iWÿK iêelû C_ûd \ßûeû 2010eê 2018 c¤ùe \êNðUYû jâûi

^ì@û\òfäú/bêaù^gße, 19/11(gî.cò.) : iWÿK _eòaj^ Gaõ eûR_[ cªYûkd _leê @ûRò ‘bûeZùe iWÿK \êNðUYû-2018’ eòù_ûUð’ Rûeò Keû~ûAQòö Gjû ùjCQò cªYûkd @]ú^ _eòaj^ MùahYû gûLûe aûhòðK _âKûg^ú, ù~Cñ[ôùe eûRý I ùK¦â gûiòZ _âù\ge ù_ûfòi Vûeê còkò[òaû Z[ý @û]ûeùe \êNðUYû, céZ Gaõ @ûjZu iõLýûe ahðIßûeú aòaeYú C_f² Keû~ûA[ûGö Z\^ê~ûdú, iWÿK iêelû C_ûd \ßûeû 2010eê 2018 c¤ùe \êNðUYû jâûi _ûAQò ö 2018 ahðùe ù\gùe iWÿK \êNðUYûùe 0.46 _âZògZ aé¡ò NUòQòö 2017ùe 4,64,910Uò \êNðUYû Zêk^ûùe 2018ùe 4,67,044Uò iWÿK \êNðUYû NUòQòö Gjò @a]ô Kûkùe céZêý jûe c¤ _ûLû_ûLò 2.37 _âZògZ aé¡ò _ûAQòö 2017ùe 1,47,913 RY céZêýaeY Keò[òaû ùaùk 2018ùe 1,51,471 RY céZêýaeY KeòQ«òö iWÿK \êNðUYûùe @ûjZu iõLýû 2017 Zêk^ûùe 2018ùe 0.33 _âZògZ jâûi _ûAQòö eòù_ûUðùe Gjû c¤ Kêjû~ûAQò ù~ 2010 _~ðý« \êNðUYû, céZK Gaõ @ûjZu iõLýûùe ^òe«e aé¡ò NUòPûfò[òfûö Gjûe KòQò ahð _~ðý« \êNðUYû iõLýûùe iûcû^ý jâûiaé¡ò ù\Lûù\aû _ùe Gjû Gùa @ù^Kûõgùe iÚòe ùjûA~ûAQòö GjûaýZúZ 2010- 2018 @a]ô c¤ùe \êNðUYû ijòZ \êNðUYûe aûhòðK aé¡ò jûe c¤ CùfäL^úd bûùa jâûi _ûAQòö MûWÿòùcûUe iõLýû aé¡ò iùZß MZ \g§ò Zêk^ûùe \êNðUYû Kc ejòQòö icMâ iWÿK ù^UIßKðe 1.94 _âZògZ @õg ùjCQò RûZúd eûR_[ö 2018ùe G[ôùe ùcûU iWÿK \êNðUYûe 30.2 _âZògZ Gaõ ùcûU céZêýe 35.7 _âZògZ NUYû NUòQòö ùijò_eò iWÿK ù^UIßKðe 2.97 _âZògZ @õg @qò@ûe Keò[ôaû eûRý eûR_[ 25.2 _âZògZ \êNðUYû Gaõ 26.8 _âZògZ céZêýe KûeY iûRòQòö @^ýû^ý iWÿK ùcûU iWÿK ù^UIßKðe 95.1 _âZògZ iÚû^ jûif Keò[ôaû ùaùk G[ôùe ~[ûKâùc 45 _âZògZ \êNðUYû Gaõ 38 _âZògZ \êNðUYûR^òZ céZêý NUYû NUòQòö \êNðUYûR^òZ céZKu c¤ùe _û\ùe Pûfò ~ûC[òaû ùfûKu iõLýû 15 _âZògZ [òaû ùaùk 2.4 _âZògZ iûAùKf PûkK, 36.5 _âZògZ \êA PKò@û MûWÿò PûkK ejòQ«òö Gjò ùgâYú \êNðUYûR^òZ céZêý iõLýûe 53.9 _âZògZ ùjûA[òaû ùaùk ùa÷gßòK @ûKk^ @^êeì_ iaêVê @iêelòZ ùgâYú c¤ùe @ûiêQ«òö 2018ùe aòMZ \êA ahð bkò 18eê 45 ahð adÄ _ûLû_ûLò 69.6 _âZògZ ùfûK iWÿK \êNðUYûe gòKûe ùjûAQ«òö ùcûU iWÿK \êNðUYûùe ùjC[òaû céZêý c¤eê 18eê 60 ahð @ûdê aMðe KcðRúaúu iõLýû 84.7 _âZògZ [òaû RYû_WÿòQòö 2018ùe jòU @ûŠ e^ cûcfûùe 18.9 _âZògZ céZêý ùjûAQò, 2017ùe Gjû 17.5 _âZògZ [òfûö 2018ùe _ûLû_ûLò 56 _âZògZ ùfûKu céZêý iûcÜûiûcÜò Gaõ “_Qeê MûWÿò ]KÑû ùjaû KûeYeê ùjûAQòö 2018ùe Gjò ùgâYúùe céZKu iõLýû @]ôK aé¡ò _ûAQòö \êNðUYûùe céZKu c¤ùe 86% _êeêh [òaû ùaùk 14% cjòkû @Q«òö aòbò^Ü KûeY ~[û cû^aúd ZîUò, iWÿK _eòiÚòZò Gaõ aûj^e iÚòZò @û\òKê ù^A \êNðUYû NUê[òaû RYû~ûAQòö Uâû`òK ^òdc Cfäx^ aMðùe, \îZ MûWÿò Pûk^û ù~ûMê 64.4% \êNðUYûR^òZ céZêý NUêQòö ùijò_eò bêf eûÉûùe PkûAaû ù~ûMê 5.8%, aûj^ PkûAaû icdùe 2.4%, Gaõ c\ _òA MûWÿò PkûAaû ù~ûMê 2.8% \êNðUYûR^òZ céZêý NUòQòö ùa÷] WâûAbòõ fûAùi^è ^[òaû ù~ûMê 13% \êNðUYû NUòQòö ùjfùcU aýajûe ^Keòaû ù~ûMê 29% Gaõ iòU ùafÖ aýajûe ^Keòaû ù~ûMê 16% \êNðUYûR^òZ céZêý NUòQòö 10 ahðeê @]ôK _êeêYû MûWÿò ù~ûMê 41% \êNðUYûR^òZ céZêý NUòQòö lcZû Vûeê @]ôK cûf Gaõ ~ûZâú _eòaj^ KûeYeê 12% \êNðUYûR^òZ céZêý NUòQòö 2018ùe Zûcòf^ûWÿêùe iaðû]ôK \êNðUYû NUò[òaû ùaùk CZe _âù\gùe \êNðUYûR^òZ céZêý iõLýû iaðû]ôK ejòQòö \êNðUYû ùeûKòaû fûMò cªYûkd _leê iWÿK I aûj^ _ûAñ gòlû Gaõ A¬ò^òdeòõ @û]ûeòZ aýû_K iWÿK iêelû eY^úZò Kû~ðýKûeú Keû~ûCQòö _âa©ð^ Gaõ ReêeòKûkú^ _\ùl_ ~[û WâûAbe Zûfòc Äêf _âZòÂû, iùPZ^Zû iéÁò, @ùUûùcûaûAf iêelû cû^K iê\éXÿ Keòaû, iWÿK bò©òbìcò C^ÜZò, iWÿK iêelû @WòU @û\ò MâjY Keû~ûCQòö aäûK ÆU PòjÜU Keò iõùgû]^ Keòaû C_ùe iaðû]ôK MêeêZß \ò@û~ûCQòö Giaê _\ùl_ ù~ûMê 2010- 2018 @a]ôùe \êNðUYû Gaõ \êNðUYû R^òZ céZêý iõLýû jâûi _ûAQòö cªYûkd _leê iWÿK iêelû \òMùe GK _âcêL _\ùl_ Êeì_ PkòZ ahð ùcûUe ~û^ iõùgû]^ aòù]dK 2019 fûMê Keû~ûAQòö G[ôùe Uâû`òK ^òdc Cfäx^ _ûAñ @]ôK ùRûeòcû^û fûMê, ùa÷\êýZòK ^òeúlY, ^ûaûkKu MûWÿò Pûk^û _ûAñ @]ôK \Š aýaiÚû, MûWÿò `òUù^i I WâûAbòõ ùUÁe KμêýUeúKeY @û\ò aýaiÚû Keû~ûAQòö Gjû MûWÿò PûkK Gaõ iWÿK C_ù~ûMKûeúuê @]ôK iùPZ^ Keòaû ijòZ iWÿK \êNðUYû Gaõ G iõKâû« céZêý cûcfû jâûi Keòa ùaûfò @ûgû Keû~ûCQòö