6-25-24

AZòjûie “@fòbû Kkû\ûM”

ReêeúKûkò^ _eòiÚòZò

: aòùR_ò

 ù\ge ^òŸðòÁ ùMûUòG _eòaûeKê gûi^ lcZûùe eLôaû

_ûAñ ùKûUò ùKûUò ùfûKu iû´ò]û^òK @]ôKûeKê

Rkû¬kò \ò@û~ûA[ôfû

 ù~Cñcû^uê KõùMâi ùRfþùe eL ô[ôfû Gùa ùijò

ù^Zû I Zûu _eòaûe KõùMâie @ûgâòZ

 i´ò]û^Kê jZýû Keò[ôaû _û_úcûù^ Gùa i´ò]û^ elûe `µû

ùiæûMû^ ù\CQ«ò

bêaù^gße, Zû.25/06: ù\gùe MYZª I i´ò]û^Kê KõùMâi aûe´ûe jZýû

KeòaûKê ùPÂû KeòQòö 49 ahð _ìùa KõùMâi _leê fMû~ûA[ôaû ReêeúKûkú^

_eiÚòZò ùjCQò Gjûe _âcêL C\ûjeYö ZZþKûkú^ _â]û^cªú A¦òeû Mû§ú

1975ciòjû Rê^þ25 c¤eûZòâùe bûeZùe _â[c[e _ûAñ ReêeúKûkò^ _eòiÚòZò

ùNûhYû Keò[ôùfö 1971 ^òaðûP^ùe ùi ieKûeúKke @_aýajûe Keò Zûu

_âZò\ߦßú eûR ^ûeûdYuê _eûÉ Keò[ôùf ùaûfò CùfäL Keò @ûjäûaû\

jûAùKûUð Zûu ibý_\ ^ûKP Keò[ôùfö Gjò icdùe ^òRKê _â]û^cªú _\ùe

ùa@ûA^bûùa Kû~ðý Keòaû _ûAñ gâúcZú Mû§ú @iû´ò]û^òKbûùa 356 ]ûeûe

_âùdûM Keò 1975ùe ReêeòKûkú^ _eòiÚòZ ùNûhYû Keò[ôùfö 21cûi ]eò

KõùMâi ieKûe bûeZùe ùÊzûPûeú gûi^ PkûA i´ò]û^e cêLa§Kê _eòaZð^

Keòù\A[ôfûö Gjò icdùe i´ò]û^ùe CùfäL [ôaû aýqòe Êû]ú^Zû, MYcû¤cee

Êû]ú^Zû, ^ýûd_ûkòKûe ÊZªZû iùcZ ùc÷ûkòK @]ôKûeKê jZýû Keò @MYZûªòK

bûùa gûi^ lcZûKê @qò@ûe Keòaûe _âdûi Keû~ûA[ôfû û aòùgh bûùa MYcû¤c

I QûZâ @ûù¦ûk^Kê @MYZûªòK bûùa \c^ Keû~ûA[ôfû û Gjò ReêeúKûkò^

_eòiÚòZòKê aòùeû] Keê[ôaû 3fleê D¡ßð ùfûKuê @YKõùMâi eûRù^÷ZòK \ke

ù^Zû, iZýûMâjú, aê¡òRúaú Gaõ _ZâKûecû^uê “cògû @ûA^” akùe ùRûe Rae\É

ùRfùe bZðò Keû~ûA[ôfûö Rd_âKûg ^ûeûdYu iùcZ _ìaðZ^ _â]û^cªú ÊMðZü

@Uk aòjûeú aûRù_dú, fûfKé¾ @ûWbû^ú, ùcûeûRú ù\gûA, RRð `‰ðûùŠR,

ùP÷û]êeú PeY iòõj, aòRdûeûùR iò§ò@û, @gßò^ú ùP÷ûùa, @eêY ùRUfú

_âcêL KûeûaûeY Keò[ôùf û ùijò_eò IWògûùe c¤ W. jùeKé¾ cjZûa, aòRê

_…^ûdK, ^aKé¾ ùPø]êeú, eaò eûd _âcêLu iùcZ 1200eê C¡ßð iZýûMâjú Gaõ

300eê D¡ßð QûZâ, ~êa I eûRù^Zûuêê Mòe` Keû~ûA ùRfùe bZðò

Keò\ò@û~ûA[ôfû û ù\ge ^òŸðòÁ ùMûUòG _eòaûe gûi^ lcZûùe ejòaû _ûAñ

ù\ge ùKûUò ùKûUò ùfûKu iû´ò]û^òK @]ôKûeKê Rkû¬kò \ò@û~ûA[ôfûö

i´ò]û^Kê jZýû Keò[ôaû _û_úcûù^ Gùa i´ò]û^ elûe `µû ùiæûMû^ ù\CQ«òö

Êû]ô^Zû _eaZðú bûeZ ahðe AZòjûiùe ReêeúKûkò^ _eòiÚòZ GK “@fòbû

Kkû\ûM” ùaûfò cêLý @Zò[ô Z[û _ìaðZ^ cªú gâú aò´û]e Kê@ñe KjòQ«òö

^òR \ke @bý«eúY MYZªKê jZýû Keò[ôaû Gaõ _eòaûeaû\þ eûR^úZòùe

aògßûi Keê[ôaû @ûRò KòQò eûRù^÷ZòK \k MYZªKê jZýû Keò[ôaû ùijò

KõùMâi \k ij jûZ cògûAQ«ò û @ZúZe bêf _ûAñ KõùMâi \k G_~ðý« lcû _âû[ð^û

Keò ^[ôaûùaùk ^òR Êû[ð jûif _ûAñ jú^ eûR^úZò KeòaûKê @ûe¸ Keòù\AQòö

GùZ aùhð _ùe aò KõùMâi \kùe ùKøYiò iê]ûe @ûiò^ûjó, ù~Cñ[ô_ûAñ Gjò \kKê

ùfûùK @ûRò _âZýûLýû^ Keòù\AQ«òö Gjò \k IWÿògû I IWÿò@û aòùeû]ô ùaûfò

ajê [e _âcûYòZ ùjûAiûeòQòö @ZúZùe IWÿògûe aòKûg _ûAñ @[ðe

@ûagýKZû [ôfûùaùk ZZþKûkú^ KõùMâi _â]û^cªú c^ùcûj^ iòõ IWÿògû aòùeû]ô

cû^iòKZûe _eòPd ù\A “Uuû MQùe `ùk ^ûjó” ùaûfò Kjò[ôùfö @_e_ùl ùcû\ò

ieKûe IWÿògûaûiúuê iaêVûeê @]ôK MêeêZß ù\CQ«òö @ù^K IWÿò@û

_âZòbûcû^uê _\à _êeÄûeùe i¹û^òZ KeòQ«òö IWÿògûe Sò@ @ûRò bûeZe

iað_â[c ^ûMeòKö cªúcŠkùe IWÿò@ûuê iað\û MêeêZß \ò@û~òaû ij bûeZe

aòbò^Ü aòbûMùe IWÿò@ûKê iùaðûP _\aúùe @aiÚû_òZ Keû~ûAQòö

IWÿògûe aòKûgKê aòùR_ò MêeêZß ù\C[ôaûùaùk KõùMâi Zûjû ijò_ûeê^ûjòñ

ùaûfò _ìaðZ^ eûRý ibû_Zò icúe cjû«ò KjòQ«òö

MYZªe cìfýùaû]Kê ~êa_òXúcû^u bòZùe C{òaúZ eLòaû _ûAñ aòùR_ò

_leê _âZòahð @ûRòe Gjò \ò^Kê “Kkû \òai” bûùa _ûk^ Keû~ûCQòö @ûRò

eûRý Kû~ðýûkdùe @ûùdûRòZ Gjò Kû~ðýKâcùe Ròfäû ibû_Zò ^òe¬^ cògâ

@¤lZû Keò[ôùfö cêLý @Zò[ôbûùa gâú aò´û]e K@ñe, i¹û^òZ @Zò[ôbûùa

_ìaðZ^ eûRý ibû_Zò icúe cjû«ò, GKûcâ aò]ûdK aûaê iòõ, _âù`ie _ì‰ðP¦â

cfäòK, cêLýaqû bûùa _ìaðZ^ Kêk_Zò W. _â`êfä Kêcûe cògâ I aeòÂ ù^Zû

bìa^û^¦ Zâò_ûVú ù~ûMù\A [ôùfö iêiÚ MYZª _ûAñ MYcû¤ce bìcòKû @ù^K

ejòQò û ùijò_eò eûRù^÷ZòK \k Gaõ MYcû¤ce bìcòKû c¤ ^òjûZò cjZß_ì‰ð û

ReêeúKûkò^ _eòiÚòZò icdùe icùÉ @ù^K iõNhð KeòQ«òö Gjò icdùe KûeaeY

Keò[ôaû iaðgâú aò´û]e Kê@ñe, bêa^û^¦ Zâò_ûVú, gâú]e \ûi, MêeêPeY ùR^û,

jeòje iûjê, _âûYa§ê ùi^û_Zò, aò^ûdK ùi^û_Zò, ^òcðk P¦â ùR^û, ]éaPeY \kûA,

_â`êfä Kêcûe iûjê, gyò\û^¦ \fûf, baû^ògue \ûi I iêùe¦â ^ûdKuê eûRý

Kû~ðýûkdVûùe i´¡òðZ Keû~ûA[ôfûö Gjò Kû~ýðKâc ùghùe Ròfäû iµû\K eûùR¦â

\ûi ]^ýaû\ mû_^ Keò[ôùf û G[ôij @ûRò eûRýe aòbò^Ü Ròfäû iùcZ @ù^K

iÚû^ùe aòùR_ò Ze`eê “Kkû \òai” _ûk^ Keû~ûAQòö

-------------------

LêaþgúNâ e^ôbŠûe ùLûfû~ûA MYZò Keû~òa: @ûA^cªú Gbkò iìP^û ù\AQ«òö @MÁ _â[c i¯ûjùe bêaù^gße ùKûUð Kùµär C\NûU^ Keòaû _ûAñ _\ùl_ ^ò@û~ûAQò ùaûfò aò @ûA^ cªú KjòQ«òö cªú _é[ßúeûR jeòP¦^ bêaù^gße, 24ö6: e^ôbŠûe ^ò½òZ ùLûfû ~òaö Gù^A @ûRò iìP^û ù\AQ«ò IWÿògûe @ûA^ cªú _é[ßúeûR jeòP¦^ö ùi KjòQ«ò, Lêaþ gúNâ e^ôbŠûe ùLûfû~ûA MYZò I cYZò Keû~òaö G[ô_ûAñ ~ûjû _âKâòdû ejòQò Zûjû Keû~ûCQòö ^òŸðòÁ ZûeòL I MûAWþfûA^þ aòbûM _leê RYûA \ò@û~òaö Lêa gúNâ e^ô bŠûe ùLûfòaû ^ò¿©ò ^ò@û~òa I e^ô @kuûe MYZò Keû~òaö @ûRò ùfûKùiaû ba^ùe \ûdòZß MâjY KeòQ«ò _ì©ð, @ûA^ I @aKûeú cªú _é[ßúeûR jeòP¦^ö Gjò @aieùe ùi @ûjêeò KjòQ«ò, @ûA^þ, _ì©ð I @aKûeú bkò Zòù^ûUò aòbûM Kòbkò eûRýaûiúu ùiaûùe fûMò _ûeòa Zûjû jó ùcûe _âû[còKZûö 100 \ò^ò@û, ahðòKò@û, I 5 ahðò@û _ûAñ ÊZª eY^úZò _âÉêZ Keû~ûCQòö bêaù^gße ùKûUð Kùµär Zêe« Kû~ðýlc KeòaûKê @ûRò @_eûjÙùe _ì©ð aòbûMe @]ôKûeúu ij icúlû Keòaòö @MÁ _â[c i¯ûjùe bêaù^gße ùKûUð Kùµär C\NûU^ Keòaû _ûAñ _\ùl_ ^ò@û~ûAQòö bêaù^gßee @ûA^Rúaúcûù^ Z¸ê Zùk aiò[ôaû ù\Lô Leû_ fûMêQòö ùZYê Zêe« Kûc ùgh _ûAñ aòbûM _\ùl_ ù^AQòö

150 ahð @ZòKâc Kfû ‘ù~ûaâû Lê<ò'

KUK(aêýùeû): eWþ, iòùc<, aûfòijòZ ùKcòKûfþ _äûÁeþ `òKèòUþ ù\A ^òcðûYùjC[ôaû Nee QûZ `ûUò~òaû @ûRòaû \ò^ùe@ÊûbûaòK ^êùjñ ö Kò«ê ù\Xgj ahð ]eòKUK ije QûZò C_ùe @ûRò aò ùicòZòQòWÿû ùjA ejòQò ù~ûaâû Lê<ò ö ùKjò ùKjòGjûKê _eòZýq aZúNe Kêj«ò Z @ûC KòGKUK ijeKê PòjÜU Keê[ôaû HZòjûiòKiàûeKú ùaûfò Kêj«ò ö G bòZùe 150 ahð_ìeY KeòiûeòfûYò ‘ù~ûaâû Lê<ò'ö GK\û Pì^I ùaf @Vûùe ^òcðòZ Gjò cûUò LêŠò ajê_âkdueú aûZýûKê ijò ùicòZò QòWÿûùjûAejòQòöGùa Gjûe _âûdòZß ~û*þ KeòaûGaõ @ûagýK iêelû _â\û^ Keòaûe icdC_^úZ ùjfûYò ùaûfò HZòjûiòKcûù^ cZaýq KeêQ«òö GK\û ù~ûaâû @*k IWÿògûe_âcêL cûfùMû\ûc c¤ Gjûe @õgaòùghIßûKði_þ aû a©ðcû^e ù^øaûYòRý iõMâjûkd_eòieùe Gjò ù~ûaâû LêŠòUò \Šûdcû^ ùjûAejòQòö Gjû aûÉaùe K'Y Gjûe HZòjûiòK_éÂbìcò ùLûRòaûùe RYû_WòQò ù~, Gjû GKaògûkKûd Zòcò^òö AZòjûiKûeu cZùe GjòLêŠòe R^àaé©û«e cìKiûlú ùjCQò Zûk\ŠûùK^ûfþö1868 ciòjûùe @aòbq KUKRòfäûe Kéhò I ù^øaûYòRý iêaò]û _ûAñ GjòùK^ûfþ ùLûkû~ûA[ôfû ö Gjûe KòQò ahð _ùeGjûeò ^òKUùe _âZòÂû ùjûA[ôfû GK IßûKði_aû ù^øaûYòRýùe aýajéZ A*þ ceûcZòKûeLû^û ö ZZþKûkú^ aâòUòg gûiKRòGPþ `Käeþ Gjò IßûKði_þKêù~ûaâûVûùe _âZòÂû Keò[ôùföIßûKði_þe icÉ Kû~ðý Áòcþ _ûIßûeþù_âûùiiþ aû aû¿PûkòZ_âKâòdûKeYùe Keû~ûC[ôfû öù^øaûYòRý ù_ŒiÚkú ejò[ôfûö@ûRòe QZâaRûe, [ôfû Kjòùf@Zêýqò ùja^ûjóö ù~ùZùakeù~ûaâû ùaûAfû bûUò Keû~ûAùi[ôùe fêjû Zekû Kû~ðýùjC[ôfûö _ùe GVûùe [ôaû 32Uò~ªùe aòbò^Ü iûcMâú _âÉêZ ùjC[ôfûö IßûKði_â icÉ aû¿ ^òMðZ KeòaûKêùijòVûùe GK aòeûU Pòcò^ò _âZòÂûùjûA[ôfû ö IßûKði_éÂûeê _âûd30còUe \ìeùe Gjò Pòcò^ò ^òcðûY Keû~ûAaûhà ^òMðZ Keû~ûC[ôfûö ùKak aû¿ ^òMðZ_ûAñ ^êùjñ, aZúLêŠ bûùa Gjûe aýajûe c¤ùjC[ôfûö ùa÷ZeYú, cjû^\ú I _ùeZûk\Šû ùK^ûf ù\A _âùag Keê[ôaû ùawfþùRUò, ùaûMêWòK c¤eûZâòùe @ûiê[ôùf öùicû^u iìP^û fûMò Gjò aZúLê<e MêeêZßùagþ @]ôK ejò[ôfûö _eòùag _â\ìhYKcûAaû fûMò Gjò Zòcò^òe CyZû _âûd gùj`êUeê @]ôK Keû~ûA[ôfûö Gjûij ^òcðûYùeùi icdùe AUû ijòZ Pì^ I ùaA@Vûaýajûe Keû~ûA[ôaû Kêjû~ûGö ù^øaûYòRýiõMâjûkd I ù~ûaâû Lê<ò AZòjûie cìKiûlúùjûA ejòaûùaùk Gjò aògûk LêŠòe _âûdòZßù^A @ûRò _~ðý« ùKùa ~û*þ Keû~ûA^ûjóöGK aòeûU MQ Lê<ò C_ùe CVò Gjûe KòQòbûMKê `UûA _ûeòfûYòö ùijò_eò \úNð \òùja GjûKê ew aò Keû~ûA^ûjóö iaêVûeêMêeêZß_ì‰ð K[û ù^øaûYòRý iõMâjûkd_eòieùe Gjò LêŠòUò ejò[ôùf ùjñ G[ê_âZò\éÁò \ò@û~ûA^ò I ùKûUò ùKûUò Uuû LyðKeû~ûA GVûùe [ôaû ù^øaûYòRýiõMâjûkdKê iRûA \ò@ûMfûö @[P GjòHZòjýe iáZòKê ùicòZò Zû' bûMý C_ùe QûWÿò\ò@û~ûAQòö Gjû bòZùe 1999 _âkduecjûaûZýû, `kò bkò ùKùZ aûZýû MfûYòö ùZYêGjûe iÚòZò ZêM§ ~û*þ Keû^Mùf Gjû @ûMKêaò_\iõKêk iûRò_ûùe ùaûfò Kêjû~ûC

e[~ûZâû _ûAñ aäKeê _êeúKê MWÿòa aiþ bêaù^gße(aêýùeû): e[~ûZâû _ûAñ _âZò aäK ùjWKßûUðeeê _êeúKê MWòa ai[ö ùKak e[~ûZâû _ûAñ IGi@ûeUòiò _leê ùja Gjò ÊZª aýaiÚûö G[ôijòZ a\kò_ûùe flàú aiþe ^ûñö IWògû eûRý iWÿK _eòaj^ ^òMce _â[c ùa÷VKùe eòbêý Keò Gjò iìP^û ù\AQ«ò cªú aòbêZò bìhY ùR^ûö iìP^û cêZûaK, Gjò ùa÷VKùe aòbò^Ü _âKûe ZRðcû ùjûAQò I ^ò¿©ò ^ò@û~ûAQòö _eòùag _ûAñ GYòKò Pûfòa Aùfpòaiþö _êeêYû aiþ ùiaû iVòKþ bûùa ù~ûMûA ù\aû _ûAñ aýaiÚû Keû~òaö bûeZe aòbò^Ü Zú[ðùlZâ @ù~û¤û, Zòeê_Zò, aé¦ûa^, aûeûYiú bkò RûMûKê Pûfòa aiþö eûRýùe ù~Cñiaê iÚû^ @_j* ejòQò ùiVûùe c¤ aiþ ùiaû ù~ûMûAù\aû ù^A còUòõùe @ûùfûP^û ùjûA[ôfû ö ùijò_eò cûQKêŠeê bêaù^gße, aûfòMêWûeê KUK, CceùKûUeê aògûLû_ûUYû bkò RûMûKê aiþ PkûPk Keòaö _â]û^cªú Aùfpòaiþ ùiaû @ûe¸ ùjûA~ûAQò, @ûc IWÿògû bûMùe c¤ Gjò ùiaûe iêaò]û còkòaö ùZYê ùK¦â ieKûeu MûAWfûA^ @^êiûùe 15 ahðeê _êeêYû aiKê Äû_ðKê \ò@û~òaö @ûMKê Aùfpò aiþ @]ôK PkûPk Keû~òaö ùijò_eò a©ðcû^ flàúaiKê ù^A ZRðcû PûfòQòö ^ûñ a\kòaû ù^A c¤ @ûùfûP^û ùjA_ûùeö ^ûñùe KòQò ^ûjó ùiaû còkòaû @ûagýK ùaûfò KjòQ«ò aûYòRý I _eòaj^ aòbûM cªúö

\ò^Kê \ò^ Pûjò\û aXÿêQò NYûùZf

bêaù^gße(aêýùeû): ~êMa\kòaû ij ùfûKu Lû\ýùe c¤ _eòa©ð^ NUòQòö ùfûùK _êeêYûKê bêfò ^ì@ûKê @û_YûAaûKê fûMòQò«òö Lû\ý _âÉêZòùaùk ùeûùhAgûkùe _â[ùc ùZf jó ùLûRû _ùWÿö @ûRòKûfò ùfûùK ÊûiÚý iùPZ^ ùjûA ùZf Kcþ LûCQ«ò aû Kcþ LûAaûK[û Pò«û KeêQ«òö KòQò ùfûK aòù\geê @ûiê[ôaû @fòbþ ùZf aò LûAaû @ûe¸ Keòù\ùfYòö AG ùMûùU ùUâŠþ ùjûAMfûYòö eûR]û^úùe Gùa @ûCùMûùU ùZf ùfûK_âòd ùjaûùe fûMòQòö Zû’ ùjCQò- NYûùZfö @agý KòQò aWÿ Kµû^ò Zûu ùZf _ýûùKU aû ùaûZf C_ùe ‘NYûùZf’ ùaûfò ùfLêQ«òö Kò«ê KòQò ùfûK ^òR @ûLô@ûMùe NYûùe ù_Wÿû ùjC[ôaû ùZfKê @]ôK _i¦ KeêQ«òö ~\òI G[ô_ûAñ KòQò @]ôK \ûcþ ù\aûKê _WÿêQòö eûR]û^úùe eì_ûfò QK, WcYû, RûMceû, _Uò@û, fêAiþ ùeûWþ, @ûAMòYò@û, aecêŠû, ^Leû, _kûiêYò, iò@ûe_ò, ùKgêeû @û\ò iÚû^ùe _ûLû_ûLô 100Uò iÚû^ùe ~ªPûkòZ NYû _WÿòQò ùaûfò RùY aýaiûdú KjòQ«òö ùiVûùe ùiûeòh ù_Wÿû ùjaû ij RWÿû, ^Wÿò@û, Ke¬, eûgò, ^ò´, iì~ðýcêLú, Pò^ûaû\ûc, RWÿû, KkûRòeû, K\´ @û\ò _âûd 20 _âKûe ùZ÷kaúR ù_Wÿû ùjCQòö MâûjKcûù^ c¤ ^òùR @ûYò[ôaû aúR ùiVûùe ù_Wÿò _ûeêQ«òö MâûjK @ûMùe NYûeê ùZf aûjûeêQò I Lû<òùZf KòYò MâûjK Lêiòùe ù^A~ûCQ«òö eì_ûfò QK _ûLùe [ôaû @ûiÚû NYûùZfe cûfòK cû^ùMûaò¦ gZ_[ú Kj«ò, 7ahð ùjfû ùi Gjò NYû _KûAQ«òö 20 KòùfûMâûcþ lcZûe ùciò^e \ûcþ 3fl 30 jRûe Uuûö Zûu _ûLùe GcòZò 3Uò ~ªPûkòZ NYû @Qòö ùi ùiVûùe ^òùR Kûc Ke«ò, ijû~ý KeòaûfûMò @ûCRùY @Q«òö gúZ\ò^ùe NYûùZf ùfûùK @]ôK ^ò@«ò ùaûfò ùi Kj«òö Pûjò\û aXÿòaûeê Gùa ùKgêeûùe c¤ @ûC GK ù\ûKû^ ùLûfòQ«òö \êAUò ù\ûKû^ùe ù\÷^òK _âûd 150 fòUe ùZf aòKâò ùjCQòö ùi[ôeê gZKWÿû 80 bûM ùiûeòh ùZfö Zûu jòiûa @^êiûùe, 1ùKRò ùiûeòh ù_Wÿòùf ùi[ôeê 350 Mâûcþ ùZf aûjûeò[ûGö ùZYê _âûd @ùXÿA ùKRò ùiûeòheê 1fòUe ùZf aûjûeò[ûGö ù_Wÿû cRêeò ij jòiûa Kùf GK ùKRò ùiûeòh ùZf _ûAñ 320eê 325 Uuû Lyð KeòaûKê _WÿêQòö Gjû aRûeùe còkê[ôaû iû]ûeY ùiûeòh ùZfe \eVûeê ùagþ @]ôK ^ò½dö Kò«ê KòQò ùfûK GjûKê ùLûRò ùLûRò KòYêQ«òö WcYû @*kùe NYû iÚû_^ Keò[ôaû @^òeê¡ iûicf Kjòùf, Kµû^òe _ýûùKUþ ùZfe \ûcþ Kcþ [ôaûeê ùfûùK ùi[ô_âZò @ûMâj Kùfö Kò«ê a©ðcû^ NYûùZf _âZò @ûMâj aXÿêQòö KòQò ùfûK GZò_ûAñ @]ôK Uuû ù\aûKê c¤ eûRò @Q«òö Gùa KòQò aýaiûdú ùQûU MûWÿòùe ùciò^þ ùZfNYûKê ù^A eûR]û^úe aòbò^Ü @*kùe aêfòaêfò ùZf ù_Wÿòaû ù\LôaûKê còkêQòö

 50 ahð Zke ùijò KkûeûZò ùKjòùKjò _âgÜ Ke«ò Êû]ú^Zûe @[ð K’Y ö cYòhe iað^òcÜ @ûagýKZû ùeûUò, K_Wû I cKû^ (aûiMéj) aW ^û Êû]úZû aW ? _êYò ùKjòùKjò Kj«ò 1947 _ìað beZe ùfûKcû^u Rúa^~û_^ _âYûkú Gaõ 1950ùe ùijò ùfûKcû^u Rúa^~û_^ _âYûkúùe aòùgh KòQò _û[ðKý ^[ôfû ö Zûùjùf _ûLû_ûLô 100 ahð Kûk bûeZúdcûù^ AõùeRcû^u aòùeû]ùe fXê[ôùf KûjóKò ? Gjûe GKcûZâ C©e ùja Lû\ý, aÈ I aûiMéj(ùeûUò, K_Wû, cKû^) cYòhe iað^òcÜ @ûagýKZû G[ôùe iù¦j ^ûjó, Kò«ê GjûKêjó ~\ò cYòhe cìk @ûagýKZû ùaûfò Kêjû~ûG Zûùjùf _gêVûeê cYòhe Kò aòùghZß ejòfû cYòh _gê ^êùjñ ö Zû’e c^êhýZß ^òjòZ @Qò Zû’e ùPZ^ûùe ö ùPZ^û aòùaKe @MâR ö CPòZ @^êPòZ , ^ýûd @^ýûd, ]cð @]cð , _û_ _êYý, aòPûe @ûùi ùPZ^ûùe, _âKûg _ûG aòùaKùe ö Gjò iZýKê ^òbðòK bûùa _âKûg Keòaû ùjCQò cû^aòKZû ö ùXe _ùe GjûKê iû´ò]û^òK bûhûùe KêjûMfû aûK Êû]ú^Zû(`âòWc @` GKèù_âi^) ö Lûfò ùiZòKò ^êùjñ, ^òRe @^êbìZ iZýKê _âKûg Keòaû ij @^êeì_ aýqòcû^uê ù^A GKûVò Keòaû @[ð ùjfû iõMV^ (~ûjû eûRù^÷ZòK ùjûA_ûùe , ]ûcðòK aò ùjûA_ûùe )Keòaûe Êû]ú^Zû ö ù\ge i´ò]û^ cû¤cùe @ûc _ìað _êeêhcûù^ @ûcKê ù~Cñ ÊZß _â\û^ Keò~ûA[ôùf 50 ahð Zùk Gjò Rê^ 25c¤eûZâòùe ZûjûKê jVûZ QWûA ^ò@ûMfû ö Êû]ú^Zû iõMâûcúcûù^ ^òRe fjê fêj ù\A @ûc _ûAñ ~ûjû @ûYò ù\A[ôùf RùY aýqò , ùMûUòG _eòaûe Zû’e aýqòMZ Êû[ð _ûAñ jVûZ eûZò @]ô@û ZûKê QWûA ù^fû ö Gjû gêYòaûKê KûÌ^òK fûMò_ûùe ö Kò«ê ^û Gjû GK ^òQK iZý ö 1975Rê^ 25 ZûeòL c¤ eûZâòùe bûeZe ZKôûkú^ eûÁâ_Zò `KòeêŸò^ @fäú @j¹\ i´ò]û^e 352 @^þêùQ\ _âùdûM Keò ù\gùe @ûbý«eúY Reêeú _eòiÚòZò fûMê Kùf ö Zûjû _êYò RùY aýqòue gûi^Mû\òKê iêelòZ Keòaû _ûAñ ö aýqò ù~ùPaW ùjC^û KûjóKò ù\g I i´ò]û^ Zêk^ûùe Zû’e ùKøYiò @ÉòZß ^ûjó ö ùi\ò^ i´ò]û^e Gbkò @__âùdûM Keòaû _ûAñ ù~Cñ aýqòRYK eûÁâ_Zòuê aû¤ Keò[ôùf ùi @ûC ùKjò ^êjñ«ò _ìaðZ^ _â]û^cªú A¦òeû Mû§ú ö Zûue _\ aò_\MÉ ùjaûe KûeY ùi 1971 ciòjûùe C©e_âù\ge eûdaùefú ^òaðûP^ cŠkúùe ùfûKibû ^òaðûP^ fXòaû ùaùk @ûA^ajòbêðZ Kû~ðý Keò ieKûeú Kke @_aýajûe Keò[ôùf ö Zûu _âZò\ߦßú eûR ^ûeûdY @ûjäûaû\ jûAùKûUðùe GjûKê ù^A @bòù~ûM Keò[ôùf ö aòPûe_Zò RMùcûj^ fûf iòjÜû ùijò ahð Rê^ 10 ZûeòL \ò^ eûd gêYûA [ôùf ù~, A¦òeû Mû§úu ^òaðûP^ @iò¡ ö Lûfò ùiZòKò ^êùjñ _ea©ðú 6 ahð _~ðý« ùi ùKøYiò ^òaðûP^ùe @õgMâjY Keò_ûeòùa ^ûjó ö cêjñùe MYZªe \ßûjú ù\A GKQZâaû\e _ìRûeú A¦òeû ^òR _â]û^cªú _\ _ûA ù\ge ùKûUòùKûUò i´ò]û^ _â\© Êû]ú^ZûKê lê‰ Keòaû fûMò _QûAùf ^ûjó ö MYZªe Z<ò Pò_òaû _ûAñ iûcû^ýZc \êý]û c¤ Kùf ^ûjó ö

_e\ò^ _âZêýheê icMâ ù\ge aòùeû]ú\ke icÉ _âcêL ù^Zûuê a¦ú Keò\ò@ûMfû ö Lûfò aòùeû]ú\ke ù^Zû ^êjñ«ò aògße iaðaéjZ iûõÄéZòK iõMV^ eûÁâúd ÊdõùiaK iõNe cêLý aûkûiûùja ù\Ieiuê c¤ a¦ú Keò^ò@ûMfû ö Zû _ùe_ùe Gjò iõMV^Kê _âZòa§òZ Keò\ò@ûMfû ö MYZªe RûMâZ _âjeú MYcû¤ce KY×ùeû] Keòaû iKûùg ùi^ieiò_ fûMê Keò\ò@ûMfû ö @[ðûZ i´û\ _Zâcûù^ ^òRe _éÂûMêWòKê Qû_òaû _ìaðeê ^òŸðòÁ ieKûeú @]ôKûeúcû^u @^êcZò ù^aû ùfûWû ö ù~Cñ Êûbúcû^ú MYcû¤c G[ôùe eûRò ^ùjûA ^òRe iµû\Kúd ɸKê gì^ý eLôùf ùicû^ue aò\êýZ iõù~ûM KûUò \ò@ûMfû ö _ûLû_ûLô 250 RY iû´û\òKuê Keûeê¡ KeûMfû ö aògòÁ iùaðû\d ù^Zû ùfûK^ûdK Rd_âKûg ^ûeûdYuê a¦ú KeûMfû ö Gjò Reêeú _eòiÚòZòe aòùeû]ùe aòbò^Ü aòùeû]ú\ke ù^Zéaé¦ Gaõ eûÁâúd ÊdõùiaK iõN gû«ò_ì‰ð iZýûMâj cû¤cùe aòùeû] _â\gð^ Kùf ö Êû]ú^Zû @ûù¦ûk^ùe a¦úcû^u @ù_lû ùXe @ù_lû _ûLû_ûLô 1fl 30jRûe iZýûMâjú KûeûaeY Kùf ö ùicû^u c¤eê iõNe ÊdõùiaK [ôùf GK fl ö cògû (bûeZ elû @ûA^) akùe _âûd 30jRûe aògòÁ aýqòuê a¦ú KeûMfû ö ùicû^u c¤eê _âûd 25jRûe [ôùf iõNe ÊdõùiaK ö @ûc IWÿògûùe aògòÁ icûRùiaú Z[û iùaðû\d ù^Zâú cû’ ecûù\aú , cûkZú ùPø]êeú, aeò eûRù^Zû Wü jùeKé¾ cjZûa , aòRê _…^ûdK , aògßbìhY jeòP¦^u ij iõNe _ûLû_ûLô @ùXA jRûe ÊdõùiaK KeûaeY Kùf ö icMâ ù\gùe _âûd GK jRûe ÊdõùiaK _âûY jeûA [ôùf ö icMâ ù\gùe QûZâ, gòlK , gâcòK, aê¡òRúaú , cû´û\òK icùÉ Gjò ùÊzûPûe aòùeû]ùe i¹òkòZ iõMâûc Keò[ôùf ö Gjò @ûù¦û^kKê \aûA ù\aû fûMò @K[^úd @ZýPûe Keû~ûA[ôfû ö ^òN Nùe aiò ieKûeu aòùeû]ùe @ûùfûP^û Kùf c¤ Zûjû ]©ðaý @_eû] [ôfû ö _eòiÚòZò G_eò bdûaj [ôfû ù~, a¦ú iZýûMâjúcû^u ùKi ùKûUðùe fXòaû _ûAñ @]ôKûõg IKòf eûRò ùjC^[ôùf ö iaê @§Kûe eûZòe @aiû^ ùjûA ^ìZ^ iìù~ðû\d jêG ö AcùRð^èúe KkûeûZò 21 cûi _ùe 21cûyð 1977ùe jUòfû ö Rêfêc Keò[ôaû \k cìkù_ûQ ùjûAMfû ö @ûRòc¤ ùKjòùKjò i´ò]û^e ^ûñ Kjòaû _Qùe ùijò Q\à cù^ûaé©ò ù\LôaûKê còkêQò ö iû]ê iûa]û^

e[~ûZâû _ûAñ ^úZò ^òNð<

_êeú, 24ö6: cjû_âbêue[~ûZâû ^úZò ^òNð<Kê@^êùcû\^ còkòQòö PkòZahðù^ùZâû›a, ^aù~øa^ \gð^ Ie[~ûZâû ùMûUòG \ò^ùe_Wê[ôaûeê 1971 ciòjûùeùjûA[ôaû ^úZòKû«ò @^ê~ûdúcjû_âbêu e[~ûZâû ùjaû _ûAñiÚòe ùjûAQòö _êeú aWÿ\ûŠ iÚòZ^òkû\âú bq ^òaûiVûùe aiò[ôaûQZògû ^òù~ûM ùa÷VKùe Gù^A^ò¿©ò ùjûAQòö@ûi«û RêfûA 7 ZûeòLùe aògß _âiò¡ e[~ûZâû ùjaö ùZùa Gjûe _ìað\ò^ @[ðûZþ RêfûA 6 ZûeòLùe _Uò \ò@ñuVûeê @ûmûcûk aòùR ùjûA e[LkûKê @ûiòaö _ùe Zò^ò e[Kê iòõj\ßûe i¹êLKê @Yû~òaö 6 ZûeòLùe cjû_âbêu iKûk ]ì_ _ùe e[LkûKê @ûmû cûk aòùR Keòaö iKûk 7Uûeê 8Uû 30 c¤ùe iKûk ]ì_ ^úZò ^òNð< ùjûA[ôaû ùaùk e[ @ûmûcûk aòùR iKûk 8Uû 45 ùe @^êÂòZ ùjaö ùijò_eò ùijò \ò^ i§ýû ]ì_ _ùe @_eûjÜ 5Uûùe ]ßRû @ûmûcûk aòùR ùjaöcwk @ûkZú _ùe aòbò^Ü^úZòKû«ò ùjaö iKûk iûùXÿ7Uûeê \ò^ iûùXÿ 12Uû c¤ùeùi^û_Uû fûMò ùjaö \ò^11Uûùe e[ _âZòÂû, cwkû_ðYò^ 1Uûùe, _jŠò 1 Uû 10cò^òUþùe _jŠò @ûe¸ ùjûA 2Uû30ùe ùgh ùjaö Gjû_ùe@_eûjÜ 4 Uûùe MR_ZòcjûeûRûu \ßûeû ùQeû_jñe^úZò @^êÂòZ ùjaö Zû’_ùe@[ðûZ @_eûjÜ 5Uûùe e[UYû@ûe¸ ùja ùaûfò iìP^ûù\AQ«ò cêLý _âgûiK aúaòKâc ~û\aö PkòZahðe[~ûZâûVûeê ^òkû\âú aòùR_~ðý« icÉ ^úZò Kû«ò KòbkòiêeêLêeêùe I gévkòZ bûùaùjûA_ûeòa, ùi ù^A icÉuijù~ûM ùfûWòQò gâúc¦òe_âgûi^ö@ûRò aiò[ôaû QZògû ^òù~ûMùa÷VKùe cêLý _âgûiK aúeaòKâc ~û\a @¤lZû Keò[ôaûùaùk Ròfäû_ûk iò¡û[ð gueÊûAñ, Gi_ò _ò^ûK cògâ, gâúc¦ò_âgûi^e aeò @]ôKûeú IQZògû ^òù~ûMe ùiaûdZ_âZò^ò]ôcûù^ C_iÚòZ [ôùfö@ûi«ûKûfò _eòPûk^û KcòUòùa÷VK @^êÂòZ ùjaûKê[ôaûùaùk e[~ûZâû ^úZò ^òNð<Kê_ûeòZ Keòa _eòPûk^û KcòUòö

iaê aäKùe gúZk bŠûe _âZòÂû ùja: ù~ûMûY cªú

bêaù^gße, 24ö6: eûRýe iaê aäKùe gúZk bŠûe _âZòÂû ùja ùaûfò iìP^û ù\AQ«ò eûRý Lû\ý ù~ûMûY I LûCUò KfýûY cªú Ké¾P¦â _ûZâö cªú KjòQ«ò, aòùR_òe iõKÌ_Zâ @^ê~ûdú _âZò aäKùe gúZk bŠûe ùLûfû~òaö cêLýcªú aò GjûC_ùe MêeêZß ù\CQ«òö Kýûaòù^U ùa÷VKùe G ù^A LêagúNâ @ûùfûP^û Keû~òaö GjûQWÿû eûRýùe @ûkê _ò@ûR \eaé¡òe icúlû KeòQ«ò Lû\ý ù~ûMûY I LûCUò KfýûY cªúö ^ûiòKeê _ò@ûR KêA<ûf _òQû 2935 Uuûùe KòYû ~ûCQòö _eòaj^ Lyð ijòZ LêPêeû cûùKðU Kòùfû _òQû \e 40 Uuû ejòQò ö ùi @ûjêeò KjòQ«ò, aýaiûdúu @^ûagýK ùjûWðòõ C_ùe aòbûM ^Re eLôQòö iaê Ròfäû ù~ûMûY @]ôKûeúuê aýaiûdúu ij K[û ùjûA ÁK C_ùe ^Re eLôaûKê Kêjû~ûAQòö ieKûeu ^úZò ^òdcùe Lôfû_ò Kùf Kû~ðýû^êÂû^ ù^aûKê ^òùŸðg \ò@û~ûAQòö @ûkê aò ^ûiòKeê @ûiê[ôaûeê \e Cyû ejòQòö KkaRûeú Keê[ôaû ùfûKu C_ùe Kû~ðýû^êÂû^ _ûAñ aò Kêjû~ûAQòö

IWÿò@û @iàòZûKê aRûd eLû~òa : iì~ðýaõgú iìeR

bêaù^gße : \úNð 25ahðe fùXA _ùe \ê^ðúZò I bâÁûPûe aòeê¡ùe IWÿògûaûiúu fùXA GK ^ò‰ðûdK ùcûWÿùe _jõPò iûeòQòö IWÿò@û iõÄéZò, _eµeû I IWÿò@û @iàòZûKê aõPûA eLôaû _ûAñ eûRýaûiú ^ò‰ðd ù^AiûeòQ«òö _âZòUò IWÿò@ûe Êûbòcû^ I i¹û^ Kòbkò aõPò ejòa ùi \òMùe cêñ I ùcû ieKûe Kûc Keòa ùaûfò Cygòlû cªú iì~ðýaõgú iìeR KjòQ«òö bêaù^gße Vûùe eûRý ^ûMeòK icûR Ze`eê @ûùdûRòZ GK ^ûMeòK i´¡ð^û C›aùe ù~ûM ù\A gâú iìeR KjòQ«ò ù~, @ûMûcú 12 ahð bòZùe IWÿògûKê GK aòKgòZ eûRý eìù_ MXò ùZûkòaû _ûAñ @ûùc _âZògîZòa¡ö IWÿògûKê @ûC \û\^ eûRý ùaûfò ù~_eò Kêjû^~òa, Zûe aýaiÚû @ûcKê KeòaûKê _Wÿòa ùaûfò ùi Kjòaû ij \ê^ðúZò I bâÁûPûe aòeê¡ùe fXòaû _ûAñ I RM^Üû[ iõÄéZòKê a•ûAaû _ûAñ @ûùc iõKÌ ù^AQê ùaûfò Kjò[ôùfö eûRý ^ûMeòK icûRe @¤l _âKûg e[u @¤lZûùe @ûùdûRòZ Gjò i´¡ð^û icûùeûjùe ù~ûMù\A aògòÁ Mû§òaû\ú Z[û ùK¦âúd ^òaðûP^ @ûùdûMu _ìaðZ^ _eûcgð\ûZû Wü bMaû^ _âKûg, ùgûb^úd @ûù¦ûk^e _ec _ìR^údû @eê§Zú ù\aú, G^þiòiò IWÿògû eûRý gûLû ^òùŸðgK iûMe cjû«ò, gòÌ_Zò _òdêh cjû«ò, C}k iû´û\òK iõNe ibû_Zò aòbìZò bìhY Ke, RûZúd ~êa _âKÌe @ûaûjK c]êiì\^ \ûi _âcêL cªú gâú iìeRuê i´¡ðòZ Keòaû ij Zûu C{ßk baòhýZ Kûc^û Keò[ôùfö eûRý ^ûMeòK icûRe @¤l _âKûg e[ iì~ðýaõgú iìeRuê @ûMûcú @ûgû ùaûfò Kjòaû ij eûRýe ~êaicûR Zûu Vûeê ajêZ KòQò @ûgû KeêQ«ò ùaûfò gâú e[ Kjò[ôùfö Gjò i´¡ð^û icûùeûjùe eûRýe aòbò^Ü MYiõMV^, aòbò^Ü ]ûcðòK @^êÂû^ I ~êaùMûÂú _âcêL ù~ûM ù\A[ôùfö

ùfûKibû ba^ùe IWÿò@û @iàòZûe ùjfû Mê¬eY

i´f_êe ùfûKibû @ûi^eê ^òaðûPòZ ùjûA ùcû\ú ieKûeu ZéZúd _ûkòùe gòlû cªú bûùa \ûdòZß MâjY Keò[ôaû ]ùcð¦â _â]û^ @ûRò ùfûKibû ba^ùe IWÿò@û bûhûùe iûõi\ i\iý bûùa g_[ ù^AQ«ò ö 18Zc ùfûKibûe C\NûU^ú @]ôùag^ @ûe¸ ùjaû _ùe KûcPkû aûPÆZò bûaùe \ûdòZß ù^A[ôaû iûõi\ b©ðéjeò cjZûa ùK¦âcªú gâú _â]û^u iùcZ ^a^òaðûPòZ iûõi\ cû^uê g_[ _ûV KeûA[ôùf ö RêGfþ Ieûc c¤ ^òR cûZébûhû IWò@ûùe g_[ _ûV Keò[ôùf, Gjò \êA ùK¦âcªú IWÿò@û bûhûùe g_[ _ûV Keò[ôaû KûeYeê ùfûKibû ba^ùe IWÿò@û @iàòZûe Mê¬eY ùjûA[ôfû ö IWÿò@û bûhûùe ùK¦âcªú g_[ ù^A Kjò[ôùf “cêñ ]ùcð¦â _â]û^ ùfûKibûe i\iý eìù_ ^òaðûPòZ ùjûA Bgßeu ^ûcùe g_[ Keê@Qò ù~ cêñ aò]ô \ßûeû iÚû_òZ bûeZe i´ò]û^ _âZò gâ¡û I ^òÂû eLôaò, cêñ bûeZe iûaðùbøcZß I @LŠZû @lê‰ð eLôaò Gaõ cêñ ù~Cñ _\ MâjY KeòaûKê ~ûC@Qò Zûjûe K©ðaý gâ¡û_ìaðK ^òaðûj Keòaòö” g_[ _ûV ù^A gâú _â]û^ ‘Gr’ùe CùfäL KeòQ«ò ù~ “18Zc ùfûKibûe iûõi\ i\iý bûaùe g_[ MâjY Keò ùMøea @^êba KeêQò ö i´f_êaûiúu iùcZ ùfûKu @ûKûõlûKê _ìeY Keòaû ij ^òR iûc[ðý @^ê~ûdú icûRe ùiaû Keòaû _ûAñ iaêùaùk ùPÁû Keòaò ö ” CùfäL^úd ù~ ùK¦âcªú gâú _â]û^ 2004eê 2009 ciòjû _~ðý« ù\aMWÿeê ùfûKibû iûõi\ bûùa ^òaðûPòZ ùjûA[ôùf ö _ùe 2014 ciòjûeê \êA \êA [e eûRýibûeê ^òaðûPòZ ùjûA ùcû\ú ieKûeùe ù_ùUâûfòdc, Mýûi, AÆûZþ, gòlû I \lZû aòKûg bkò aòbûMe \ûdòZß ù^A[ôùf ö