QZògMWeê iùuZ

bûa _âKûg Keòaûe cû¤c ùjCQò bûhû û gògêUò bìcò ùjaû _ùe _â[ùc Zû'e cû@û, aû_û I _eòaûeeê ù~Cñ bûhû gòùL Zûjû Zû'e cûZébûhû _ûfùU û bûhûùe [ûG GK @ûZàúdZû, GK ùPZ^ûe C\¨ùak^ û Z[û_ò bûhû a*ûAaûe fùXÿA @ûajcû^ Kûkeê PûfòQò û bûhû a¥ajûeùe aù* û @ûùc ^ Kjòùf Zûjû @ûù_@ûù_ ceò~ûG û aòMZ KòQò \g§òùe ù\gùe Gbkò 350eê D¡ßð bûhû a¥ajûe @^ê_ù~ûMú ùjûA céZê¥ fbòùfYò û cûZébûhû "IWÿò@û'Kê a*ûA eLôaû _ûAñ @ûùc _ìaðiìeúu @a\û^ @Zêk^úd Z[û GK iõNhðcd AZòjûie K[û aLûùYö icde MZòPKâùe, aòbò^Ü KûkLŠùe IWÿò@ûbûhûe aòfê¯ò _ûAñ @ù^K jú^C\¥c aûj¥gqòu \ßûeû Keû~ûAQò; cûZâ Giaê iù©ß "IWÿò@û' @ûRò ùKak a*ôejò^ò aeõ 4 jRûe ahð Zk iê\úNð AZòjûiKê gûÈúd cû^¥Zû RûRßf¥cû^ KeòQò û Gùaaò QZògMW, SûWLŠ, _½òcaw I @û§âùe aiaûi Keê[ôaû IWò@ûcûù^ ^òRe bûhû I @iàòZû_ûAñ iõMâûc KeêQ«òö Gbkò icdùe QZògMWeê @ûiòQò GK iêi´û\ö GVûùe _âûAùceú ÄêfMêWòKùe IWò@û bûhûKê iûcòf Keòaû _ûAñ ^ò¿©ò ùjûAQòö ùiaû ^òaé© _âûPû~ðý ù_âc gue _Šû G[ôù^A @\ûfZùe GK _òUòi^ \ûGe Keò[ôùfö QZògMWe cjûicê¦, ieûd_ûfò, eûdMW, iûewMW ijòZ GK aWùlZâùe 10fleê @]ôK IWò@û bûhú ejêQ«òö i´ò]û^e ]ûeû 350(K) @«MðZ ùfûKcû^uê ùicû^u cûZébûhûùe gòlû jûif Keòaûe @]ôKûe ejòQòö ùZYê R^iõLýûKê ù\Lò _âû[còK gòlûùe IWò@û bûhû iûcòf Keòaû _ûAñ gâú _Šû @ûùa\^ Keò[ôùfö Gjò cûcfûùe eû*ò jûAùKûUð c¤ _âû[còK gòlûùe IWò@û bûhû _âPk^ _ûAñ ^òùŸðg ù\A[ôùfö ~ûjû ùjC ùghùe QZògMW ieKûe GjûKê Kû~ðýKûeú KeòaûKê ^ò¿©ò ù^AQ«òö Gjû\ßûeû ùiVûùe aiaûi Keê[ôû IWò@û ùfûKcûù^ ^ò½òZ C_KéZ ùjùaö Gùa Gjò _âû[còK Äêf MêWòKùe ù~Cñ _ûVýKâc _âPkòZ ùja ùi[ôùe gê¡ IWò@û bûhûe _âùdûM, aýûKeY, a^û^ gê¡ò, AZýû\ò MêeêZß ù\aûe @ûagýKZû ejòQòö _ìaðeê aòbò^Ü eûRýùe IWò@û bûhûbûhú @*ke IWò@û _òfûu _ûAñ _ûVýKâc cêZûaK IWò@û _êÉK ù~ûMûAù\aûKê eûRý ieKûe ^ò¿©òù^A[ôùfö Kò«ê Gjû c¤ iVòK eìù_ @^ê_ûk^ ùjC^ûjóö QZògMW, SûWLŠ, @û§â I _½òcawùe [ôaû ÄêfMêWòKùe IWò@û _òfûuê @ûagýK _êÉK VòK icdùe C_f² ùjC^[ôaûe @bòù~ûM ùjCQòö ùZYê ùKak _ûVýKâc IWò@û bûhûùe _âPkòZ Keòù\ùf @[aû _ûVýKâcùe IWò@û bûhûKê iûcòf Keòù\ùf iaêKû~ðý icû¯ ùjûA~ûG^ûjóö IWò@û bûhûbûhú @*ke ùfûKu c¤ùe IWò@û bûhû _âZò @^êeûM iéÁò Keòaû _ûAñ Gaõ Gjò bûhû _âZò ùicû^u c^ùe [ôaû @ûMâj I bûaKê aRûd eLòaû _ûAñ IWògû ieKûeuê c¤ @ûMKê @ûiòaûKê _Wòaö a©ðcû^ 30Uò RòfûKê ù^A IWÿògûe ùlZâ`k 1,55,707 aMð KòùfûcòUe û Gjû iù©ß @ûRò c¤ ajê IWÿò@û bûhûbûhú @*k, ~[û- ùc\ò^ú_êe, K<ûA, \û«ê^, iòõjbìc, aúebìcò, eû*ô, hùXÿAKkû I Leiê@ñû @û\ò ajê ^òùeûkû IWÿò@û bûhûbûhú @*k aòzò^Üû*k ùjûA ejò~ûAQò û Gùa c¤ ùiiaê @*kùe _âûd 70 fl ùfûK \ßòZúd ùgâYú ^ûMeòK bûùa icd @ZòaûjòZ Keê[ôùf c¤ IWÿò@û bûhû I iõÄéZòKê a*ûAeLô RM^Üû[ \ûiu bûMaZ _XêQ«ò, eR_að _ûk^ KeêQ«ò, Kêcûeú Sò@cûù^ bûAcû^u cwk Kûc^û Keò Lê\êeêKêYú Ihû KeêQ«ò, ùNûWÿû^ûP, IWÿògú I i´f_êeú ^éZ¥ùe ^òRKê jeûA ù\A IWÿò@û bûhû I iõÄéZòe PòjÜKê G_~𥫠c¤ @lê‰ eLôQ«ò û Z[û_ò @ûRò @ZúZ C}ke ùi ùMøeacd AZòjûi K[û cù^_ùWÿ û 1112 LâúÁû±ùe IWÿògû GK aògûk iêiõMVòZ jò¦ê eûR¥e cû^¥Zû fûbKeò 1568 LâúÁû± _~𥫠^òRe Êû]ú^Zû aRûd eLô[ôfû û 1568 LâúÁû±ùe ~ûR_êe i^ÜòKU ùMûjòeû UòKòeú eYùlZâùe ùgh Êû]ú^ ^e_Zò cêKê¦ù\au _eûRd I ^ò]^ _ùe aògûk C}k iûcâûR¥ Kâcgü LŠaòLŠòZ ùjûAMfû û _â[ùc @û`Mû^¨ Gaõ _ùe _âûd 175 ahð Kûk IWÿògû ùcûMfu gûi^û]ú^ ùjaû _ùe cej…ûcûù^ 1751 LâúÁû±ùe IWÿògûe gûi^ bûe MâjY Kùf û 1803 ciòjûùe aâòUògcûù^ cej…ûuVûeê IWÿògûe gûi^bûe MâjY Kùf û ùicûù^ ^òR iêaò]û \éÁòeê ùKak KUK, _êeú I aûùfgßeKê ^òR gûi^û]ú^ùe eLô ù\gúd eûR¥cû^u ij ÊZª Pêqò Keò[ôùfö `kZü IWÿògûe aòbqòKeY _ì‰ðZû fûb Keò[ôfû û _ea©ðú icdùe aòâUògcûù^ KkûjûŠò, _ûUYû, ùiû^_êe, i´f_êe I aûcŠû eûR¥ icìjKê c¤_âù\ge @«bêðq Keòù\ùfö C_ùeûq aòbqòKeY \ßûeû IWÿò@ûcûù^ iê\ìe ùKûfKûZû, cû¦âûR I ^ûM_êeVûeê gûiòZ aéjZ¨ _âù\gMêWÿòKùe iõL¥û^ì¥^ ùjûAMùf û @ûùc bêfòMfê @ûc \û¸òKZû I Êûbòcû^ö @û`Mû^, cêifcû^, cej…û I AõùeR gûi^ icdùe G RûZò KûCfaûCf ùjûA~ûAQòö @ù^K Ê_Ü I _âZûeYûKê _ûù[d Keò @ûcKê \úNð\ò^ ]eò @ù_lû KeòaûKê _Wÿòfû û IWÿògûe aòbqòKeY `kùe _âûù\gòK ieKûecûù^ IWÿò@û ùfûKu Êû[ðelû _ûAñ C\ûiú^ ùjùfö Gbkò NWÿòi§ò cêjì©ðùe D^aòõg gZû±úe @û\¥ bûMùe PKâû«Keò icé¡ [ôaû IWÿò@û bûhûKê ieKûeú \¯e, KùPeò I aò\¥ûkdcû^ueê aòùfû_ KeûMfûö iêZeûõ IWÿò@û bûhûbûhú @*kùe ~[ûKâùc jò¦ú, ùZf¨Mê I awkû bûhûe _âPk^ ùjfûö _â[ùc ùc\ò^ú_êe I aûuêWÿû @*keê 1850 ciòjûeê 1870 ciòjû c¤ùe _âûd 20 ahð bòZùe IWÿò@û bûhûKê iμì‰ð eìù_ aòùfû_ Keò\ò@ûMfû û G[ôùe KéZKû~ð¥ ùjaûeê _ea©ðú _~ð¥ûdùe IWÿò@û bûhûKê aòùfû_ Keòaû ^òcù« aò]ôa¡ C\¥c ùjfû û G \òMùe iað_â[ùc ù^ZéZß ù^ùf eûùR¦âfûf còZâ û ^ò@ñûùe Nò@ Xûkòfû bkò Zûuê iûjû~¥ KeòaûKê @ûùMA @ûiòùf Kû«ò b…ûPû~ð¥ û ùi Kjòùf- ""IWÿò@û ÊZª bûhû ^d''ö `Kòeùcûj^ ùi^û_Zò, eû]û^û[ eûd, ùeøeúgue eûd _âcêL IWÿò@û bûhûe _âûPú^Zû I ÊZªZûe _âcûY ù\aû _ûAñ _êeêYû Zûk_Zâ ù_û[ô C_iÚû_^ Kùf û VòK¨ Gjò icdùe aûùfgßee KùfKÖe Z[û bûhûZ©ßaòZ¨ iûe R^¨ aòc¨i MêeêM¸úe KY×ùe GK[û ùNûhYû Kùf- "Looked at from the purely linguistic side, there is no doubt that Oriya has ample proof of its individuality. xxxx At a period, when Oriya was already settled and fixed language, Bengali did'not exist at all." Kjòaû aûjêf¥ ù~ cjûZàû aòc¨iue Gjò c«a¥ IWÿò@û bûhûaòùeû]ú @ûù¦ûk^e ~a^òKû _KûAfû Gaõ IWÿò@û bûhû, gòlûdZ^ I KùPeòeê aòfꨯ ùjfû^ûjó û IWÿògûe Z}ûkú^ Kcòg^e ùeùb^èû iûùjau iûjû~¥ I ijû^êbìZò ù~ûMêñ IWÿò@û bûhû I iûjòZ¥e ^aCù^àh I C©eY ùjfûùaûfò Kjòùf KòQò bêf ùja^ûjó û C}kcYò ùMû_a§ê [ôùf IWÿògûùe RûZúd KõùMâie bMúe[ û Gjò RûZòKê RûZúd cjûùiâûZùe cògûA ÊZª IWÿògû _âù\g MV^ _ûAñ Zûu GK^ò C\¥c _âgõi^údö aòzò^Üû*k IWÿògûùe ùi iéÁòKùf RûZúdZûe C©ûk Zewö ÊZª IWÿògû _âù\ge _â[c _â]û^cªú cjûeûRû Ké¾P¦â MR_Zò [ôùf IWÿògû _âù\g MV^e ùgh aò§ûYúö Zûu @KûU¥ ~êqò\ßûeû AõùeR ieKûe _âbûaòZ ùjùfö `kZü Rd_êe I _ûekûùLcêŠò Rcò\ûeúe cògâY IWÿògû ij i¸a ùjfû û @û]ê^òK IWÿògûe ^òcðûZû ùjCQ«ò Wü jùeKé¾ cjZûaö Zûu a¥qòMZ C\¥c \ßûeû MWÿRûZ eûR¥ icìje cògâY IWÿògû ij i¸a ùjûA @ûRòe IWÿògû GK ÊZ« eì_ùeL ù^fûö Kò«ê @ù^K IWò@û bûhûbûhú @*ke ùfûKcû^uê IWò@û bûhû ijòZ ù~ûWò eLòaû _ûAñ @ûcKê C\ýc KeòaûKê _Wòaö bûhû _ûAñ ùicû^u c^ùe ù~Cñ @û\e I @^êeûM ejòQò Zûjû ù~bkò lê‰ ^jêG Zûjû iê^ò½òZ KeòaûKê _Wòaö aòùgh Keò ù~Cñ iaêeûRýùe IWò@û bûhûùe gòlû\û^ ùjCQò aû _ûVýKâcùe IWò@û bûhû iûcòf @Qò ùiVûùe IWò@û bûhûùe @ûagýK iaê _êÉK iVòK icdùe ù~ûMûA ù\aû IWògû ieKûeu K©ðaý ùjaû CPòZö @ûce _ìaðiêeú cûù^ IWò@û bûhû _ûAñ ù~Cñ akò\û^ KeòQ«ò ZûjûKê c~ðýû\û ù\aûKê ùjùf @ûùc G ùlZâùe C\ûiú^Zû ae\ûÉ Keò_ûeòaû ^ûjóö eûRý ieKûe iêeUùe GK IWò@û Äêf _âZòÂû_ûAñ ùNûhYû Keò[ôùf Zûjû `ûAfùe a¦ ùjûAejò~ûAQòö Kò«ê @ûc eûRýùe Gbkò iÚû^ @Qò ù~CñVûùe IWò@û bûhû aòfò¯ ùjaûùe fûMòQòö G \òM _âZò @ûùc icùÉ C\ûiú^ û Zûjû ùjCQò aòzò^Üû*kùe ejê[ôaû IWÿò@û ùfûKu _ûLùe bûhû I iõÄéZòKê aù*Aaû _ûAñ C_û\û^ I C_KeY _j*ûAaûö bêaù^gßee @Ì ùKùZûUò @^êÂû^ I a¥qòaòùgh G[ôùe @MâYú û _âZòahð SûWÿLŠ, QZògMWÿ I @^¥û^¥ aòzò^Üû*kùe IWÿò@û _êÉK _ZâòKû aòZeY ij IWÿò@û iõÄéZòKê ùi @*kMêWÿòKùe a*ûA eLôaû_ûAñ @jej C\¥c Keò@ûiêQ«ò û ùicû^u C\¥cKê C›ûjòZ Keòaû_ûAñ ieKûe I R^iû]ûeYu @]ôK ijù~ûM ùfûWÿû û ici¥ûe ùgh ^ûjó û IWÿò@û _ûVKu iõL¥û \ò^Kê \ò^ jâûi _ûCQò ùaûfò gêYû~ûCQò û IWÿò@û @iàòZûe _âZúK @ûc cûZébûhû IWÿò@û û GjûKê a*ûAaû icÉ iùX PûeòùKûUò IWÿò@ûu K©ða¥ û _eòaûeeê G bûhûKê a*ûAaûe _âdûi @ûe¸ KeûMùf Zûjû @ûMûcú \ò^ùe ZòÂò ejòaö ^ùPZ¨ Gjûe ù~ùZ _âûPú^Zû [ûC ^û KûjóKò _âùdûM @bûaeê IWÿò@û bûhûe céZê¥ NUòa jó NUòaö gûÈúd cû^¥Zû _ûA c¤ _âùdûMjú^Zû ù~ûMêñ @û\òbûhû iõÄéZ @ûRò aòiàéZòe MbðKê Pûfò~òaûKê aiòQòö a¥ajûe @bûaeê @_ûO¨ùqd ùjûA_WÿòfûYò iõÄéZ û ùKak ùa÷\òK _ìRû_ûVùe iõÄéZ a¥ajûe a*òQòö ~\ò icMâ @û~ð¥ûa©ð bûeZùe @û\òbûhû iõÄéZe a¥ajûejú^Zû ù~ûMêñ iÚòZò Gbkò; ùiVò IWÿò@û bûhûe ù~ @^êeì_ ici¥ûR^òZ @_céZê¥ ^NUòa Zûjû KòG Kjòa? Gbkò _eòiÚòZòùe QZògMWeê @ûiê[ôaû i´û\ @ûgßÉòe aòhdö