKûõg Kûaý
MêWÿòKùe bûeZúd ù_øeûYòK @ûLýû^, ]cðúd _eµeû I
iõÄéZò C{òaòZ ùjûACVòQò ö eû]û^û[u iûjòZý _âûPý I
_û½ûZýe c]êe ic^ßd ö ùi Zûu Kûaý eP^ûùe _û½ûZý
iûjòZýeê @ûjeY Keò[ôùf c¤ ùi[ôùe Zûue ùcøkòK
Pò«û]ûeû _âÇêUòZ ö
@¤û_K, gýûc iê¦e iõÄéZ cjûaò\ýûkd,
LûeòMêWÿû (M¬ûc),ùcû - 9178751970
Comments
Post a Comment