bûeZKê iõ~ce gòlû \ò@^ûjó
70ahð Zke GK HZòjûiòK bêfbûùa ]ûeû 370Kê fûMê KeûA ù^jeê ù\g_âZò ù~Cñ
@^ýûd Keò[ôùf ZûjûKê _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\ò GK Pûùf¬ _ì‰ð _eòiÚòZòùe iê]ûeòQ«òö
ùZùa GjûKêù^A Gùa @«eûÁâúd Éeeê c«aý, Uò®Yú, _eûcgð I C_ù\g @ûiòaû @ûe¸
ùjûAQòö @ûùceòKû _leê Gjûe ùa÷ù\gòK cªûkd GK aqaý Rûeò Keò \gðûAQò ù~, bûeZ
I _ûKòÉû^ Kûgàúe _âiwùe iõ~cZû elû Ke«êö Cbd ù\g @ûùfûP^û cû¤cùe icû]û^
KeòaûKê ùPÁû Ke«ê Gaõ Gbkò ùKøYiò _\ùl_ MâjY Ke«ê ^ûjó ~ûjû\ßûeû Cù©R^û
aé¡ò_ûAaö ùi_ùU RûZòiõNe cjûiPòa @ûù<^òI MêùUeòi _â[ùc Gjò iõKâû«úd _âgÜKê
GWûA~òaû _ùe KjòQ«ò ù~, Kûgàúee iÚòZò a\kûAaûKê C\ýc ^ùjCö Cbd _l iõ~cZû
elû Ke«êö iòcfû Pêqò^ûcû @«MðZ Kûgàúe GK \ßò_lúd aýû_ûeö Cbd ù\g @ûùfûP^û
cû¤cùe icû]û^ _ûAñ C\ýc Ke«êö ~\ò Dbd ù\g Pûjû«ò ùZùa RûZòiõN c¤iÚZû
KeòaûKêeûRò @Qòö Pú^, f\ûLKê ùK¦âgûiòZ @*k Keû~òaûKê ^û_i¦ KeòQòö Pú^e aqaýùe
Kûgàúe g± c¤ CùfäL ^ûjóö GjûKêù\Lò _ûKòÉû^e ùa÷ù\gòK cªú @ûi«û i¯ûjùe Pú^
MÉùe ~òùa ùaûfò ùNûhYû KeòQ«òö aâòùU^, Ehò@û I `âû^è G[ôù^A ùKøYiò Uò®Yú G_~ð«
ù\A^ûjû«òö Gùa Pyð Keòaû RûZòiõN ùjC Kò´û @ûùceòKû, ùicûù^ bûeZKê KûjóKò
Kûgàúe _âiwùe iõ~cZû elû KeòaûKê _eûcgð ù\CQ«òö @ûùceòKûe Aù* Rcò ~\òùKjò
cûWòaùi ùZùa @ûùceòKû KûjûKê _eûcgð ù\aûKê iêù~ûM ù\a Kò? @ûRò RûZòiõN Kûgàúe
_âiwùe _ûKòÉû^e ^òùa\^, @ûùa\^ I @_òf \ßûeû _âbûaòZ ùjûA gû«ò _ûAñ @ûjßû^ ù\aû
I iõ~cZû elû KeòaûKê _eûcgð ù\aû ~\òI GK KìUù^÷ZòK gòÁûPûeùe _eòYZ ùjûAQò
Kò«ê Gjû iciýûe icû]û^ Keê^ûjó aeõ bûeZúdcû^u _ûAñ aòeqò I @iù«ûhe KûeY
ùjDQòö 1947 @ùKÖûae 26ZûeòLùe R¹ê Kûgàúee cjûeûRû jeò iòõ Zûu eûRýKê AŠò@û
AŠò_òùŠ^è @ûKÖ @«MðZ bûeZùe cògâY KeûA[ôùfö Gjû_ùe bûeZ ùiVûùe _âùag
Keò[ôaû _ûKòÉû^e ùi÷^ýcû^uê NCWûA aò\ûKeòaû @ûe¸ Keò[ôfûö Kò«ê Z}ûkú^ _â]û^cªú
ù^jeêu @\ìe\gðú ^úZò NUYûKê RUòk I iciýûajêk Keòù\fûö ù^jeê GKZe`û bûùa
^òRKê ^òùR ùiL @a\êfæû I Z}ûkú^ Mb‰ðe fWð cûC<aýûùU^u _eûcgðKâùc Kûgàúe
_âiwKê RûZòiõNKê ù^A~ûA[ôùfö G[ô_ûAñ @ûc iû´ò]û^òK aýaiÚû @«MðZ Kýûaòù^U Kò´û
iõi\e c¬êeú ^ò@û~ûA^[ôfûö ù\ge @LŠZû ij RWòZ GK iù´\^gúk _âiwùe ù\ge
eûÁâ_òZ jê@«ê aû _â]û^cªú ùKjòaò ~\ò ùKøYiò _âiw @«eûÁâúd c*Kê ù^A[û@û«ò ùZùa
Zûjû @ùa÷]ö ùZYê Gùa ùK¦âe ùcû\ò ieKûe Gjò _âÉûaKê RûZòiõNeê ù`eûA @ûYòaû _ûAñ
Kýûaòù^U iê_ûeòg @û]ûeùe C\ýc @ûe¸ Keòaû CPòZö @ûRò KûgàúeKê ù^A ù~Cñ RUòk
iÚòZò iéÁò ùjûAQò, ùi[ôùe bûeZe KòQòUû \êaðkZû [ôaû RYû_WêQòö Gjò \êaðkZû a©ðcû^e
ùK¦â ieKûeu Ze`eê ^êùjñ aeõ @ûc ù\ge KòQò eûRù^Zû, aê¡òRúaú I ù\gaòùeû]ú
Z©ßu ù~ûMê i¸a ùjûAQòö @ûRò @ûùceòKû \gðûAQò ù~, Kûgàúe _âiwùe Gjûe ^úZò
_eòa©ð^ ùjûA^ûjòñö _ûKòÉû^ c¤ 70ahð ùjfû ùMûUòG ^úZò @û_YûAQòö ùiVûùe aòbò^Ü
\ke bò^Übò^Ü ù^Zû gûi^ i¸ûkòQ«òö 72ahðe AZòjûi c¤ùe _ûKòÉû^ùe @]ûeê @]ôK
icd lcZû ùi^û jûZùe ejòQòö Z[û_ò _ûKòÉû^e Kûgàúe ^úZò a\kò^ûjóö Kò«ê aòW´^ûe
aòhd ùjCQò @ûcù\gùe ieKûe a\kòaû ij ù\ge aòù\g ^úZò I _âZòelû ^úZò a\kò~ûGö
RùY _â]û^cªú [ôùf ùi ù\gKê @ÈgÈe \eKûe ^ûjó ùaûfò \gðûA bûAù_âc ù\LûAùfö
bûA eûZò@]ô@û cûWò @ûiò 1962ùe `ûùk KaRû Keòù\fûö @KèûA Pú^ ^ûcùe ùijò Pò«û
Gùaaò @ûce cêŠaý[ûe KûeY iûRòQòö Gjò _â]û^cªúue @«eûÁâúd ^úZò, KìU^úZò, Kûgàúe
^úZò, _âZòelû ^úZò,bûeZe baòhýZKê @§Kûe c¤Kê ùVfòù\fûö _ea©ðú icdùe @ûCRùY
_â]û^cªú @ûiòùf _ûKòÉû^ ùi^ûe \êüiûjiKê KWû Raûa ù\ùfö @ûce ùi÷^ýcûù^ fûùjûe
_~ðý« cûWòMùfö Kò«ê Zûue _eûcgð\ûZû cû^ue _ûKòÉû^ _âúZò GùZ bûeú _Wòfû ù~,
ZûiùK< Pêqò Keò _ûKòÉû^Kê lcû Keòù\ùfö Zû’_ùe @ûCRùY _â]û^cªú @ûiòùf ùi
ù\ge MêA¦û aýaiÚû ejêùaûfò Pûjêñ^[ôùfö _ûKòÉû^ Mê¯ùe @ûùceòKû I Pú^e ijûdZûùe
_ecûYê ùaûcû Zò@ûeò Keê[ûGö ùiVûùe e’e 3RY @]ôKûeú Rúa^Kê aûRòfMûA ùifê^
ùLûfò[û@û«òö ùiVûùe Kû~ðý Keê[ôaû ùa÷mû^òKcû^ue ^òg I PêUò KûUò Zûjûe ^cì^û iõMâj
Keò ùi[ôùe aòKòeY _\û[ð [ôaû ÆÁ ùjaû _ùe bûeZ ieKûeuê eòù_ûUð _â\û^ Keò[û@û«òö
Kò«ê ^òRKê cjû^ \gðûAaû _ûAñ Z}ûkú^ _â]û^cªú ù`û^ Keò _ûKòÉû^e _âZò_luê RYûA
\ò@«ò ù~, Zùc ùKCñVûùe ùaûcû Zò@ûeò KeêQ, @ûùc RûYòQêö ùi_Uê ù`û^ KUò~ûG I
12N<û c¤ùe ùijò 3RY e’@]ôKûeúu iùcZ _ûKòÉû^ùe [ôaû gZû]ôK e’ @]ôKûeúuê
Rúa^eê cûeò\ò@û~ûGö 1990 \gKùe @ûCRùY _â]û^cªú @ûi«ò Gaõ ùi aòù\gùe
Kû~ðý Keê[ôaû @ûc MêA¦û iõiÚûe lcZû I _âbûaKê jâûi Ke«òö G_eòKò Gjò MêA¦û aòbûMe
Wò_ ùÁU ÁûUiKê _âZýûjûe Keò^ò@«òö `kùe _ûKòÉû^ùe e’ _ûAñ Kû~ðý Keê[ôaû 7RY
_ûKòÉû^ú ^ûMeòKuê eûZûeûZò ùicû^u _eòaûe ij jZýû Keû~ûGö @ûC RùY _â]û^cªú
ai ù^A fûùjûe ~û@û«ò Kò«ê KûMðòfùe _ûKòÉû^e ùi÷^ýcûù^ _û\ùe PûfòPûfò KaRû
Keò^ò@«òö Zû_ùe @ûCRùY _â]û^cªú 10ahð lcZûùe eêj«ò Kò«ê [ùe ùjùf _ûKòÉû^
~òaûKê iûji Ke«ò ^ûjóö _ûKòÉû^e @ûZuaû\úcûù^ cê´Aùe @ûKâcY Ke«ò ö @ûc ùi^û
_âZòùgû] ù^fûùakKê ùi ùeûKò \ò@«òö GVûùe Gjò _âiw CùfäL Keòaûe Zû_ô~ðý ùjCQò
ù~, @ûc ù\ge aòù\g I _âZòelû ^úZòKê ù^A aûe´ûe ^ì@û^ì@û _âùdûM Keû~ûGö Kò«ê
@ûùceòKû, Ehò@û, Pú^ bkòù\ge ieKûe a\ùk Kò«ê Gjò ^úZòMêWòK a\ùk ^ûjòñö @ûc
ù\gùe _eòa©ð^gúk ùa÷ù\gòK I _âZòelû ^úZò ù~ûMê jó @]ôe e¬^ ùPø]êeúu bkò
ù^Zûcûù^ ù\gaòùeû]ú c«aý \ò@«ò I ZûjûKê _ûKòÉû^e iõi\ùe ùe`e Keû~ûGö
AZòjûi iûlú @Qò ùKùa ùjùf ùKøYiò \êaðk aýqòKê lcû Keû~ûG ^ûjóö @ûùc ~\ò 700
ahð ùMûfûc ejòfê Zûùjùf ùKak @ûc ^òR ùfûKu _ûAñö Gùa bûeZ R¹ê Kûgàúeeê ]ûeû
370Kê ^òÃòâd Keòù\aû _ùe eûRû jeò iòõ ù~Cñ KûgàúeKê bûeZùe cògâY KeûA[ôùf ùijò
Kûgàúe C_ùe iμì‰ð eìù_ bûeZe @]ôKûe iûaýÉ ùjCQòö ùZYê Gùa bûeZ _ûKòÉû^
@]ô^ùe _òIùK Gaõ 1962eê Pú^ @]ô^ùe [ôaû @KèûA Pú^Kê ù`eûA @ûYòaû _ûAñ C\ýc
Keòaû @ûagýKö ~[û[ðùe @ûc Méjcªú @còZ gûj KjòQ«ò ù~, @ûùc G[ô_ûAñ Rúa^
ù\Aù\aêö Zûu Gjò aqaýe Mû¸ú~ðý a©ðcû^e ùcû\ò ieKûeu \éX aòù\g ^úZò I
_âZòelû ^úZòe _âcûY \òGö Êû]ú^Zûe GùZahð _ùe @ûRò \òfæúùe Gbkò ùMûUòG ieKûe
@ûiòQò ~ûjûe ^úZò ù\ge jòZ I iêelûKê iê^ò½òZ Keòaû ij bûeZe _âùZýK ùfûKue
c^Kê QêAñ _ûeêQòö iõi\ùe K’Y ùjfû , K’Y ^ùjfû, KòG ieKûeu aòfKê ic[ð^ Kfû
@aû ^ Kfû, Zûjû MêeêZß_ì‰ð ^êùjñö MêeêZß_ì‰ð ùjCQò , Gbkò NWòi§ò cêjì©ðùe @ûcù\ge
HZòjûiòK ^ò¿©òKê @ûùc icùÉ GKRêU ùjûA ic[ð^ Keòaûö Gjò ccðùe ~[û[ðùe _â]û^cªú
MZKûfò eûÁâ CùŸgýùe Zûu iù´û]^ùe Kjò[ôùf ù~, ]ûeû 370Kê ù^A cZùb\Kê
ùi i¹û^ Ke«òö Kò«ê GjûKêù^A aqaý ù\aûùaùk ù\ge Êû[ð I jòZKê ¤û^ùe eLòaû
CPòZ ùaûfò ùi ùPZûAù\A[ôùfö Gjû iù©ß @ûce KòQò eûRù^Zû I aê¡òRúaú ùiûiò@ûf
MYcû¤cùe aêKê`Uû Pò}ûe KeêQ«òö ùK¦â ieKûeu Gjò _\ùl_Kê iê_âòcùKûUðùe Pûùf¬
Keû~ûAQòö @agý G[ô_ûAñ ieKûe iaê\òMeê bûaòPò«ò _\ùl_ ù^A[ôaû iõi\ùe ÊeûÁâ
cªú \gðûAiûeòQ«òö ùi KjòQ«ò ù~, aòùeû]úu \ßûeû _ûkòZ G^RòI ieKûeuê Pûùf¬
Keòùa ùaûfò ieKûe @aMZ @Q«òö ùZYê ieKûe iûcû^ýZc @aùjkû Keò^ûjû«ò ~ûjû\ßûeû
aòùeû]ú ù\ge jòZ I iêelû ij iûfòi KeòaûKê iêù~ûM _ûAùaö @ûRò @ûc ù\gùe Gbkò
iÚòZò C_êRòaûe KûeYùjCQò, @ûc ù\gùe @ûRòQò KòQò ùfûKu ]c^úùe RdP¦âu eq
_âaûjòZ ùjCQòö Kûùk Kûùk Gbkò aògßûiNûZK I ù_ûZûcêjûñ I ùNûWûcêjñûu @ûaòbðûa NUò[ûGö
@ûc ù\ge aýaiÚû ùicû^uê cêjñ ùLûfòaû _ûAñ iêù~ûM \òGö @ûRò 700ahð _ùe Gbkò GK
ieKûe \òfäúùe @ûiòQò ~ûjû jûZùe ù\ge jòZ I iêelû iê^ò½òZ ùjûAQòö @ûRò KìU^úZòm,
aê¡òRúaú, ɸKûe, ùa÷ù\gòK I _âZòelû gqòe aòùgæhK ~ûjû @ûKk^ KeêQ«ò Zûjû Vûeê
gùjcûAf @ûMùe Pò«û Keê[ôaû ieKûeUòG \òfæúùe aiòQòö iúcû«ùe Rúa^Kê aûRò fMûA
a§êK ]eò QòWû ùjûA[ôaû Raû^ ùjC Kò´û Rúa^e icÉ iêL, Êûz¦ýKê bêfò ù\ge _âMZò _ûAñ
ic_ðòZ RùY ùa÷mû^òK jê@«ê, icùÉ iê^ò½òZ ù~ ù\g iêelòZ jûZùe @Qòö Gjûe GK
ùQûUò@û C\ûjeY \ò@û~ûA_ûùeö ^òaðûP^ icdùe iaê \k Kò_eò ^òaðûP^ú ùa÷ZeYú _ûe
ùjùa ùi[ô_ûAñ Pò«òZ [û@û«òö _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\ò c¤ \k_ûAñ _âPûe Keê[û@û«òö Kò«ê
Zûu c^ùe ù\ge iêelû Kûgàúe _âiw @jej ùLkê[ûGö ùiA[ô_ûAð cûyðcûiùe GiýûU
_âZòelû aýaiÚûe i`kZû _ìaðK _eúlY KeûMfûö Gjûe KûeY ùjCQò _â]û^cªú bfbûùa
RûYò[ôùf ù~, Zûue @ûMûcú HZòjûiòK _\ùl_ _ûKòÉû^Kê aòPkòZ Keòù\aö _ûKòÉû^ bûeZKê
_ìYò _ecûYê ùaûcûe ]cK ù\aö Kò«ê ùcû\òu PZêe _\ùl_ ù~ûMê @ûRò _ûKòÉû^ _ecûYê
ùaûcûe ]cK ù\aûe iûji Keê^ûjòñö KûeY ùjCQò Aùiâûe GiýûU aýaiÚûö _ûKòÉû^ bûeZ
C_ùe _ecûYê ùaûcû `òwòaûKê ùjùf ùl_YûÈe aýajûe Keòaö ùjùf @ûce GiýûU
aýaiÚû ùl_YûÈe i`ÖùIßdûe _eòa©ð^ Keòù\A_ûeòa I GjûKê \ògûjú^ Keòù\A_ûeòaö
70ahð Zke GK HZòjûiòK bêfbûùa ]ûeû 370Kê fûMê KeûA ù^jeê ù\g_âZò ù~Cñ
@^ýûd Keò[ôùf ZûjûKê _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\ò GK Pûùf¬ _ì‰ð _eòiÚòZòùe iê]ûeòQ«òö
ùZùa GjûKêù^A Gùa @«eûÁâúd Éeeê c«aý, Uò®Yú, _eûcgð I C_ù\g @ûiòaû @ûe¸
ùjûAQòö @ûùceòKû _leê Gjûe ùa÷ù\gòK cªûkd GK aqaý Rûeò Keò \gðûAQò ù~, bûeZ
I _ûKòÉû^ Kûgàúe _âiwùe iõ~cZû elû Ke«êö Cbd ù\g @ûùfûP^û cû¤cùe icû]û^
KeòaûKê ùPÁû Ke«ê Gaõ Gbkò ùKøYiò _\ùl_ MâjY Ke«ê ^ûjó ~ûjû\ßûeû Cù©R^û
aé¡ò_ûAaö ùi_ùU RûZòiõNe cjûiPòa @ûù<^òI MêùUeòi _â[ùc Gjò iõKâû«úd _âgÜKê
GWûA~òaû _ùe KjòQ«ò ù~, Kûgàúee iÚòZò a\kûAaûKê C\ýc ^ùjCö Cbd _l iõ~cZû
elû Ke«êö iòcfû Pêqò^ûcû @«MðZ Kûgàúe GK \ßò_lúd aýû_ûeö Cbd ù\g @ûùfûP^û
cû¤cùe icû]û^ _ûAñ C\ýc Ke«êö ~\ò Dbd ù\g Pûjû«ò ùZùa RûZòiõN c¤iÚZû
KeòaûKêeûRò @Qòö Pú^, f\ûLKê ùK¦âgûiòZ @*k Keû~òaûKê ^û_i¦ KeòQòö Pú^e aqaýùe
Kûgàúe g± c¤ CùfäL ^ûjóö GjûKêù\Lò _ûKòÉû^e ùa÷ù\gòK cªú @ûi«û i¯ûjùe Pú^
MÉùe ~òùa ùaûfò ùNûhYû KeòQ«òö aâòùU^, Ehò@û I `âû^è G[ôù^A ùKøYiò Uò®Yú G_~ð«
ù\A^ûjû«òö Gùa Pyð Keòaû RûZòiõN ùjC Kò´û @ûùceòKû, ùicûù^ bûeZKê KûjóKò
Kûgàúe _âiwùe iõ~cZû elû KeòaûKê _eûcgð ù\CQ«òö @ûùceòKûe Aù* Rcò ~\òùKjò
cûWòaùi ùZùa @ûùceòKû KûjûKê _eûcgð ù\aûKê iêù~ûM ù\a Kò? @ûRò RûZòiõN Kûgàúe
_âiwùe _ûKòÉû^e ^òùa\^, @ûùa\^ I @_òf \ßûeû _âbûaòZ ùjûA gû«ò _ûAñ @ûjßû^ ù\aû
I iõ~cZû elû KeòaûKê _eûcgð ù\aû ~\òI GK KìUù^÷ZòK gòÁûPûeùe _eòYZ ùjûAQò
Kò«ê Gjû iciýûe icû]û^ Keê^ûjó aeõ bûeZúdcû^u _ûAñ aòeqò I @iù«ûhe KûeY
ùjDQòö 1947 @ùKÖûae 26ZûeòLùe R¹ê Kûgàúee cjûeûRû jeò iòõ Zûu eûRýKê AŠò@û
AŠò_òùŠ^è @ûKÖ @«MðZ bûeZùe cògâY KeûA[ôùfö Gjû_ùe bûeZ ùiVûùe _âùag
Keò[ôaû _ûKòÉû^e ùi÷^ýcû^uê NCWûA aò\ûKeòaû @ûe¸ Keò[ôfûö Kò«ê Z}ûkú^ _â]û^cªú
ù^jeêu @\ìe\gðú ^úZò NUYûKê RUòk I iciýûajêk Keòù\fûö ù^jeê GKZe`û bûùa
^òRKê ^òùR ùiL @a\êfæû I Z}ûkú^ Mb‰ðe fWð cûC<aýûùU^u _eûcgðKâùc Kûgàúe
_âiwKê RûZòiõNKê ù^A~ûA[ôùfö G[ô_ûAñ @ûc iû´ò]û^òK aýaiÚû @«MðZ Kýûaòù^U Kò´û
iõi\e c¬êeú ^ò@û~ûA^[ôfûö ù\ge @LŠZû ij RWòZ GK iù´\^gúk _âiwùe ù\ge
eûÁâ_òZ jê@«ê aû _â]û^cªú ùKjòaò ~\ò ùKøYiò _âiw @«eûÁâúd c*Kê ù^A[û@û«ò ùZùa
Zûjû @ùa÷]ö ùZYê Gùa ùK¦âe ùcû\ò ieKûe Gjò _âÉûaKê RûZòiõNeê ù`eûA @ûYòaû _ûAñ
Kýûaòù^U iê_ûeòg @û]ûeùe C\ýc @ûe¸ Keòaû CPòZö @ûRò KûgàúeKê ù^A ù~Cñ RUòk
iÚòZò iéÁò ùjûAQò, ùi[ôùe bûeZe KòQòUû \êaðkZû [ôaû RYû_WêQòö Gjò \êaðkZû a©ðcû^e
ùK¦â ieKûeu Ze`eê ^êùjñ aeõ @ûc ù\ge KòQò eûRù^Zû, aê¡òRúaú I ù\gaòùeû]ú
Z©ßu ù~ûMê i¸a ùjûAQòö @ûRò @ûùceòKû \gðûAQò ù~, Kûgàúe _âiwùe Gjûe ^úZò
_eòa©ð^ ùjûA^ûjòñö _ûKòÉû^ c¤ 70ahð ùjfû ùMûUòG ^úZò @û_YûAQòö ùiVûùe aòbò^Ü
\ke bò^Übò^Ü ù^Zû gûi^ i¸ûkòQ«òö 72ahðe AZòjûi c¤ùe _ûKòÉû^ùe @]ûeê @]ôK
icd lcZû ùi^û jûZùe ejòQòö Z[û_ò _ûKòÉû^e Kûgàúe ^úZò a\kò^ûjóö Kò«ê aòW´^ûe
aòhd ùjCQò @ûcù\gùe ieKûe a\kòaû ij ù\ge aòù\g ^úZò I _âZòelû ^úZò a\kò~ûGö
RùY _â]û^cªú [ôùf ùi ù\gKê @ÈgÈe \eKûe ^ûjó ùaûfò \gðûA bûAù_âc ù\LûAùfö
bûA eûZò@]ô@û cûWò @ûiò 1962ùe `ûùk KaRû Keòù\fûö @KèûA Pú^ ^ûcùe ùijò Pò«û
Gùaaò @ûce cêŠaý[ûe KûeY iûRòQòö Gjò _â]û^cªúue @«eûÁâúd ^úZò, KìU^úZò, Kûgàúe
^úZò, _âZòelû ^úZò,bûeZe baòhýZKê @§Kûe c¤Kê ùVfòù\fûö _ea©ðú icdùe @ûCRùY
_â]û^cªú @ûiòùf _ûKòÉû^ ùi^ûe \êüiûjiKê KWû Raûa ù\ùfö @ûce ùi÷^ýcûù^ fûùjûe
_~ðý« cûWòMùfö Kò«ê Zûue _eûcgð\ûZû cû^ue _ûKòÉû^ _âúZò GùZ bûeú _Wòfû ù~,
ZûiùK< Pêqò Keò _ûKòÉû^Kê lcû Keòù\ùfö Zû’_ùe @ûCRùY _â]û^cªú @ûiòùf ùi
ù\ge MêA¦û aýaiÚû ejêùaûfò Pûjêñ^[ôùfö _ûKòÉû^ Mê¯ùe @ûùceòKû I Pú^e ijûdZûùe
_ecûYê ùaûcû Zò@ûeò Keê[ûGö ùiVûùe e’e 3RY @]ôKûeú Rúa^Kê aûRòfMûA ùifê^
ùLûfò[û@û«òö ùiVûùe Kû~ðý Keê[ôaû ùa÷mû^òKcû^ue ^òg I PêUò KûUò Zûjûe ^cì^û iõMâj
Keò ùi[ôùe aòKòeY _\û[ð [ôaû ÆÁ ùjaû _ùe bûeZ ieKûeuê eòù_ûUð _â\û^ Keò[û@û«òö
Kò«ê ^òRKê cjû^ \gðûAaû _ûAñ Z}ûkú^ _â]û^cªú ù`û^ Keò _ûKòÉû^e _âZò_luê RYûA
\ò@«ò ù~, Zùc ùKCñVûùe ùaûcû Zò@ûeò KeêQ, @ûùc RûYòQêö ùi_Uê ù`û^ KUò~ûG I
12N<û c¤ùe ùijò 3RY e’@]ôKûeúu iùcZ _ûKòÉû^ùe [ôaû gZû]ôK e’ @]ôKûeúuê
Rúa^eê cûeò\ò@û~ûGö 1990 \gKùe @ûCRùY _â]û^cªú @ûi«ò Gaõ ùi aòù\gùe
Kû~ðý Keê[ôaû @ûc MêA¦û iõiÚûe lcZû I _âbûaKê jâûi Ke«òö G_eòKò Gjò MêA¦û aòbûMe
Wò_ ùÁU ÁûUiKê _âZýûjûe Keò^ò@«òö `kùe _ûKòÉû^ùe e’ _ûAñ Kû~ðý Keê[ôaû 7RY
_ûKòÉû^ú ^ûMeòKuê eûZûeûZò ùicû^u _eòaûe ij jZýû Keû~ûGö @ûC RùY _â]û^cªú
ai ù^A fûùjûe ~û@û«ò Kò«ê KûMðòfùe _ûKòÉû^e ùi÷^ýcûù^ _û\ùe PûfòPûfò KaRû
Keò^ò@«òö Zû_ùe @ûCRùY _â]û^cªú 10ahð lcZûùe eêj«ò Kò«ê [ùe ùjùf _ûKòÉû^
~òaûKê iûji Ke«ò ^ûjóö _ûKòÉû^e @ûZuaû\úcûù^ cê´Aùe @ûKâcY Ke«ò ö @ûc ùi^û
_âZòùgû] ù^fûùakKê ùi ùeûKò \ò@«òö GVûùe Gjò _âiw CùfäL Keòaûe Zû_ô~ðý ùjCQò
ù~, @ûc ù\ge aòù\g I _âZòelû ^úZòKê ù^A aûe´ûe ^ì@û^ì@û _âùdûM Keû~ûGö Kò«ê
@ûùceòKû, Ehò@û, Pú^ bkòù\ge ieKûe a\ùk Kò«ê Gjò ^úZòMêWòK a\ùk ^ûjòñö @ûc
ù\gùe _eòa©ð^gúk ùa÷ù\gòK I _âZòelû ^úZò ù~ûMê jó @]ôe e¬^ ùPø]êeúu bkò
ù^Zûcûù^ ù\gaòùeû]ú c«aý \ò@«ò I ZûjûKê _ûKòÉû^e iõi\ùe ùe`e Keû~ûGö
AZòjûi iûlú @Qò ùKùa ùjùf ùKøYiò \êaðk aýqòKê lcû Keû~ûG ^ûjóö @ûùc ~\ò 700
ahð ùMûfûc ejòfê Zûùjùf ùKak @ûc ^òR ùfûKu _ûAñö Gùa bûeZ R¹ê Kûgàúeeê ]ûeû
370Kê ^òÃòâd Keòù\aû _ùe eûRû jeò iòõ ù~Cñ KûgàúeKê bûeZùe cògâY KeûA[ôùf ùijò
Kûgàúe C_ùe iμì‰ð eìù_ bûeZe @]ôKûe iûaýÉ ùjCQòö ùZYê Gùa bûeZ _ûKòÉû^
@]ô^ùe _òIùK Gaõ 1962eê Pú^ @]ô^ùe [ôaû @KèûA Pú^Kê ù`eûA @ûYòaû _ûAñ C\ýc
Keòaû @ûagýKö ~[û[ðùe @ûc Méjcªú @còZ gûj KjòQ«ò ù~, @ûùc G[ô_ûAñ Rúa^
ù\Aù\aêö Zûu Gjò aqaýe Mû¸ú~ðý a©ðcû^e ùcû\ò ieKûeu \éX aòù\g ^úZò I
_âZòelû ^úZòe _âcûY \òGö Êû]ú^Zûe GùZahð _ùe @ûRò \òfæúùe Gbkò ùMûUòG ieKûe
@ûiòQò ~ûjûe ^úZò ù\ge jòZ I iêelûKê iê^ò½òZ Keòaû ij bûeZe _âùZýK ùfûKue
c^Kê QêAñ _ûeêQòö iõi\ùe K’Y ùjfû , K’Y ^ùjfû, KòG ieKûeu aòfKê ic[ð^ Kfû
@aû ^ Kfû, Zûjû MêeêZß_ì‰ð ^êùjñö MêeêZß_ì‰ð ùjCQò , Gbkò NWòi§ò cêjì©ðùe @ûcù\ge
HZòjûiòK ^ò¿©òKê @ûùc icùÉ GKRêU ùjûA ic[ð^ Keòaûö Gjò ccðùe ~[û[ðùe _â]û^cªú
MZKûfò eûÁâ CùŸgýùe Zûu iù´û]^ùe Kjò[ôùf ù~, ]ûeû 370Kê ù^A cZùb\Kê
ùi i¹û^ Ke«òö Kò«ê GjûKêù^A aqaý ù\aûùaùk ù\ge Êû[ð I jòZKê ¤û^ùe eLòaû
CPòZ ùaûfò ùi ùPZûAù\A[ôùfö Gjû iù©ß @ûce KòQò eûRù^Zû I aê¡òRúaú ùiûiò@ûf
MYcû¤cùe aêKê`Uû Pò}ûe KeêQ«òö ùK¦â ieKûeu Gjò _\ùl_Kê iê_âòcùKûUðùe Pûùf¬
Keû~ûAQòö @agý G[ô_ûAñ ieKûe iaê\òMeê bûaòPò«ò _\ùl_ ù^A[ôaû iõi\ùe ÊeûÁâ
cªú \gðûAiûeòQ«òö ùi KjòQ«ò ù~, aòùeû]úu \ßûeû _ûkòZ G^RòI ieKûeuê Pûùf¬
Keòùa ùaûfò ieKûe @aMZ @Q«òö ùZYê ieKûe iûcû^ýZc @aùjkû Keò^ûjû«ò ~ûjû\ßûeû
aòùeû]ú ù\ge jòZ I iêelû ij iûfòi KeòaûKê iêù~ûM _ûAùaö @ûRò @ûc ù\gùe Gbkò
iÚòZò C_êRòaûe KûeYùjCQò, @ûc ù\gùe @ûRòQò KòQò ùfûKu ]c^úùe RdP¦âu eq
_âaûjòZ ùjCQòö Kûùk Kûùk Gbkò aògßûiNûZK I ù_ûZûcêjûñ I ùNûWûcêjñûu @ûaòbðûa NUò[ûGö
@ûc ù\ge aýaiÚû ùicû^uê cêjñ ùLûfòaû _ûAñ iêù~ûM \òGö @ûRò 700ahð _ùe Gbkò GK
ieKûe \òfäúùe @ûiòQò ~ûjû jûZùe ù\ge jòZ I iêelû iê^ò½òZ ùjûAQòö @ûRò KìU^úZòm,
aê¡òRúaú, ɸKûe, ùa÷ù\gòK I _âZòelû gqòe aòùgæhK ~ûjû @ûKk^ KeêQ«ò Zûjû Vûeê
gùjcûAf @ûMùe Pò«û Keê[ôaû ieKûeUòG \òfæúùe aiòQòö iúcû«ùe Rúa^Kê aûRò fMûA
a§êK ]eò QòWû ùjûA[ôaû Raû^ ùjC Kò´û Rúa^e icÉ iêL, Êûz¦ýKê bêfò ù\ge _âMZò _ûAñ
ic_ðòZ RùY ùa÷mû^òK jê@«ê, icùÉ iê^ò½òZ ù~ ù\g iêelòZ jûZùe @Qòö Gjûe GK
ùQûUò@û C\ûjeY \ò@û~ûA_ûùeö ^òaðûP^ icdùe iaê \k Kò_eò ^òaðûP^ú ùa÷ZeYú _ûe
ùjùa ùi[ô_ûAñ Pò«òZ [û@û«òö _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\ò c¤ \k_ûAñ _âPûe Keê[û@û«òö Kò«ê
Zûu c^ùe ù\ge iêelû Kûgàúe _âiw @jej ùLkê[ûGö ùiA[ô_ûAð cûyðcûiùe GiýûU
_âZòelû aýaiÚûe i`kZû _ìaðK _eúlY KeûMfûö Gjûe KûeY ùjCQò _â]û^cªú bfbûùa
RûYò[ôùf ù~, Zûue @ûMûcú HZòjûiòK _\ùl_ _ûKòÉû^Kê aòPkòZ Keòù\aö _ûKòÉû^ bûeZKê
_ìYò _ecûYê ùaûcûe ]cK ù\aö Kò«ê ùcû\òu PZêe _\ùl_ ù~ûMê @ûRò _ûKòÉû^ _ecûYê
ùaûcûe ]cK ù\aûe iûji Keê^ûjòñö KûeY ùjCQò Aùiâûe GiýûU aýaiÚûö _ûKòÉû^ bûeZ
C_ùe _ecûYê ùaûcû `òwòaûKê ùjùf ùl_YûÈe aýajûe Keòaö ùjùf @ûce GiýûU
aýaiÚû ùl_YûÈe i`ÖùIßdûe _eòa©ð^ Keòù\A_ûeòa I GjûKê \ògûjú^ Keòù\A_ûeòaö
Comments
Post a Comment