bûeZ icÉ _âZòKìk _eòiÚòZò iù©ß aògßùe ^òRKê PZê[ð cjûKûg gqò bûùa _âZòÂòZ Keò_ûeòQòö
@ûùceòKû, eêhò@û I Pú^ _ùe bûeZ ^òRKê cjûKûg gqò bûùa _âZòÂû Keòaûe ùMøea @Rð^
KeòQòö Gjò HZòjûiòK C_f²ô _Qùe ùK¦âe ùcû\ò ieKûeu \éXÿ ^ò¿©ò ejòQòö _ecûYê
_eúlû _ùe bûeZ aòùeû]ùe KUKYû fûMê Keû~ûA[ôfûö G^þ_òUòùe Êûle Keò^[ôaûeê
bûeZ @û<ò iûùUfûAUþ ùIß_^ (GGiþGUò) _eúlû Keòaû bûeZ _ûAñ GK Pýûùf¬ [ôfû ö
ùZùa aògße cjûgqòcû^uê IfUû Pýûùf¬ ù\A bûeZ ^òRÊ GGiþGUòe i`k _eúlY
KeòQòö cjûKûgùe ~ê¡ ùjùf GGiþGUò GK @_eòjû~ðý aýaiÚû bûùa Kûc Kùeö Gjû bì_éÂeê
cjûKûgKê Kò´û @ûKûgcûMðeê cjûKûgKê ^òùl_ Keû~ûA gZî ù\ge iûùUfûAUþKê ]ßõi Keò_ûùeö
ùKak ùiZòKò ^êùjñ ù~ ùKøYiò ùe¬e aûfûÁòK ùl_YûÈKê Gjû ]ßõi Keòù\A_ûùeö ùZùa
bûeZ Gjò aòek i`kZû _ûAaû _ùe @ûùceòKû, eêhò@û I Pú^ ijòZ 4[ð eûÁâ bûùa GGiþGUò
Käaþùe ù~ûM ù\AQòö
cjûKûg gqò bûùa ùKøYiò eûÁâ ^òKUùe GGiþGUò aýaiÚû ejòaû ^òjûZò Reêeúö Gjò
aýaiÚû GK @ûAiòaòGcþ aýaiÚû C_ùe @û]ûeòZ ùjûA[ûGö G[ôùe _ûeμeòK ~ê¡ûÈ Kò´û
_ecûYê ~ê¡ûÈ L¬û~ûA_ûùeö bûeZ aê]aûe ù~Cñ HZòjûiòK GGiþGUò _eúlû KeòQò Zûjû
aògßaûiúu @ûLô ùcfûA ù\AQòö KûeY aògße cjûgqò @ûùceòKû ùMûUòG GGiþGUò i`k
_eúlû _ûAñ 10eê @]ôK [e aò`k ùjûA[ôfûö eêhò@û 2 ahð iõNhð Keò Kò*ôZ i`kZû fûb
Keò[ôfûö Kò«ê bûeZ GKû[eùK ùKak i`k ùjûA^ûjó _ecûYê lcZû iμ^Ü GGiþGUò aýaiÚûe
iûc[ðý jûif Keò[ôaû _âZò_û\òZ KeòQòö Aùiâûe ùa÷mû^òK bò.ùK.iûeÊZ 2012ùe Kjò[ôùf
ù~, bûeZe GGiþGUò Zò@ûeò Keòaûe iûc[ðý ejòQòö Kò«ê ùiùZùaùk Pú^ bûeZKê GK
ù__e UûAMe aû KûMR aûN ùaûfò Kjò C_jûi Keò[ôfûö
@û]ê^òK aògßùe ~ê¡e iõmû a\kòaûùe fûMòQòö _ecûYê I C\þRû^ ùaûcû _ùe 1960
\gKeê \êA cjûgqò @ûùceòKû I eêhò@û cjûKûgùe iõNhð _ûAñ _âÉêZò @ûe¸ Keò[ôùfö
@ûùceòKû _â[ùc 1958 cA 26 ZûeòLùe GGiþGUòe _eúlY _ûAñ C\ýc Keò[ôfûö
@ûùceòKûe aûdêùi^û Gjûe ÁûùURòKþ l_YûÈ _âKÌ (WaäëýGiþ-199G) @«MðZ 12Uò GGiþGUò
_eúlY Keò[ôfûö G[ôùe iùRð< ùl_YûÈ aýajûe Keû~ûA[ôfûö 1959 @ùKÖûae 13
c¤ùe @ûùceòKû Gbkò 12 [e _eúlY Keò aò`k ùjûA[ôfûö ùZùa ùghùe bì_é Vûeê
251 Kò.cò. CyZûùe [ôaû GKèù_äûee-6 iûùUfûAUþKê Nì‰ðdcû^ @aiÚûùe ]ßõi KeòaûKê
ilc ùjûA[ôfûö ùaûfØ Ieûd^ Uâû^ècòùUWþ ùUfòùcUâò _â~êqò \ßûeû bì_éÂeê ^òùl_ Keû~ûA[ôaû
GGiþGUò \ßûeû Gjû ]ßõi ùjûA[ôfûö ùZùa _ea©ðú icdùe fKþjòWþ Kμû^úe jûA aòùMðû
~û^eê GGfþaòG^þ (ùaûKò Ieûd^ Gdûe f* aûùfÁòK còiûAfþ) @«MðZ aò-58 jife
iûùUfûAUþKê ]ßõi Keò[ôfû @ûùceòKûö 1970 \gKùe @ûùceòKûe RòGGcþ-87 ÄûAùaûf
_âKÌ @«MðZ bì_éÂ, Rk_[ aû @ûKûgcûMðeê @ûùceòKû GGiþGUò ^òùl_ Keòaûe \lZû
jûif Keò[ôfûö
1962ùe @ûùceòKû bì_é Vûeê ajê @]ôK Cyùe [ôaû iûùUfûAUþKê @ûYaòK lcZû
iμ^Ü GGiþGUò \ßûeû ^Á Keòaû _ûAñ Áûe`òi _âûAcþ ùUÁ Keò[ôfûö Gjò ]ûeûKê @]ôK gévkòZ
Keòaû _ûAñ @ûùceòKû 1966 _~ðý« LßûRûfò^ @ûùUûfò GGiþGUò aýaiÚûe GKû]ôK _eúlû
Keò[ôfûö 1975 cûyð 6 ùakKê @ûùceòKû Gjûe ‘[eþ’ (_â[c @ù_ei^ûfþ aûfòÁòK ùl_YûÈ)
@û]ûeòZ 437-GGiþGUò Kû~ðýKâc i`kZû _ìaðK Kû~ðýKûeú Keò[ôfûö 1968eê @ûùceòKûe
fùe^è fòbòeùcûe ^ýûi^ûf fûùaùeûUeú @ûYaòK lcZû iμ^Ü GGiþGUò I GKèùe ùfRe
iòÁc ùIß_^ aòKgòZ Keòaûùe ^òùdûRòZ ùjûA[ôfûö 1985 ùiù_Ö´e 13ùe @ûùceòKûe
GWIßûWði Gdûeù`ûið aòcû^NûUòeê G`þ-15 ~ê¡ aòcû^eê bì_é Vûeê 116 Kò.cò. C_ùe
ùiûfCAŠ _ò-781 ùl_YûÈ \ßûeû bì_é Vûeê 555 Kò.cò. C_ùe _eòKâcY Keê[ôaû
@ûùceòKûe ^òRÊ iûùUfûAUþKê ]ßõi Keû~ûA[ôfûö Gjò iûùUfûAUþKê 1979ùe _âùl_Y
Keû~ûA[ôfûö ùiùaVûeê @ûùceòKû @ûC GGiþGUò _eúlû Keò^[ôfûö ùZùa 2008 ù`aédûeú
21ùe @ûùceòKûe ù^øùi^û _ûYòRûjûReê eòcþ-161 ÁûŠûWð ùl_YûÈ \ßûeû Gjûe ^òRÊ
MêA¦û iûùUfûAUþ dêGiþG-193Kê ]ßõi Keò[ôfûö
ùi_ùU dêGiþGiþ@ûeþ aû Z}ûkú^ ùiûbòGZ dê^ò^d^ @ûùceòKûe GGiþGUò aýaiÚûKê
ù\Lô 1960 G_âòf cûiùe Gjû C_ùe Kû~ðý @ûe¸ Keò[ôfûö dê@ûeþ-200 eùKUþ \ßûeû
dêGiþGiþ@ûeþ 1961 cûyð cûiùe Gjûe AùÁâaùUfþ ÆU^òKþ iûceòK iûùUfûAUþKê ]ßõi
Keò[ôfûö eêhò@û _â[ceê bì_éÂeê ^òùl_ Keû~ûC[ôaû GGiþGUò aýaiÚûe _âùdûM Keò @ûiê[ôfûö
Gjû_ùe 1963 ^ùb´e 1 ZûeòL I 1964 G_òâfþ 12ùe eêhò@û @ûC \êA [e GGiþGUòe
i`k _eúlY Keò[ôfûö eêhò@û 1967 @ùKÖûae 37 I 1968 G_âòfþ 28 ZûeòLùe
iòK^þ-2 GGiþGUò aýaiÚûe aòKûg Keò[ôfûö ùZùa Giaê @ûgû^êeì_ i`kZû _ûA^[ôfûö
1970 ù`aédûeú cûiùeû 32 [e _eúlû Keòaû _ùe eêhò@ûKê G[ôùe iμì‰ð i`kZû còkò[ôfûö _ea©ðú icdùe 1976 I 1979 RêfûA _jòfûùe eêhò@û @ûC 2 [e Gjûe
i`k _eúlY Keò[ôfûö
bûeZe @^ýZc gZî eûÁâ Pú^ 2007 ciòjû Rû^êdûeúùe bì_é Vûeê 8gj Kò.cò.
CyZûùe [ôaû ù`wA^ 1-iò _ûYò_ûM iûùUfûAUþKê ùKUò-1 eùKUþ \ßûeû ]ßõi Keò[ôfûö
ùiùZùaùk Gjò iûùUfûAUþ 2,500eê 3000 LŠùe _eòYZ ùjûA cjûKûgùe @ûaðR^û
iéÁò Keò[ôfûö Gjû\ßûeû 2013 cA cûiùe eêhò@ûe GK iûùUfûAUþ ]ßõi ùjûA~ûA[ôfûö
ùZùa Pú^ _ea©ðú icdùe 2013 cAùe Wwù^w-2 ùl_YûÈ \ßûeû @ûC GK i`k
GGiþGUò _eúlû Keò[ôfûö Gjò 2Uò _eúlû _ùe Pú^ c¤ GGiþGUò iûc[ðý eLê[ôaû eûÁâe
cû^ýZû _ûA[ôfûö
bûeZe Gjò i`kZû _Qùe Aùiâûe ùa÷mû^òKcû^u @\cý _âùPÁû iûcòf ejòQòö bûeZ
Gjò _eúlûKê ‘còg^ gqò’e ^ûc ù\AQòö IWÿògûe WKÖe G_ò.ùR.@a\êf Kfûc \ßú_eê
GGiþGUòe i`k _eúlY Keû~ûAQòö Gjû GK _â~êqòMZ còg^ [ôfûö ^òcÜ @eaòUþùe _é[ôaúKê
_â\òlY Keê[ôaû iûùUfûAUþKê Gjû ]ßõi KeòQòö i¯ûjK c¤ùe iûùUfûAUþe Gjò
]ßõiûaùghMêWÿòK _é[ôaú _éÂùe _ZòZ ùjaö GGiþGUò aýaiÚûùe bûeZ KûAù^UòKþ Kòfþ
^ûcK cjûKûg _â~êqòe C_ù~ûM KeòQòö Gjû\ßûe ^òbêðfþ bûùa _é[ôaúùe PZêü_ûgßðùe _eòKâcY
Keê[ôaû gZîù\ge iûùUfûAUþ aû aûfòÁòK ùl_YûÈKê bûeZ UûùMðU Keò_ûeòaö GGiþGUò
\ßûeû bûeZ gZî_le aûfòÁòK ùl_YûÈKê c¤ cjûKûgùe ]ßõi Keòù\A_ûeòa û
_â[ùc P¦âûdY, _ùe cwk ~û^ còg^ I Gjû_ùe MZ aùRUþ icdùe ùK¦â ieKûe
MM^~û^ cjûKûg @bò~û^Kê @^êcZò ù\A[ôùfö 1998ùe _ecûYê _eúlû _ùe bûeZ
cjûKûgùe ^òRKê GK gqò bûùa _âZòÂû Keòaû _ûAñ @ûagýK ùjC[ôaû GGiþGUò aýaiÚûe
i`k _eúlY Keòaû aògß gqòcû^u _ûAñ GK Pýûùf¬ KeòQòö 2014ùe ùK¦âùe ùcû\ò
ieKûe @ûiòaû _ùe bûeZe cjûKûg Kû~ðýKâcKê ùaM còkò[ôfûö bûeZ iaêùaùk cjûKûgKê
gû«ò_ì‰ð aýajûe _ûAñ MêeêZß ù\A@ûiòQòö ùZYê @ù^KMêWÿòG Uâû^è_ùe^èò I K^`òùW^è aòfØòõ
_\ùl_ MâjY KeòQòö G[ô@«MðZ RûZòiõNùe ^òRe cjûKûg aÉêKê _¬úKeY Keòaû, _âùl_Y
aû CZþùl_Y _ìaðeê cjûKûg Kû~ðýKâcùe iμéq ù\gMêWÿòKê @aMZ KeûAaû, RûZòiõNe ùÆi
còUòùMi^ MûAWþ fûA^Kê @^ê_ûk^ Keòaû Gaõ aògß cjûKûg @ûaRð^û ic^ßd _eòPûk^ûùe
ijù~ûM _ìaðK cjûKûgùe @ûaRð^û iéÁò ^Keòaû I ùÆiþ @aùRKÖ ù_âûKèòcòUò @ûIßûeù^iþ Gaõ
ùKûfòùR^ @ûbGWû^è (ùiû_û) @^ê_ûk^ Keò cjûKûgùe @^ýe iûùUfûAUþ cjûKûg ùK¦âKê
lZò ^_j*ûAaû i©ðûakúKê GK gévkòZ eûÁâ bûùa @^ê_ûk^ Keò@ûiòQòö cjûKûgùe @ÈgÈ
_âZòù~ûMòZûùe iûcòf ùjaûKê bûeZ Pûùjñ ^ûjóö GYê 1982eê @«eûÁâúd cjûKûg Pêqòùe
Êûle KeòQòö bûeZe Gjò GGiþGUò _eúlû ùKøYiò ù\g aòùeû]ùe @bòù_âZ ^êùjñ ùaûfò
bûeZ ieKûe ÆÁ Keòù\AQ«òö ù~Cñ ù\g 36 jRûe Kò.cò. C_ùe [ôaû RòIiò^Kâ^i
Klùe 3 U^þ IR^ aògòÁ iûùUfûAUþKê C_iÚû_^ Keò_ûeêQò ùijò ù\g NûZK @ûAiòaòGcþ
Gaõ iaêVûeê @û]ê^òK GGiþGUò aýaiÚû aòKgòZ Keòaû KòQò @û½~ðýKe NUYû ^êùjñö Kò«ê
G[ô_ûAñ ù~Cñ \éXÿ ^ò¿©ò ù^aûe @ûagýKZû [ôfû Zûjû ùcû\ò ieKûe Keò ù\LûAQ«òö ùZYê
G[ô_ûAñ ùK¦â ieKûe gêùbzûe _ûZâö 1998ùe Z}ûkú^ _â]û^cªú @Uk aòjûeú aûRù_dú
_ecûYê _eúlû Keò bûeZe Meòcû I @ûZàc~ðýû\û aé¡ò Keò[ôùfö Gùa bûeZKê GK cjûKûg
gqò bûùa _âZò_û\òZ Keò _â]û^cªú ùcû\ò Gjò Mûeòcû I @ûZàc~ðýû\ûKê ^b½ê´ú KeòQ«òö
aûfûùKûUþ @ûKâcY _ùe aòùeû]ú \kMêWÿòK ùi^ûe _eûKâc I ieKûeu ^ò¿©òKê ù^A ù~bkò
_âgÜ iéÁò Kùf I Zû›fý Kùf Zûjû ùicû^u @ifò ùPùjeû ]eû _KûA ù\A[ôfûö ùZùa Gjò
ZîUòKê iê]ûeòaû _ûAñ @ûRò GK iêù~ûM [ôfûö bûeZ @ûRòe \ò^ùe ù~Cñ HZòjûiòK C_f²ô
jûif KeòQò ùi[ô_ûAñ @ûc ùa÷mû^òKcû^u C\ýc I ùK¦â ieKûeu \éXÿ ^ò¿©òKê _ù\
_âgõiû Keò ùicûù^ Zûue ZîUò iê]ûeò_ûeò[ûù«ö Kò«ê ùfûKibû ^òaðûP^e 2 i¯ûj _ìaðeê
GGiþGUò _eúlû Keòaûe K’Y @ûagýKZû [ôfû ùaûfò _âgÜ Keò ùicûù^ ^òRe jú^ eûRù^÷ZòK
\éÁòbwúe _eòPd ù\AQ«
Comments
Post a Comment