2-4-2024

 @û[ôðK Êûaf´ò KeòQò QZê Pûh

Pµê@û, 3û2(gî.cò.) : Pµê@û aäK @«MðZ cùjgße_êe Vûùe cû RMZ R^^ú ÊdõijûdK ùMûÂúe cjòkû cû^uê @û[ôðK Êaf´ò Keòaûùe QZê Pûhe bêcòKû ùag MêeêZß_ì‰ð ùjûA_ûeòQòö cûiKê _âùZýK ibý Gjò C_ôû\òZ QZêKê aòKâò Keò RY _òQû 2 jRûeeê 2 jRûe 5 gj Uuû _~ýð« ùeûRMûe Keò_ûeê[ôaû ibû_Zò iaòZû cjû« iìP^û ù\AQ«òö iìP^û @^êiûùe cùjgße_êe Vûùe Gjò ÊdõijûK ùMûÂúe cjòkû cûù^ QZê Pûh KeòaûKê _\ùl_ @ûe¸ Keò[ôùfö 100 ùMûUò ùaWùe _â[ùc ]ôwWò QZê Pûh @ûe¸ Keò Gjò ùMûÂú C_ôû\òZ QZêKê bûM @ûKûeùe aòKâò Keò fûbaû^ ùjûA_ûeò[ôùfö Gjò 100 ùMûUò ùaWe QZê 6 cûi _~ýð« @ck lc ùjC[ôaû ùaùk QZê Pûh _ûAñ @ûagýK ^Wû ^òR Nùe C_f² ùjûA_ûeêQòö G_eòKò iÚû^òd aRûeùe Gjò QZê cõRò ijRùe còkò_ûeê[ôaû Gaõ G[ô _ûAñ @]ôK _eògâce @ûagýK _Wê ^[ôaû gâúcZú cjû« iìP^û ù\AQ«òö Gjò ]ôwWò QZê _ùe KêUû QZê c¤ ^òdcòZ bûùa Gjò ùMûÂú \ßûeû Pûh Keû~ûA @ûiêQòö aRûee iêaò]û Gaõ @ûagýK C_KeYe ijR C_f² QZê Pûh _ûAñ ùag @^êKêk ùjC[ôaû ùaùk C_ôû\òZ QZêKê iÚû^òd aRûeùe aòKâò Keû~ûA_ûeêQòö aRûee @ûagýKZûKê ù\L C_ôû\^ I @ckKê aé¡ò Keû~ûC[ôaû ùaùk cjòkû cûù^ Gjò Pûh \ßûeû Kc _eògâcùe @û[ôðK Êzk ùjûA_ûeòùa ùaûfò iõ_û\K Z_Êò^ú cjû« cZ ù\A[ôùfö @^ý _lùe Pµê@û @õPke QZê Pûh _ûAñ _ûM @^êKêk [ôaûeê Gjò Pûh \ßûeû lZò @ù_lû fûb @]ôK ùjûA[ûG ùaûfò RYû ~ûAQòö

fûfKé¾ @ûWbû^úuê còkòa bûeZ e^ô

^ì@û\òfäú : bûeZúd R^Zû \ke ùbùUeû^ ù^Zû Z[û _ìaðZ^ C_cêLýcªú fûfKé¾ @ûWbû^úuê bûeZ e^ô _â\û^ Keû~òaö _â]û^cªú ùcû\ò ^òùR ùiûiò@ûf còWò@û Grùe ù_ûÁ Keò Gjò iìP^û ù\AQ«òö _â]û^cªú Zûu ù_ûÁùe KjòQ«ò ù~, fûfKé¾ @ûWbû^úuê bûeZ e^ô i¹û^ùe i¹û^òZ Keû~òaö ~ûjûKê ù^A cêñ @Zý« Lêiòö Zûu ij K[û ùjûA @bò^¦^ RYûAQòö @ûWbû^ú @ûc icde @^ýZc i¹û^òZ eûRù^Zû Gaõ bûeZe aòKûgùe Zûue @a\û^ @aòiàeYúdö _â]û^cªú @ûjêeò KjòQ«ò, fûfKé¾ @ûWbû^ú ZéYcìk Éeùe Kûc Keòaû Vûeê @ûe¸ Keò ù\ge C__â]û^cªú ùjaû _~ðý« Zûue Kû~ðý @Zêk^údö ùi ÊeûÁâ cªú Gaõ iìP^û Gaõ _âiûeY cªú bûaùe c¤ ^òRe _eòPd iéÁò KeòQ«òö ùi @Uk aòjûeú aûRù_dú ieKûeùe ù\ge C__â]û^cªú c¤ [ôùfö CùfäL [ûC Kò fûfKé¾ @ûWbû^ú aòùR_òe RùY UûYê@û ù^Zûö 96 ahðúd @ûWbû^ú 1927 ciòjûùe _ûKòÉû^e KeûPòùe R^àMâjY Keò[ôùfö 1942 ciòjûùe, ùi eûÁâúd ÊdõùiaK iõMV^ùe ù~ûM ù\A[ôùf Gaõ Êû]ú^Zû iõMâûcùe ijù~ûM Keò[ôùfö 1947 ciòjûùe ù\ge Êû]ú^Zû Gaõ bûeZ I _ûKòÉû^ aòbûR^ _ùe ùi _eòaûe ij iò§eê \òfäú @ûiò[ôùfö GVûùe ùi _â[ùc R^iõNùe ù~ûM ù\A[ôùf Gaõ _ùe bûeZúd R^Zû _ûUðòe _âZòÂûZû i\iý ùjûA[ôùfö 1988ùe ùi _â[c [e _ûAñ bûeZe Méjcªú ùjûA[ôùfö Rê^þ 2002 eê ùc 2004 _~ðý« @Uk aòjûe aûRù_dú ieKûe icdùe ùi ù\ge C__â]û^cªú [ôùfö

6.7% jûeùe ù\øWÿòa ù\ge @[ð^úZò, 2031 _~ðý« ^ûjó ùKøYiò aû]û: eòù_ûU

^ì@û\òfäú: bûeZe @[ð^úZò 2024eê 2031 _~ðý« 6.7 _âZògZ jûeùe MZò Keòaö @ûi«û icdùe bûeZe @[ð^úZòe MZò i«êkòZ ejòaö ieKûeu Vûeê còkê[ôaû _ê¬òMZ ic[ð^ @[ð^úZòKê ak ù\a ùaûfò ùKâWòUþ ùeUòõ GùR^èò Kâòiòfþ(CRISIL) KjòQòö ùeUòõ GùR^èò Kâòiòf @^êcû^ KeòQò ù~ @ûi«û @û[ðôK ahðùe ù\gùe RòWò_òe aòKûg jûe 6.4 _âZògZ ejò_ûùeö iõiÚûe AùKûù^ûcòK @ûCUþfêKþ @^êiûùe, bûeZe @[ð^úZò iÚòeZûeê aòKûg \òMùe @Mâie ùjCQòö ùZYê 2031 _~ðý« ùKøYiò Le_û _âbûa _Wÿòaûe @ûguû ^ûjó ùaûfò Kâòiòf KjòQòö ùKûbòWþ-19 _ìaðeê @û^êcû^òK @bòaé¡ò jûe 6.6 _âZògZ Vûeê aò @]ôK ejòa ùaûfò iõiÚû Zû eòù_ûUðùe \gðûAQòö Kâòiòfe eòù_ûUð @^êiûùe, ùK¦â ieKûe @û[ðôK ^úZò RòWò_òKê ak ù\CQòö NùeûA aòbûMe be_êe ijù~ûM, Kýû_òUûfþ Grù_ŠòPe aé¡ò I eûRýKê aò^û iê¡ûùe EY _â\û^ Keò NùeûA ^òùagKê ù_âû›ûj^ Keòaû @[ð^úZòKê MZò ù\a ùaûfò eòù_ûUðùe Kêjû~ûAQòö PkòZ @û[ðôK ahðùe bûeZ 7.3 _âZògZ @bòaé¡ò ij MZò Keê[ôaû ùaùk @ûi«û ahð Gjû iûcû^ý jâûi ùjûA 6.4 _âZògZ MZòùe ~òaö c¤_âûPýùe fûMò[ôaû ~ê¡ ù~ûMê ù\Lû ù\A[ôaû @iÚòeZû G^Rðú I fRòÁòK KÁ C_ùe Kê _âbûa _KûAaûe @ûguû ejòQòö G[ôijòZ iò_òõ KÁ aXÿòaû \ßûeû @ûc\û^ú I e¯û^ú aò cjwû ùjûA_ûùeö Gjûe Leû_ _âbûa @[ð^úZò C_ùe _Wÿòa ùaûfò Kâòiòf KjòQòö iìP^û [CKò 2023 Wòùi´eùe bûeZ cjwû iÚòZò 5.7 _âZògZ ejò[ôfûö ù\gùe _^ò_eòaû I Lû\ýgiý cìfý aXÿò[ôfûö ùZùa `êWþ @ûAUcþe C_ùe ùjC[ôaû \e aé¡ò MêeêZß \ò@û~òaû CPòZö eòRbð aýûu @`þ AŠò@û cê\âûÇúZòKê 4 _âZògZ eLôaûKê UûùMðUþ eLôQòö ùjùf `êWþ @ûAUcþ \eaé¡òKê ^òdªY Keû ^Mùf UûùMðUþ jûif Keòaû KÁKe ùjûA_Wÿòa ùaûfò ùKâWòUþ ùeUòõ iõiÚû Kâòiòf KjòQòö ùZùa Gjòiaê @ûjßû^ [ôùf iê¡û aò ù_ùUâûf-WòùRfe cìfý jâûi ùjûA_ûùeö ùZùa @ûùceòKû ù`ùWeûf eòRbð \ßûeû gê¡ \eùe _eòa©ð^e _âbûa bûeZe @[ð^úZò C_ùe _Wÿò_ûùe ùaûfò Kâòiòf eòù_ûUðùe \gðûAQòö iìP^û [ûCKò, ùKâWòUþ ùeUòõ A^þ`eùci^ iebòiþ @`þ AŠò@û (CRISIL) ùjCQò GK SEBI _¬òKéZ ùKâWòUþ ùeUòõ GùR^èòö 1987ùe MV^ ùjûA[ôaû Gjû ùjCQò bûeZe _â[c ùeUòõ GùR^èòö

GAù`f UûIßûeùe @ûe¸ ùjfû dê_ò@ûA ù_ùc< _ýûeòiþ : bûeZe ^òRÊ ù_ùc< iòÁc dê_ò@ûAKê @«RðûZúd Éeùe _j*ûAaûùe aW i`kZû còkòQò ö `âû^èe _ýûeòiùe [ôaû aògß _âiò¡ GAù`f UûIßûeeê dê_ò@ûAKê f* Keû~ûAQò ö Gjò MêeêZß_ì‰ð _~ðýU^ ùK¦â GAù`f UûIßûeùe dê_ò@ûA @ûe¸ ùjûA[ôaûeê Zûjû C_ùe icMâ aògße ù`ûKiùe ejòaö Gjû ij `âû^è _â[c ù\g bûùa dê_ò@ûA f* KeòQò öG^_òiò@ûAe gûLû G^_òiò@ûAA<e^ýûi^ûf ù_ùc< dê_ò@ûA f*Keòaû _ûAñ `âû^èAK A-Kcið Gaõù_ùc< ù_âûbûAWe fûAeû ijòZbûMò\ûeú KeòQò ö Gjû @]ú^ùe icMââû^èùe dê_òG ù\d _â\û^ Keû~òaöGjûKê GAù`f UûIßûeeê @ûe¸

Keû~ûAQò `âû^èùe dê_ò@ûAe gêbûe¸ @aieùe _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\ú Lêiò aýq Keòaû ij dê_ò@ûAKê aògßÉeúd Keòaû \òMùe Gjû GK MêeêZß_ì‰ð _\ùl_ iûaýÉ ùja ùaûfò KjòQ«ò ö iìP^ûù~ûMý ù~ MZ MYZª \òaiùe cêLý @Zò[ô ùjaû _ûAñ bûeZ @ûiò[ôaûùaùk `âû^è eûÁâ_Zò Acû^êGf cûKûe^ dê_ò@ûAKê _âiõgû Keò[ôùf ö eûRiÚû^e GK ù\ûKû^eê GK iûcMâú KòYòaûùaùk ùcû\ú dê_ò@ûAùe ù_ùc< Keò[ôùf ö

@ûeGiþGiþ aeò KcðK©ðûu ù\jû« aýûi^Me,(bûÄe ^êýRþ):eûÁâúd ÊdõùiaK iõNe aeò ißdõùiaK Z[û ~ûR_êe ùeûWÿ cêLý WûKNee @aie_âû¯ ù_ûÁ cûÁe @û\òK¦ ùa÷gûLue @ûRò @_eûjÜ 3 NUòKû icdùe Zûu aûiba^ i«eûVûùe ù\jû« ùjûA~ûAQòö \úNð \ò^eê ùi cÉòÃûNûZ ùeûMùe _òWúZ ùjûA PòKò›òZ ùjC[ôùfö ÊMðZ ùa÷gûL eûÁâúd ÊdõùiaK iõN ~ûR_êe Ròfäûe aýaiÚû _âcêL, aògßjò¦ê _eòh\ Ròfäû ibû_Zò Vûeê @ûe¸ Keò iõN aòPûe _eòaûee ajê MêeêZß_ê‰ð \ûdòZß ^òaðûj KeòQ«òö Zûu iµì‰ð _eòaûe c¤ @ûeGiGi ijòZ RWòZö Zûu C\ýc `kùe ~ûR_êe Ròfäûùe iõMV^ cRaêZþ ùjûA[ôfûöù\jû« Lae _ûAñ Ròfäûe ùKûY @^êùKûYeê ißdõùiaK cû^ue Zûu aûiba^Kê iê@ QêUò[ôfû ö i«eû gàgû^ NûUùe Zûu ùghKéZý iµ^Ü Keû~ûA[ôfûö _êZâ Rd ùMû_ûk ùa÷gûL cêLûMÜú ù\A[ôùfö Zûu @a©ðcû^ùe Ròfäû RùY _âcêL Kû~ðýK©ðûuê jeûAfû ùaûfò aê¡òRúaú cjfùe cZ _âKûg _ûAQòö

39Uò ùeûMe Jh] ùjfû gÉû ^ì@û\òfäú : ùK¦â ieKûe Jh]Kê ù^A GK aWÿ _\ùl_ ù^AQ«òö ~ûjû \ßûeû iêMûe, ~ªYû, Rße, @ûŒêMŒò iciýû, jé\ ùeûM I iõKâcYe PòKò›û fûMò Jh] Gùa gÉû ùjaö iìP^û @^êiûùe ieKûe 39 `cðêùfi^e \e ]û~ðý KeòQ«òö Gjû ijòZ 4 ùÆgûf `òPe Cšû\Kê c¤ c¬êe KeòQ«òö ^ýûi^ûf `cðûiýêUòKf _âûAiòõ @[eòUò (G^_ò_òG) G[ô fûMò ù^ûUò`òùKi^ Rûeò KeòQ«òö CùfäLù~ûMý ù~ @[ðcªú ^òcðkû iúZûecY iõi\ùe @«eúY aùRUþ C_iÚû_^ Keòaû _ìaðeê Jh] \e cûcfûùe ùfûùK ùagþ @ûgûdú [ôùfö Jh]e KkûaRûeú ùeûKòaû _ûAñ G^_ò_òG 39 `cðìùfi^e \e ]û~ðý KeòQ«òö G^_ò_òG G ù^A @]ôiìP^û Rûeò Keò ùKCñ iaê Jh]Kê Gjò iìPúùe iûcòf Keû~ûAQò ùi ù^A iìP^û ù\AQ«òö G[ôùe WûAùaUòR, ù_^Kòfe, Rße, jé\ùeûM, @ûŒêMŒò ~ªYû Jh] I ùZ÷k Gùa gÉû ùjaö Gjû QWû ieKûe c¬êe Keò[ôaû 4 ùÆgûf `òPe Cšû\e \e c¤ gÉû ùjaö

@ù~û¤ûe eûcfûfûu c¦òe gòÌúuê i´¡ð^û ùK¦âû_Wÿû(bûÄe ^êýRþ): MZcûi 22 ZûeòLùe ajê _âZòlòZ eûcfûfû u c¦òe @ù~û¤û ùe _âZòÂû ùjûAQò ö Gjò aògß _âiò¡ c¦òe ^òcðûYùe ù\ge ùKûY @^êùKûY eê @ù^K _[e gòÌú \ò^ eûZò GK Keò Gjò c¦òe Kê iê¦e bûùa ^òcðûY KeòQ«ò ö ùicû^u bòZeê _eòlòZ ISû RùY ö ùi @^ý Ròfäûe iû[ô cû^uê GKûKûe Keò Gjò Kûc Kê @Mâie ùjûA[ôùfö ùK¦âû_Wÿû Ròfæû ùWeûaòg aäK ^úkKŒ_êe Mâûcùe Zûu Ne ö ùi GK cûZâ _[e gòÌú bûùa ùK¦âû_Wÿû Ròfäû eê eûcfûfûu c¦òe ^òcðûYùe ^òùdûRòZ ùjûA[ôùf ö ~ûjû [ôfû ùK¦âû_Wÿû Ròfäû e ùMøeaö ùi KòQò \ò^ _ûAñ ^òR Mûñ Kê KòQò Reêeú Kûc ùe @ûiòQ«òö Gjò Lae iûcûRòK MYcû¤c eê _ûAaû _ùe gâú RM^Üû[ PûeòùUaêf UâÁ Ze`eê Zûuê i´¡ðòZ Keû~ûAQòö UâÁ e Kcð K©ðû cûù^ Zûu Nùe _j*ò Zûuê `êfùZûWÿû, C_ùXøK^, Uâ`ò I RM^Üû[u _ûU ùWûeò ù\A i´¡ð^û RYûAQ«ò ö Gjò i´¡ð^û Zûuê @ûMKê aXÿòaûùe ijù~ûM ùja ùaûfò gâú~êq _eòlòZ ISû cZaýK KeòQ«ò ö Gjò Kû~ðý Kâcùe UâÁe ibû_Zò gâú~êq \c^ cjû«ò, C_ibû_Zò egàò e¬^ aûeòK, lúùeû\ _â]û^, ^kò^úKû« ùaùjeû I Z_^ Kêcûe ^û[ _âcêL C_iÚòZ [ôùfö

jò¦ê]cðKê ù`eòùf ùMûUòG _eòaûee 5 i\iý KkûjûŠò(@céZ còWò@û) : \úNð 25 ahð _ìaðeê LâúÁò@û^ ]cðMâjY Keò[ôaû KkûjûŠò Ròfäû ^fðû aäK @]ú^iÚ eê_âûùeûW Mâûc _*ûdZe fûLMêWû Mâûce ùMûUòG _eòaûee 5 RY i\iý _êYò[ùe ]cðKê jò¦ê _âZýûa©ð^ KeòQ«ò ö aògß jò¦ê _eòh\e @ûùdûR^ Kâùc ^fðû PûeòQK iÚòZ RM^Üû[ c¦òeùe gê¡ò iõÄûe ~m cû]ýcùe _eûa©ð^ Kû~ðýKâcùe ùjûc~m Keò ~m KêŠùe @ûjìZò ù\A fûLMêWû Mâûce ùbûA _eòaûee fkòZ ùcûj^ ùbûA, Zûu Èú egàúZû ùbûA, Sò@ aûi«ú ùbûA, jòcû\âú ùbûA I aò^ ùbûA _âcêL 5 RY i\iý jò¦ê ]cðKê _âZýûa©ð^ KeòQ«òö _âZýûa©ð^ _ìaðeê gâú ùbûAu _eòaûe ùKûUðùe Áûµ ù__e cû¤cùe jò¦ê ]cðKê ù`eòaûe Azû_âKûg Keò \ÉLZ Keò[ôaû RYû_WòQòö Gjò _eûa©ð^ Kû~ðýKâc aògßjò¦ê _eòh\e Ròfäû ibû_Zò gû«^ê cêŠu _âZýl ZZßûa]û^ùe @^êÂòZ ùjûA[ôaû ùaùk _âû« ]cð _âiûe _âcêL \òfò_ ùcùje, _âû« ]cðû Pû~ðý iµKð _âcêL iê\gð^ \ûi, aògß jò¦ê _eòh\ i\e aäK ibû_Zò iù«ûh \ûi, baû^ú_ûUYû ^Me iaû_Zò gû«^ê ùaùjeû, _âû« C_ibû_Zò W. ùjcûwò^ú ùcùje _âcêL C_iÚòZ [ôùfö ^fðû aäK ibû_Zò _\àPeY ^ûGK I aòùR_ò Iaòiò ùcûyðû Ròfäû ibû_Zò _â\ú_ Kêcûe ^ûGKu _âdûiùe fûLMêWû e ùbûA _eòaûe \úNð 25 ahð _ùe _êYò jò¦ê ]cðKê _âZýûa©ð^ Keòaû _ûAñ Azû _âKûg Keò[ôùfö

bûeZ aòùeû]ùe _êYò aòh CMûeòfû Kû^ûWû

^ì@û\òfäú : bûeZ I Kû^ûWûc¤ùe Rûeò ejò[ôaû aòaû\ ùghùjaû ^ûñ ]eê^ûjóö \êA ù\g c¤ùe

fûMòejò[ôaû ZòqZû c¤ùe _êYò [ùebûeZ aòùeû]ùe aòh CMûeòQòKû^ûWûö LfòÉû^ú @ûZuaû\ú je\ú_iòõj ^ò{ee jZýûùe bûeZe iµéqò[ôaû bò©òjú^ @bòù~ûMe cûiK _ùe^ì@û Xÿwùe bûeZKê a\þ^ûc KeòaûKêC\ýc KeòQò Kû^ûWûö bûeZKê GKaòù\gú aò_\ ùaûfò Kjò Kû^ûWûMêeêZe @bòù~ûM @ûYòQòö bûeZ@ûMKê [ôaû ^òaðûP^ùe jÉùl_Keò_ûùe ùaûfò Kû^ûWû KjòQòöùMäûaûfþ ^ýêRþ \ßûeû còkò[ôaû GKMê¯Pe eòù_ûUðùe Kû^ûWò@û^þiòKýêeòUò Aù<fòùR^è ibðòi \ßûeû Gjò@bòù~ûM ùjûAQò eòù_ûUðùe

Kêjû~ûAQò ù~, Kû^ûWûe MYZªKê

aòù\gú jÉùl_ \êaðk KeêQòö aòù\gú

jÉùl_ _ûeµûeòK KìUù^÷ZòKVûeê

bò^Üö KûeY Gjû R^iû]ûeYu KûjûYú

Z[û ^úZò ^òNð<Kê _âbûaòZ Keòaû _ûAñùMû_^údZû Gaõ ù]ûKû ù\A[ûG

ùaûfò ùMäûaûfþ ^ýêRþ eòù_ûUðùe

\gðûAQòö ùZùa Kû^ûWûe Gjò ^ì@û

@bòù~ûMKê ù^A bûeZ ùKøYiò C©e

ù\A^ûjóö _â[c [e _ûAñ bûeZ

aòùeû]ùe Kû^ûWû ^òaðûP^ùe jÉùl_

Keê[ôaû ù^A @bòù~ûM @ûYòQòö _ìaðeê

Pú^þ I eêh Gjò @bòù~ûMe i¹Lú^

ùjûAiûeòQ«òö i\ýZc eòù_ûUð aâò`òw

Uê \ cò^òÁe @`þ ùWùcûùKâUòK

A^þÁòUýêgõi @^þ `ùe^þ

A<eù`ùe^è'ùe Pú^þKê G_~ðý«

iaêVûeê aW aò_\ ùaûfò a‰ð^û

Keû~ûAQòö CùfäLù~ûMý, MZahð

ùiù_Ö´eùe Kû^ûWû _â]û^cªú RÁò^þ

UîùWû aâòUòg Kf´ò@ûùe ùjûA[ôaû

LûfòÉû^ú @ûZuaû\ú jûe\ú_ iòõj

^ò{e jZýûùe bûeZúd GùR<u

iµéqò [ôaû @bòù~ûM @ûYò[ôùfö Gjò

@bòù~ûMKê bûeZ _âZýûLýû^ Keòaû

ij bò©òjú^ ùaûfò KjòiûeòQòö Gjû

_eVûeê bûeZ Gaõ Kû^ûWû c¤ùe

iµKð ZòqZû ùjûA_WòQò