CKôU Rk iciýû @ûRò Pò«ûe KûeY

^ùe¦â ùcû\ú \ßòZúd [e _â]û^cªú bûùa lcZûKê ù`eòaû _ùe Zûue _â[c ‘c^þ Kú aûZþ’ Kû~ðýKâcùe Rk iõelYKê _âû[còKZû ù\AQ«ò û _â[cZü ùi Rk iõelY _ûAñ R^@ûù¦ûk^ KeòaûKê @ûjßû^ ù\AQ«ò û \ßòZúdùe _ûeµeòK _¡Zòùe Rk iõelY KeòaûKê I Gjò _ûeµeòK _¡Zò ù~Cñ ùfûKcûù^ RûYò ^ûjû«ò, ùicû^uê RûYò[ôaû ùfûùK gòLûAaûKê @^êùeû] KeòQ«ò û ZéZúdùe ù~Cñ iwV^ I aýqòaòùgh G ù^A Kû~ðý KeêQ«ò ùicû^ue GK ZûfòKû (WûUûùaiþ) _âÉêZ Keò eLôaûKê KjòQ«ò, ~ûjû RûZúd Éeùe C_ù~ûM Keû~òa û bûeZe iaðZâ ùfûùK Pûh I _û^úd Rk ^òcù« ahðû Rk I bìZk Rk C_ùe ^òbðe Keò[û«ò û _ìaðahðcû^u Zêk^ûùe PkòZ ahð @]ôK _eòcûYùe Rke @bûa _eòflòZ ùjûA[ôaû RYû_WÿòQò û PkòZahð aéÁòjú^Zû ù~ûMêñ ùP^ÜûA ijeùe Rkûbûa Zúaâ ùjûAQò û ùP^ÜûA ijee 90 fl ùfûK búhY RkKÁe i¹êLú^ ùjûAQ«ò û Gjò ije _ûAñ ù\÷^òK 525 fl fòUe Rk @ûagýK _Wÿò[ûG û ieKûe ùek I gjgj Uýûue ù~ûùM ùP^ÜûAaûiúuê Rk ù~ûMûA ù\aûe aýaiÚû KeòQ«ò û GVûùe aûhòðK 50 A•ô aéÁò_ûZ ùjûA[ûG, Kò«ê a•ðcû^ ùijò _eòcûYeê ~ù[Á Kcþ aéÁò_ûZ ùjûAQò û @ûRò ~ûjû ùP^ÜûAùe NUòQò ù\ge _âûd 3 jRûe ùQûUaWÿ ijeùe @ûMûcú \ò^ùe ùijò _eòiÚòZò iéÁò ùja, Zûjû RkRk ùjûA \ògêQò û @ûc ù\gùe ^úZò @ûùdûM @ûKk^ KeòQò ù~, 2020 iê¡û ^ì@û\òfäú, jûA\âûaû\, ùawûfêeê _eò ù\ge 21Uò ijeùe bìZk Rk iµì‰ð ^òüùgh ùjûA~òa û ùZYê aéÁòRk ~ûjûKò @_â\êhòZ I Êz ZûKê iõelY Keò eLôaû ^òjûZò Reêeú û IWÿògûe iÚòZò iµKðùe @ûùfûP^û Kùf RYû~ûG 2009 ciòjûùe GVûùe 16,690 ^òdêZ N^còUe bìZk Rk [ôfû Gaõ 2017 iê¡û bìZk Rk _eòcûY 1,120 ^òdêZ N^còUe aû 6.71% Kcò~ûAQò û Gjò C\þùaMR^K iÚòZòKê ùeûKòaû _ûAñ Rk iõelYe aýaiÚû Zßeû^ßòZ Keòaû @Zý« Reêeú ùjûA_WÿòQò û bûeZùe R^iõLýû aé¡ò ij Rk iuU \ò^Kê \ò^ CKôU ùjaûùe fûMòQò û ù\gùe iaðZâ ^\ú, ^ûk, SeYû I bìZk RkÉe ]úùe]úùe jâûi _ûCQò û 2022 iê¡û ieKûe ù\ge Mâûcû•kùe aûi Keê[ôaû ùfûKuê _ûA_þ ù~ûùM ^òeû_\ _û^úd Rk ù~ûMûY iê^ò½òZ KeòaûKê cjZßûKûõlú ù~ûR^û jûZKê ù^AQ«ò û Kò«ê ù~ûR^ûKê i`k eì_ ù\aû GùZ ijRiû¤ ^êùjñ û KûeY G[ô_ûAñ 5,00,000 ùKûUò Uuûe @ûagýKZû _Wÿòa û _eòiõLýû^eê RYû~ûG ù~ @ûc ù\gùe ahðKê ù~ùZ _eòcûYùe ùcøiêcú ahðû jêG Zû’e cûZâ 8 _âZògZ Rk iõelY Keû~ûA _ûeò[ûG Gaõ @^ý 92 _âZògZ Rk icê\âKê ùaûjò~ûG û Rk iõelY _ûAñ eûRýe ^\úMêWÿòKùe @ûagýK iõLýK aýûùeRþ ^[ôaûeê ahðû Rk icê\âKê Pûfò~ûCQò û _ûYò _ûAñ PûhKû~ðýVûeê @ûe¸ Keò _û^úd Rk _~ðý« iuU iéÁò ùjfûYò û ^\ú Rk iõelYKê MêeêZß ù\A Rkiµ\ aòbûM icÉ ^\úe iùbð Keò aýûùeRþ ^òcðûY Keòaû @ûagýKZû ejòQò û bûeZ ieKûe R^gqòKê Rkgqò _ûAñ Kû~ðý Keòaû ^òcù« @^êù_âeòZ Keòaûe _âdûi KeêQ«ò û ieKûe I icûR Cbd còkòcògò Kû~ðý Kùf Gjò _âdûi i`k ùja û bìcòZk Rk _ì‰ð ùjûA ejòùf RkÉe C_eKê @ûiòa û ^\úMêWÿòK gêà ^ ùjûA PòeùiâûZû ùja û IWÿògûùe 95,540 ^òdêZ N^còUe bì_é Rkeê 50,640 ^òdêZ N^còUe Rk icê\âKê ajò~ûCQò û RYû~ûG IWÿògûe cjû^\úùe _âûd @¡ðû]ôK ahðûRk aýajûe ^ ùjûA icê\âKê Pûfò~ûCQò û ùZYê IWÿògûe ^\úMêWÿòKe ZkcêŠùe ùPKþWÿýûcþ, @ûWÿòa§ @û\ò ^òcðûY Keò ajò~ûC[ôaû RkKê iõelY Keòaû @ûagýK û IWÿògû ieKûe bì_é Rk iõelY _ûAñ 14,588 @ûWÿòa§ ^òcðûY KeòQ«ò û RkùiP^ I iõelY _ûAñ eûRýe aòbò^Ü ^\úùe 14Uò aýûùeR ^òcðûY Kû~ðý PûfòQò ùaûfò Rkiµ\ cªú eNê^¦^ \ûi aò]û^ibûùe KjòQ«ò û \kcZ ^òaòðùghùe icùÉ Rkiµ\ iéÁò KeòaûKê ieKûeuê ijù~ûM Keòùa ùaûfò PkòZ aò]û^ibû @]ôùag^ @ûùfûP^ûeê ÆÁ ÆÁ RYû_WêQò û aûPÆZò iì~ðý^ûeûdY _ûZâ c¤ aò]ûdKcû^uê aýqòMZ bûùa WûKò Rk iõelY Kòbkò bûaùe I ùKCñ ^\úcû^uùe ùjûA_ûeòa Zûjû KeòaûKê aòbûMúd cªúuê ^òùŸðg ù\AQ«ò û ùK¦âúd _â\êhY ùaûWÿðe Z[ý @^ê~ûdú ù\ge 29Uò eûRý I 6Uò ùK¦âgûiòZ @•kùe 445Uò ^\úe Rk c¤eê 275Uò ^\úe Rk _â\êhòZ û IßûfðWÿ IßûAWþ `Šþ `eþ ù^Peþ AŠò@û A^UûKþ Gaõ iû^þWâ_þ _eò ÊZª iõMV^cû^u \ßûeû iùbð Keû~ûA RYû~ûAQò ù~ 205Uò ^\ú _âKéZ _ùl eêMþY ùgâYúùe @ûiê[ôaû ùaùk @^ý ^\úMêWÿòK aò_\MâÉ ùgâYúe û eûc^þ cûMûùiiþ _êeÄûe aòùRZû Rk_êeêh eûùR¦â iòõj Kêj«ò ùKak ùQûU ^\úMêWÿòK ^êj«ò ù\ge _âcêL ^\úMêWÿòK c¤ KòQò \ò^ c¤ùe céZêýaeY Keòùa û ^\úMêWÿòKe @_céZêý ]ûeûùe @ûc IWÿògû c¤ iûcòf ùjûAMfûYò û _âûPú, @kKû, Kê@ûLûA, aòfê@ûLûA, bûMðaú, ]^ê@û, eûRê@û I ùbùWÿ^ iùcZ @ù^K ^\ú @ûRò céZ_âûd û “@ZúZe KUKe cjû^\úeê C_ô•ò ùjûA[ôaû ù_UûSe @ûRò ù_Uû^ûkùe _eòYZö VòKþ ùijò_eò bêaù^gßùe GK\û iê¦eú MwûaZú ^B _ea•ðú @aiÚûùe Mwê@û ^ûcùe ^ûcòZ ùjûA @ûRò Mwê@û ^ûkùe _eòYZ û ^B @_céZêýe @_aû\e @_~gKê _âZòUò ieKûe fêPûA ù\AQ«ò ùjùf a•ûA eLôaûKê iûcû^ýZc _âdûi Keê^ûjû«ò û” ^aú^ _…^ûdKue _•c _ûkòe cêLýcªúZßùe Rkiµ\ aòbûM cªú eNê^¦^ \ûi RùY KcðZ_ôe aýqò eìù_ R^cû^iùe _eòPòZ û ùfûùK @ûgû Ke«ò ùi Gjò céZ ^\úMêWÿòKe _ê^eê¡ûe _ûAñ ùPÁòZ ùjùa û ùK¦âe aòùR_ò ieKûe ^\ú iõù~ûMúKeYKê icû]û^e _^Úû ùaûfò aòPûe Keê[ôùf c¤ Gjû ùKùaùjùf bûeZe Rk iciýûe ^òeûKeY Keò_ûeòa ^ûjó ùaûfò aòùghmcûù^ iZKðaûYú gêYûAQ«ò û ^\úRk iKûùg eûRý eûRý c¤ùe eûRù^÷ZòK I ^ýûdòK fùXÿA @ûe¸ ùjûAMfûYò û IWÿògû, QZògMWÿ, @û§â_âù\g I SûWÿLŠ eûRýMêWÿòK c¤ùe ^\úRk ù~ûMêñ aòaû\ Zúaâ ùjûAQò, ~ûjûe icû]û^ ùK¦â ieKûe Keò_ûeò ^ûjû«ò û @ûc eûRýùe Êz Rke _âûPê~ðý [ôfû Kò«ê Gùa ^Ÿðcû I @ûaRð^û Rke _âûPê~ðý ù\LôaûKê còkêQò û Êz _û^úd Rke _eòcûY ]úùe]úùe Kcòaûùe fûMòQò û aâûjàYú I ùa÷ZeYú ^\úe Rk ]úùe]úùe aòhûq ùjaûùe fûMòQò, ~ûjû C_ùe Gùa c¤ ieKûe \éXÿ _\ùl_ ù^C^ûjû«ò û NùeûA ^Ÿðcû Rk I KkKûeLû^ûeê ^òMðZ ùjC[ôaû @ùgû]ôZ @ûaRð^û RkKê ^\úMêWÿòKê QûWÿòaû \ßûeû ^\úRk _â\êhòZ ùjCQò Gaõ icûR _âZò ùNûe aò_\ iéÁò KeêQò û IWÿògû jûAùKûUð aâûjàYú ^\úRk _â\êhY cûcfûe aòPûe Keò IWÿògû _â\êhY ^òdªY ùaûWÿðKê aâûjàYú ^\úKê _â\êhYcêq eLôaû _ûAñ _\ùl_ ù^aûKê ^òKU @ZúZùe KWÿû ^òùŸðg ù\AQ«ò û @ûMûcú \ò^ùe @ûùc RkiuUKê GWÿûAaûe GKcûZâ C_ûd ùjfû C\þaé• ahðûRkKê @ck Keòaû û GVûùe GK C\ûjeY ù\aû icúPú^ ùja û @^êMêk Ròfäûùe MêRêeûUe GK ùÊzûùiaú @^êÂû^ ‘`ûCùŠi^þ `eþ AùKûùfûRòKûf iòKêýeòUò’ KûVbìAñ UûAñgò, @«êkò@û, K«_Wÿû I Uû_Xÿûf _•ûdZe 65 MâûcKê ù_ûhý Mâûc bûùa MâjY Keò iÚû^úd ùfûKuê ahðû RkKê Kòbkò iõelY Keû~ûA Kûcùe fMû~ûA _ûeòa ùi aòhdùe aêSûA[ôùf û ùiVûùe _ûjûWÿeê _âak _ûYò ahðû\òù^ ^ûkùe ajò~ûC[ôfû Gaõ ùfûKue ùKøYiò Kûcùe fûMê^[ôfû û ùfûùK @ûMâje ijòZ _ûjûWÿe iÚûù^ iÚûù^ _[e a§ Zò@ûeò Keò ahðûRkKê iõelY Kùf û Gjò Kû~ðý ùicûù^ GK\g§ò ùjfû Keò@ûiêQ«ò û Gùa ùiVûùe iõelòZ ahðû Rk Pûh CKôU Rk iciýû @ûRò Pò«ûe KûeY Wÿ aòcùk¦ê cjû«ò Kû~ðýùe fûMòaû ijòZ bìZk RkÉe @ûgûZúZ bûùa aé¡ò _ûA[ôaûeê Kì@ ù_ûLeúMêWÿòK Leû\òù^ c¤ Rk_ì‰ð ùjûA ejêQò Gaõ Gjò @•kùe _òAaû _ûYòe iciýû c¤ \ìe ùjûA_ûeòQò û @ûc eûRýe ùÊzûùiaú @^êÂû^cû^ Rk iõelYe Gjò C_ûdKê @^êKeY Keò aòbò^Ü @•kùe Kû~ðýKûeú KeûAùf RkiuU \ìe ùjûA_ûeòa û \êüLe K[û ù~, IWÿògûe aòbò^Ü ijeùe _ìaðeê [ôaû _âûKéZòK RkûgdMêWÿòKê ù_ûZò \ò@û~ûCQò û KUKùe [ôaû aWÿaWÿ _êÃeòYúMêWÿòKê ù_ûZò \ò@û~ûA iûeòfûYò û @agòÁ ~ûjû @Qò ùiMêWÿòKê a•ûA eLôaûKê iÚû^úd aò]ûdK Aõ cj¹\ ùcûKòcþ ùPÁòZ ùjaû CPòZ û bêaù^gßeùe c¤ _ìaðeê [ôaû Rkûgd I _âûKéZòK ^ûkMêWÿòKê ù_ûZò ùiVûùe ajêZk _âûiû\cû^ ^òcðûY Keû~ûCQò û `kùe RkiuU CKôU @ûKûe ]ûeY KeòQò û a•ðcû^ ^¦^Kû^^ ^òKUùe [ôaû _âûKéZòK RkûgdMêWÿòKê iaði¹êLùe ù_ûZû ~ûCQò û GjûKê ùeûKòaûKê bêaù^gße iûõi\ @_eûRòZû hWÿwû I Zò^ò aò]ûdK ieKûeu C_ùe Pû_ iéÁò Keòaû CPòZ û ^ùPZ Gjû baòhýZùe bêaù^gße ijeùe bdue bìZk RkiuUe KûeY _ûfUòa û ùK¦â @[ðcªú ^òcðkû iúZûecY Zûue aùRU @bòbûhYùe Rk iõelY C_ùe MêeêZß ù\A ù\gùe a•ðcû^ 256Uò Ròfäû I 1592Uò aäKþ a•ðcû^ MêeêZe RkiuUe i¹êLú^ ùjûA[ôaû \gðûAQ«ò û ùK¦â ieKûe 3Uò cªYûkdKê GKûVò Keò Rkgqò cªYûkd iéÁò Keòaû ijòZ ‘jeþ Neþ Rfþ’ù~ûR^û @ûe¸ KeòQ«ò û ù\gùe icÉu NeKê _ûA_þ ù~ûùM Êz _òAaû _ûYò ù~ûMûAù\aû Gjûe @^ýZc CùŸgý û ùK¦â ieKûe, eûRý ieKûe I ùÊzûùiaú @^êÂû^ \kcZ ^òaòðùghùe R^iû]ûeY Rk iuUe icû]û^ _ûAñ C\þaé• ahðûRkKê @ck Keò iõelY Keòaûe aýaiÚû Kùf @Pòùe Rk iciýûe icû]û^ ùjûA_ûeòa, Gjû ^ò½òZ bûaùe Kêjû~ûA_ûùe û