ùXÿuû^ûk ùafUòKòeò ùifUe ùjûce ùKùkuûeú C_eê ]úùe ]úùe _e\û jUêQò û
ùafUòKòeò ùifUe ùjûce 11RY Sò@ eûRý aûjûeKê ~ûAQ«ò, ùZùa ùicûù^ ùKCñ
Vûùe ùKCñ _eòiÚòZòùe I ùKCñ KûeYeê @Q«ò Zûjû RYû_Wê^ûjó û ùi_ùU eûRýe aòbò^Ü
iÚû^ùe ‘MêW ^êýR AŠò@û’ \ßûeû _eòPûkòZ ùifUe ùjûcMêWòK C_ùe PXÿC Keû~ûA iòf
Keû~ûCQòö GVûùe ejê[ôaû ^ûaûkK I ^ûaûkòKû @ù«üaûiúcû^uê Kòbkò ù~ø^ ^ò~ðûZ^û
\ò@û~ûC[ôfû Zûjû i¹êLKê @ûiòQò û GVûùe gògê cwk KcòUò I gògê iêelû @]ôKûeúcûù^ ~û*
ùaùk ajê @û_©òR^K NUYû iûc^ûKê @ûiòQò û Gjò iõiÚû IWògûe 15Uò iÚû^ùe ùifUe
ùjûc ùLûfò[ôaû eûRý ieKûeu ùIßaiûAUùe ù\LôaûKê còkêQò û Kò«ê _âKéZùe Gjò iõLýû
Gùa 24ùe _j*òQò û eûRý ieKûeu ^òKUùe G[ôù^A ùKøYiò Z[ý ^[ôaû aòbûMúd cªú
Kjòaû @ûjêeò Pò«ûR^K û Gjò iõiÚûe _ûÁe ù`÷dûR ùejcû^ ^ûaûkòKû I ^ûaûkKcû^u ij
ù~ø^ûPûe Keê[ôfû I ùicû^uê @ûgâc c¤ùe [ôaû _ûYòKêŠùe aêWûA ]cðû«e Keê[ôfû û
Gjûe bòWòI bûAeûf ùjaû _ùe R^iû]ûeYùe Zúaâ @iù«ûh I @ûùKâûg iéÁò ùjûAQò û
Gbkò iõiÚû IWògûùe Meúa I ^úeòj @û\òaûiúcû^u ùKak ]cð _eòa©ð^ _ûAñ Kû~ýð
KeêQ«ò û Gjû IWò@û RûZò I jò¦ê ]cð aòùeû]ùe GK aW @«eûÁâúd hW~ª û ~ûjû @^êcû^
Keû~ûCQò @«eûÁâúd `Šòõùe _eòPûkòZ LâúÁò@û^ @ûgâc ÄêfMêWÿòKe _òfûu iÚòZò I iêLiêaò]û
aòhdùe K©ðé_l ^òdcòZ @^ê¤û^ Keê^[ôùf û _eò\gðK ^òdcòZ G iaê gòlû^êÂû^Kê _eò\gð^
Keê ^ [ôùf I ieKûe iaê RûYò @ûLò aêRò ù\A[ôùf û Gjûe `ûA\û ù^A ^ûaûkK I
^ûaûkòKûcû^u ]cð _eòa©ð^ Keû~ûC[ôfû û
@ûce Rêùb^ûAf RÁòi (ùKdûe @ûŠ ù_âûùUKi^ @`¨ PòfùWâ^) @ûKÖ-2000,
~ûjû còkòZ RûZòiõNe gògêcû^u @]ôKûe i^¦ C_ùe _~ð¥aiòZ, Zû’e CùŸgý ùjCQò
18 ahðeê Kc adie KòùgûeKòùgûeúu iêelû I ùj_ûRZ Keòaû eûÁâe K©ðaý û G_eò
aûkKaûkòKûcû^ue Êû[ðelû _ûAñ ùicû^ue KfýûY _ûAñ I iaðûwúY C^ÜZò \éÁòeê _êfòi,
_âgûi^, aòPûeûkd I ^ûMeòK icûR icÉue gògêu aýqòZße _eûKûÂû I @bòaé¡ò _ûAñ
‘PûAfØ ù`⊨fò’ @ûPeY I cû^iòKZûe @ûagýKZû @Qòö KûeY ùicû^u C_~êq [A[û^
I _ê^aðiZò @ûA^e flý û Kò«ê @ûgâc Äêf I @ûaûiòK ÄêfMêWòKùe Gjò ^òdce @^ê_ûk^ù^A
eûRý ieKûe, _âgûi^ I _êfòi icùÉ iùZ ù~_eò @ûLô aêRò ù\AQ«ò û
@ûc ù\gùe aòKûg ùlZâùe, aòùghKeò gòlû, ÊûiÚ¥, _eòùag iêelû @û\òùe ùaieKûeú
aû ùÊzûùiaú iõMV^ (G^¨RòI)MêWÿòKe GK CùfäL^úd ù~ûM\û^ ejòQò, GjûKê ùKjò
@ÊúKûe Keò_ûeòùa ^ûjóö ieKûe ^òùR Gjòbkò C^Üd^cìkK Kû~ð¥ Keòaû_ûAñ ajê ùÊzûùiaú
@^êÂû^Kê @^ê\û^ ù~ûMûA ù\CQ«òö ù~CñVò ieKûeú a¥aiÚû _j*ò _ûeò^[ûG, ùibkò
@_«eû @*kKê ~ûA c]¥ ùÊzûùiaú @^êÂû^MêWÿòK Kûc Ke«òö ùZYê Gcû^u C_ùe
iÚû^úd ùfûKue beiû aò ùagò ejò[ûGö MZ KòQò \g§ò ùjfû Gcûù^ ùKak ù\g ^êùjñ;
aòù\geê _âPêe @[ð @^ê\û^ @ûKûeùe @ûYêQ«òö ùZùa ZûKê ùKcòZò aò^òù~ûM KeêQ«ò,
ùiù^A _âZòahð ùK¦â ieKûeu _ûLùe Zû’e aòaeYú ù\aûe ^òdc ejòQòö dê_òG ieKûe
G ù^A ùiùZUû MêeêZß ù\A^[ôaû ùaùk 2014eê G^¨WòG ieKûe Gjû C_ùe ]¥û^
ùK¦âòZ Keòaû ij KòQò Kû~ð¥û^êÂû^ Keò[ôùf û Kò«ê Z[û_ò KòQò aòù\gú iõiÚû G^RòI _âZòÂû
Keò @ûaûiòK Äêf ùLûfò ]cð _eòa©ð^ùe fò¯ [ôaû ù\LôaûKê còkêQò ö
@ûc ù\gùe @^ý iµâ\ûde ùfûKcûù^ jò¦êcû^uê UûùMðU Keò[û«ò û ùicûù^ iek
aògßûiú ùjûA[ôaûeê ijRùe ùicû^uê ]cðû«e Keû~ûA_ûeêQò û ]cðû«e _âiwKê ù^A
_ìaðeê iõi\ùe j…ùMûk c¤ ùjûAQò û Kò«ê ùKøYiò iû[ðK @ûhkûP^û ùKùa ùjûA ^ûjó û
]cðû«eKê ùeûKòaû fûMò GK ^òdc _âYd^ Keòaû i_lùe ùKøYiò \k ( aòùR_ò I gòaùi^û
aýZòZ) ùKùa ùjùf cZ \ò@«ò ^ûjó û @ûc ù\gùe _û½ûZý eûÁâu @û[òðK ijûdZûKâùc
LâúÁò@û^ _û\âú I còg^ûeúcûù^ ]cðû«e Keò[û«ò û bûUòKû^ ijeeê G[ô_ûAñ @[ð @ûiêQòö
ùijò_eò KòQò cêifòc ùcøfaú c¤ iûC\ú @ûea @[ðùe ]cðû«e Keò[û«ò û Gjû QWû fb
Ròjû\ c¤ ]cðû«ee @ûC GK @^ûùfûPòZ \òM û jò¦êcûù^ ùKùa ùjùf @^ý ]cðe ùfûKuê
jò¦ê ]cð MâjY KeòaûKê Kjò^[û«ò û KûeY jò¦ê aû i^ûZ^ ]cðùe Gbkò aýaiÚû jó ^ûjó û Gjò
]cðùe RùY aýqò @ûR^à jò¦ê ùjûA [ûG û KêkKê ù^A ]cð @af´^ KeòaûKê _Wò[ûG û Gjò
]cð aògßùe [ôaû iaê ]cð Vûeê _âûPú^ I iaê Vûeê C\ûe û ùZYê Gjûe iêù~ûM ù^A
bûeZùe ^úeòj @û\òaûiú I \kòZ Z[û KòQò @bûaú _eòaûee ùfûKuê jò¦ê ]cðeê ]cðû«e
Keû~ûG û ùZYê _ìaðeê ]cðû«e C_ùe _âZòa§K fûMAaûKê _âÉûa \ò@û~ûAQò û ùKjò
^ùjùf aòùR_ò I @ûeGiGi Gaõ gueûPû~ýð Gbkò _âÉûa ù\AQ«ò û Kò«ê aòW´^ûe
aòhd ù~, ]cðû«e Keê[ôaû cû`ò@û I GùR< cûù^ GjûKê Zúaâ aòùeû] Keò@ûiòQ«ò û VòK 3
ahð Zùk ]cðû«eKê ù^i^ûf dê^ûAùUW LâúÁò@û^ ù`ûec _leê KWû aòùeû] Keû~ûA[ôfû
Gjò ù`ûec 3Uò Pyðe _âZò^ò]ôZß Keò[ûGö G[ôùe K¥ûù[ûfòK aòg_¨i K^¨`ùe^è @`¨
AŠò@û, ù^i^ûf KûC^iòf @`¨ Pùyði A^¨ AŠò@û I Abû^ùMfòKûf ù`ùfûiò_¨ @`¨
AŠò@û ejòQ«òö ù`ûec¨ _leê GK adû^ùe Kêjû~ûA[ôfû ù~ ieKûe ]cðû«e C_ùe
eûÁâúd _âZòa§K fMûAaû cû^aúd @]ôKûe C_ùe jÉùl_ û GK MYZûªòK eûÁâùe Gbkò
aýaiÚû MâjYù~ûMý ^êùjñ û VòK Gjò bkò cZ ù\C[ôaû @ûc Z[û K[òZ ]cð ^òeù_l \k
~[û KõùMâi, i_û, ai_û, I aûc_^Úú, UòGciú, WòGcùK I aòùRWò ]cðû«e C_ùe
KUKYûKê aòùeû] Keò@ûiòQ«ò û ùicûù^ \gðû«ò ù~, ]cðû«e C_ùe KUKYû fûMòùf
i´ò]û^e ]ûeû 25 Cfäx^ ùjaö Gjò ]ûeû ùfûKuê aòùaKe Êû]ú^Zû Z[û ^òR _i¦
@^ê~ûdú ]cð MâjY, @b¥ûi I _âPûe Êû]ú^Zûe M¥ûùe<ò ù\AQòö ùZùa _âùfûb^ ù\LûA
aû Rae\É ]cð _eòa©ð^ Keê[ôaû ùfûK aû @^êÂû^ aòùeû]ùe gq @ûA^MZ Kû~ð¥û^êÂû^
@ûagâKZû [ôaû ùicûù^ ùKùa aò cZ \ò@«ò ^ûjó û @ûc ù\gùe ~\ò jRûe jRûe jò¦êuê
]cðû«e Keû~ûG ùZùa aòùR_ò I gòaùi^û aýZòZ @^ý ùKøYiò cêjñ c¤ ùLûf«ò ^ûjó û
@[P ~\ò RYuê NeaûjêWû _ûAñ iêù~ûM còùk ùZùa iõi\ @Pk ùjûA~ûG û 2015ùe
C©e _âù\ge @ûMâûùe 57Uò cêifcû^ _eòaûee _âûd 250 i\i¥ jò¦ê]cðKê ù`eò[ôùf
û GjûKê ù^A ùiùZùaùk iõi\e 2Uò @]ôùag\ _ìeû ù]ûA ~ûA[ôfû û jò¦êuê ù~ùZùaùk
]cðû«e Keû~ûCQò ùiùZùaùk ùKjò cêjñ ùLûfê^ûjû«òö ]cðû«ee gòKûe ùjûA[ôaû cêifcû^
Kò´û LâúÁòdû^uêuê ùicû^u cìk]cðKê ù`eûA @Yû~òaû K[û Kjòùf c¤ @c ù\gùe Zê´ú
ùZû`û^ iéÁò jêGö ]cð^òeù_l eûÁâ bûeZùe iaê ]cðKê icû^ _âKûe iû´ò]û^òK iêaò]ûiêù~ûM
_â\û^ Keû~ûA[ûGö ^òŸòðÁ ]cðùe aògßûi Keê[òaû a¥qòu _ûAñ ^òR ]cðe _eµeû, AZòjûi
I KcðKûŠ ^ò@ûeû Gaõ ]îaiZ¥ û @ûùc a©ðcû^ cû^a ib¥Zûe KâcaòKûge ù~Cñ ùiû_û^ùe
@Qê, ùi icd bòZùe aòbò^Ü ‘]cð’ c]¥ùe @ù^K _âKûee iµKð, @û\û^_â\û^ I iõNhð
ùjûA iûeòQò û MùahYû, @]¥d^ Gaõ icûRùe gû«ò_ì‰ð ijûaiÚû^ \éÁòeê Gjû GK aòPû~ð¥
aòhd û Kò«ê GiaêKê bêfò cêifcû^ I LâúÁòdû^ ]cðe ùfûKcûù^ icûRùe ^òRe aRðÊ
Rûjòe Keòaû _ûAñ ^òR ]cðe ùfûKu iõLýû aé¡ò KeòaûKê C\ýc Keò[û«òû û ~ûjû @Zý«
^ò¦^úd I aRð^úd û
aòbò^Ü _âùfûb^e aga©ðú ùjûA @ûcù\ge Meúa jò¦êcûù^ (\kòZ I @û\òaûiú)
^òRe ]cðKê _eòa©ð^ KeòaûKê ijRùe @ûùMA @ûiò[û«òö @ûc ù\ge Gbkò aýaiÚûMZ
\êaðkZû aòù\gú ]cðúd GùR<cû^u _ûAñ iêù~ûM iéÁò KeòQò û GjûKê ùeûKòaû _ûAñ IWògû
ù\ge _â[c eûRý bûùa ]cðû«e aòùeû]ô @ûA^ 1967ùe MéjòZ Keò[ôfûö IWògû `âòWcþ
@` eòfòR^ @ûKÖ-1967 MéjòZ ùjaû _ùe 1968ùe c¤_âù\g I 1978ùe @eêYûPk
_âù\g I _ea©ðú icdùe @^ý eûRýMêWòK Gjò @ûA^þ _âYd^ KeòQ«ò û Kò«ê Gjò @ûA^
ùKak ù_û[ôMZ aò\ýû ùjûAejò~ûAQòö @ûA^þe Kû~ðýû^ßd^ ^ûjó Kò´û iµéq iõiÚûMêWòKê c¤
Z\ûeL Keû~ûC^ûjóöGjò @ûA^ @^êiûùe Giiò/GiUò ^ûaûkK I ^ûaûkòKû cû^u ]cð
_eòa©ð^ Keû~ûA_ûeòa ^ûjó û Gbkò Keû~ûò[ôùf @bò~êquê 2 ahð ùRf I 10jRûe Uuû
ùRûeòcû^û ù\aûKê _Wòa û Gjû GK ]©ðaý @_eû] bûùa _eòMYòZ ùja û Gjû QWû ~\ò
ùKjò ]cðúd @]ôKûe @«MðZ Kûjûe ijcZòùe ]cðû«e KeòaûKê Pûjêñ[ûG û ùZùa G[ôù^A
]cðû«eYKûeú iÚû^úd Ròfäû_ûkuê fòLôZ @ûKûeùe ]cðû«ee 15 \ò^ _ìaðeê @aMZ KeòaûKê
_Wò[ûG û G[ôùe KûjûKê, ùKa ^òŸòðÁ icd, ùKCñ Vûùe, ùKCñ ]cðKê ùKCñ ]cðKê ]cðû«e
Keû~òa, ]cðû«eY Keê[ôaû aýqòe adi I Gjûe _âcûY c¤ \ûKf Keòaû ij GK iZý_ûV
\ûLf KeòaûKê _Wòa ù~, iµéq ]cðû«eYKeê[ôaû aýqò ^ûaûkòKû aû ^ûaûkK ^êj«ò I
iµéq aýqò ÊAzûùe ]cð _eòa©ð^ Keê[ôaû _âgûi^Kê fòLôZ @ûKeùe RYûAaûe aò]ò
ejòQòö Giaêe _âgûi^òK @]ôKûeú ]cðû«eY _ìaðeê ~û* Keòaûe aò]ò ejòQò û Kò«ê GùlZâùe
iaê @ûA^Kê aûdñ aûdñ CWûA \ò@û~ûAQò û ùMûkò@û _ûYò KuWûKê iêjûAfû bkò ùicûù^
aògßùe @û`âòKû cjûù\ge KòQò @^ê^ÜZ ù\g I bûeZKê ]cðû«ee _âKé iÚû^ bûùa aûQò
ù^AQ«òö aòù\ge aòbò^Ü iõMV^ @ûc ù\ge jò¦êcû^uê _âùfûbòZ Keò ]cðû«e Keê[ôaû
^Ròe ejòQò û Gjûe i\ýZc C\ûjeY ùjCQò MêW^êýR ^ûcK @ûùceòKúd iõiÚû û G[ôeê
@ûc ù\ge jò¦êcû^u _gòð aòù\gú hW~ªe Lêfûiû ùjûAQòö Gjò _âiw aò]û^ibû I
iõi\ùe C[û_^ Keû~òaû ij Gbkò Kû~ý C_ùe KUKYû fMûAaû _ûAñ gq @ûA^
_âYd^ Keòaûe @ûgýKZû ejòQ
ùafUòKòeò ùifUe ùjûce 11RY Sò@ eûRý aûjûeKê ~ûAQ«ò, ùZùa ùicûù^ ùKCñ
Vûùe ùKCñ _eòiÚòZòùe I ùKCñ KûeYeê @Q«ò Zûjû RYû_Wê^ûjó û ùi_ùU eûRýe aòbò^Ü
iÚû^ùe ‘MêW ^êýR AŠò@û’ \ßûeû _eòPûkòZ ùifUe ùjûcMêWòK C_ùe PXÿC Keû~ûA iòf
Keû~ûCQòö GVûùe ejê[ôaû ^ûaûkK I ^ûaûkòKû @ù«üaûiúcû^uê Kòbkò ù~ø^ ^ò~ðûZ^û
\ò@û~ûC[ôfû Zûjû i¹êLKê @ûiòQò û GVûùe gògê cwk KcòUò I gògê iêelû @]ôKûeúcûù^ ~û*
ùaùk ajê @û_©òR^K NUYû iûc^ûKê @ûiòQò û Gjò iõiÚû IWògûe 15Uò iÚû^ùe ùifUe
ùjûc ùLûfò[ôaû eûRý ieKûeu ùIßaiûAUùe ù\LôaûKê còkêQò û Kò«ê _âKéZùe Gjò iõLýû
Gùa 24ùe _j*òQò û eûRý ieKûeu ^òKUùe G[ôù^A ùKøYiò Z[ý ^[ôaû aòbûMúd cªú
Kjòaû @ûjêeò Pò«ûR^K û Gjò iõiÚûe _ûÁe ù`÷dûR ùejcû^ ^ûaûkòKû I ^ûaûkKcû^u ij
ù~ø^ûPûe Keê[ôfû I ùicû^uê @ûgâc c¤ùe [ôaû _ûYòKêŠùe aêWûA ]cðû«e Keê[ôfû û
Gjûe bòWòI bûAeûf ùjaû _ùe R^iû]ûeYùe Zúaâ @iù«ûh I @ûùKâûg iéÁò ùjûAQò û
Gbkò iõiÚû IWògûùe Meúa I ^úeòj @û\òaûiúcû^u ùKak ]cð _eòa©ð^ _ûAñ Kû~ýð
KeêQ«ò û Gjû IWò@û RûZò I jò¦ê ]cð aòùeû]ùe GK aW @«eûÁâúd hW~ª û ~ûjû @^êcû^
Keû~ûCQò @«eûÁâúd `Šòõùe _eòPûkòZ LâúÁò@û^ @ûgâc ÄêfMêWÿòKe _òfûu iÚòZò I iêLiêaò]û
aòhdùe K©ðé_l ^òdcòZ @^ê¤û^ Keê^[ôùf û _eò\gðK ^òdcòZ G iaê gòlû^êÂû^Kê _eò\gð^
Keê ^ [ôùf I ieKûe iaê RûYò @ûLò aêRò ù\A[ôùf û Gjûe `ûA\û ù^A ^ûaûkK I
^ûaûkòKûcû^u ]cð _eòa©ð^ Keû~ûC[ôfû û
@ûce Rêùb^ûAf RÁòi (ùKdûe @ûŠ ù_âûùUKi^ @`¨ PòfùWâ^) @ûKÖ-2000,
~ûjû còkòZ RûZòiõNe gògêcû^u @]ôKûe i^¦ C_ùe _~ð¥aiòZ, Zû’e CùŸgý ùjCQò
18 ahðeê Kc adie KòùgûeKòùgûeúu iêelû I ùj_ûRZ Keòaû eûÁâe K©ðaý û G_eò
aûkKaûkòKûcû^ue Êû[ðelû _ûAñ ùicû^ue KfýûY _ûAñ I iaðûwúY C^ÜZò \éÁòeê _êfòi,
_âgûi^, aòPûeûkd I ^ûMeòK icûR icÉue gògêu aýqòZße _eûKûÂû I @bòaé¡ò _ûAñ
‘PûAfØ ù`⊨fò’ @ûPeY I cû^iòKZûe @ûagýKZû @Qòö KûeY ùicû^u C_~êq [A[û^
I _ê^aðiZò @ûA^e flý û Kò«ê @ûgâc Äêf I @ûaûiòK ÄêfMêWòKùe Gjò ^òdce @^ê_ûk^ù^A
eûRý ieKûe, _âgûi^ I _êfòi icùÉ iùZ ù~_eò @ûLô aêRò ù\AQ«ò û
@ûc ù\gùe aòKûg ùlZâùe, aòùghKeò gòlû, ÊûiÚ¥, _eòùag iêelû @û\òùe ùaieKûeú
aû ùÊzûùiaú iõMV^ (G^¨RòI)MêWÿòKe GK CùfäL^úd ù~ûM\û^ ejòQò, GjûKê ùKjò
@ÊúKûe Keò_ûeòùa ^ûjóö ieKûe ^òùR Gjòbkò C^Üd^cìkK Kû~ð¥ Keòaû_ûAñ ajê ùÊzûùiaú
@^êÂû^Kê @^ê\û^ ù~ûMûA ù\CQ«òö ù~CñVò ieKûeú a¥aiÚû _j*ò _ûeò^[ûG, ùibkò
@_«eû @*kKê ~ûA c]¥ ùÊzûùiaú @^êÂû^MêWÿòK Kûc Ke«òö ùZYê Gcû^u C_ùe
iÚû^úd ùfûKue beiû aò ùagò ejò[ûGö MZ KòQò \g§ò ùjfû Gcûù^ ùKak ù\g ^êùjñ;
aòù\geê _âPêe @[ð @^ê\û^ @ûKûeùe @ûYêQ«òö ùZùa ZûKê ùKcòZò aò^òù~ûM KeêQ«ò,
ùiù^A _âZòahð ùK¦â ieKûeu _ûLùe Zû’e aòaeYú ù\aûe ^òdc ejòQòö dê_òG ieKûe
G ù^A ùiùZUû MêeêZß ù\A^[ôaû ùaùk 2014eê G^¨WòG ieKûe Gjû C_ùe ]¥û^
ùK¦âòZ Keòaû ij KòQò Kû~ð¥û^êÂû^ Keò[ôùf û Kò«ê Z[û_ò KòQò aòù\gú iõiÚû G^RòI _âZòÂû
Keò @ûaûiòK Äêf ùLûfò ]cð _eòa©ð^ùe fò¯ [ôaû ù\LôaûKê còkêQò ö
@ûc ù\gùe @^ý iµâ\ûde ùfûKcûù^ jò¦êcû^uê UûùMðU Keò[û«ò û ùicûù^ iek
aògßûiú ùjûA[ôaûeê ijRùe ùicû^uê ]cðû«e Keû~ûA_ûeêQò û ]cðû«e _âiwKê ù^A
_ìaðeê iõi\ùe j…ùMûk c¤ ùjûAQò û Kò«ê ùKøYiò iû[ðK @ûhkûP^û ùKùa ùjûA ^ûjó û
]cðû«eKê ùeûKòaû fûMò GK ^òdc _âYd^ Keòaû i_lùe ùKøYiò \k ( aòùR_ò I gòaùi^û
aýZòZ) ùKùa ùjùf cZ \ò@«ò ^ûjó û @ûc ù\gùe _û½ûZý eûÁâu @û[òðK ijûdZûKâùc
LâúÁò@û^ _û\âú I còg^ûeúcûù^ ]cðû«e Keò[û«ò û bûUòKû^ ijeeê G[ô_ûAñ @[ð @ûiêQòö
ùijò_eò KòQò cêifòc ùcøfaú c¤ iûC\ú @ûea @[ðùe ]cðû«e Keò[û«ò û Gjû QWû fb
Ròjû\ c¤ ]cðû«ee @ûC GK @^ûùfûPòZ \òM û jò¦êcûù^ ùKùa ùjùf @^ý ]cðe ùfûKuê
jò¦ê ]cð MâjY KeòaûKê Kjò^[û«ò û KûeY jò¦ê aû i^ûZ^ ]cðùe Gbkò aýaiÚû jó ^ûjó û Gjò
]cðùe RùY aýqò @ûR^à jò¦ê ùjûA [ûG û KêkKê ù^A ]cð @af´^ KeòaûKê _Wò[ûG û Gjò
]cð aògßùe [ôaû iaê ]cð Vûeê _âûPú^ I iaê Vûeê C\ûe û ùZYê Gjûe iêù~ûM ù^A
bûeZùe ^úeòj @û\òaûiú I \kòZ Z[û KòQò @bûaú _eòaûee ùfûKuê jò¦ê ]cðeê ]cðû«e
Keû~ûG û ùZYê _ìaðeê ]cðû«e C_ùe _âZòa§K fûMAaûKê _âÉûa \ò@û~ûAQò û ùKjò
^ùjùf aòùR_ò I @ûeGiGi Gaõ gueûPû~ýð Gbkò _âÉûa ù\AQ«ò û Kò«ê aòW´^ûe
aòhd ù~, ]cðû«e Keê[ôaû cû`ò@û I GùR< cûù^ GjûKê Zúaâ aòùeû] Keò@ûiòQ«ò û VòK 3
ahð Zùk ]cðû«eKê ù^i^ûf dê^ûAùUW LâúÁò@û^ ù`ûec _leê KWû aòùeû] Keû~ûA[ôfû
Gjò ù`ûec 3Uò Pyðe _âZò^ò]ôZß Keò[ûGö G[ôùe K¥ûù[ûfòK aòg_¨i K^¨`ùe^è @`¨
AŠò@û, ù^i^ûf KûC^iòf @`¨ Pùyði A^¨ AŠò@û I Abû^ùMfòKûf ù`ùfûiò_¨ @`¨
AŠò@û ejòQ«òö ù`ûec¨ _leê GK adû^ùe Kêjû~ûA[ôfû ù~ ieKûe ]cðû«e C_ùe
eûÁâúd _âZòa§K fMûAaû cû^aúd @]ôKûe C_ùe jÉùl_ û GK MYZûªòK eûÁâùe Gbkò
aýaiÚû MâjYù~ûMý ^êùjñ û VòK Gjò bkò cZ ù\C[ôaû @ûc Z[û K[òZ ]cð ^òeù_l \k
~[û KõùMâi, i_û, ai_û, I aûc_^Úú, UòGciú, WòGcùK I aòùRWò ]cðû«e C_ùe
KUKYûKê aòùeû] Keò@ûiòQ«ò û ùicûù^ \gðû«ò ù~, ]cðû«e C_ùe KUKYû fûMòùf
i´ò]û^e ]ûeû 25 Cfäx^ ùjaö Gjò ]ûeû ùfûKuê aòùaKe Êû]ú^Zû Z[û ^òR _i¦
@^ê~ûdú ]cð MâjY, @b¥ûi I _âPûe Êû]ú^Zûe M¥ûùe<ò ù\AQòö ùZùa _âùfûb^ ù\LûA
aû Rae\É ]cð _eòa©ð^ Keê[ôaû ùfûK aû @^êÂû^ aòùeû]ùe gq @ûA^MZ Kû~ð¥û^êÂû^
@ûagâKZû [ôaû ùicûù^ ùKùa aò cZ \ò@«ò ^ûjó û @ûc ù\gùe ~\ò jRûe jRûe jò¦êuê
]cðû«e Keû~ûG ùZùa aòùR_ò I gòaùi^û aýZòZ @^ý ùKøYiò cêjñ c¤ ùLûf«ò ^ûjó û
@[P ~\ò RYuê NeaûjêWû _ûAñ iêù~ûM còùk ùZùa iõi\ @Pk ùjûA~ûG û 2015ùe
C©e _âù\ge @ûMâûùe 57Uò cêifcû^ _eòaûee _âûd 250 i\i¥ jò¦ê]cðKê ù`eò[ôùf
û GjûKê ù^A ùiùZùaùk iõi\e 2Uò @]ôùag\ _ìeû ù]ûA ~ûA[ôfû û jò¦êuê ù~ùZùaùk
]cðû«e Keû~ûCQò ùiùZùaùk ùKjò cêjñ ùLûfê^ûjû«òö ]cðû«ee gòKûe ùjûA[ôaû cêifcû^
Kò´û LâúÁòdû^uêuê ùicû^u cìk]cðKê ù`eûA @Yû~òaû K[û Kjòùf c¤ @c ù\gùe Zê´ú
ùZû`û^ iéÁò jêGö ]cð^òeù_l eûÁâ bûeZùe iaê ]cðKê icû^ _âKûe iû´ò]û^òK iêaò]ûiêù~ûM
_â\û^ Keû~ûA[ûGö ^òŸòðÁ ]cðùe aògßûi Keê[òaû a¥qòu _ûAñ ^òR ]cðe _eµeû, AZòjûi
I KcðKûŠ ^ò@ûeû Gaõ ]îaiZ¥ û @ûùc a©ðcû^ cû^a ib¥Zûe KâcaòKûge ù~Cñ ùiû_û^ùe
@Qê, ùi icd bòZùe aòbò^Ü ‘]cð’ c]¥ùe @ù^K _âKûee iµKð, @û\û^_â\û^ I iõNhð
ùjûA iûeòQò û MùahYû, @]¥d^ Gaõ icûRùe gû«ò_ì‰ð ijûaiÚû^ \éÁòeê Gjû GK aòPû~ð¥
aòhd û Kò«ê GiaêKê bêfò cêifcû^ I LâúÁòdû^ ]cðe ùfûKcûù^ icûRùe ^òRe aRðÊ
Rûjòe Keòaû _ûAñ ^òR ]cðe ùfûKu iõLýû aé¡ò KeòaûKê C\ýc Keò[û«òû û ~ûjû @Zý«
^ò¦^úd I aRð^úd û
aòbò^Ü _âùfûb^e aga©ðú ùjûA @ûcù\ge Meúa jò¦êcûù^ (\kòZ I @û\òaûiú)
^òRe ]cðKê _eòa©ð^ KeòaûKê ijRùe @ûùMA @ûiò[û«òö @ûc ù\ge Gbkò aýaiÚûMZ
\êaðkZû aòù\gú ]cðúd GùR<cû^u _ûAñ iêù~ûM iéÁò KeòQò û GjûKê ùeûKòaû _ûAñ IWògû
ù\ge _â[c eûRý bûùa ]cðû«e aòùeû]ô @ûA^ 1967ùe MéjòZ Keò[ôfûö IWògû `âòWcþ
@` eòfòR^ @ûKÖ-1967 MéjòZ ùjaû _ùe 1968ùe c¤_âù\g I 1978ùe @eêYûPk
_âù\g I _ea©ðú icdùe @^ý eûRýMêWòK Gjò @ûA^þ _âYd^ KeòQ«ò û Kò«ê Gjò @ûA^
ùKak ù_û[ôMZ aò\ýû ùjûAejò~ûAQòö @ûA^þe Kû~ðýû^ßd^ ^ûjó Kò´û iµéq iõiÚûMêWòKê c¤
Z\ûeL Keû~ûC^ûjóöGjò @ûA^ @^êiûùe Giiò/GiUò ^ûaûkK I ^ûaûkòKû cû^u ]cð
_eòa©ð^ Keû~ûA_ûeòa ^ûjó û Gbkò Keû~ûò[ôùf @bò~êquê 2 ahð ùRf I 10jRûe Uuû
ùRûeòcû^û ù\aûKê _Wòa û Gjû GK ]©ðaý @_eû] bûùa _eòMYòZ ùja û Gjû QWû ~\ò
ùKjò ]cðúd @]ôKûe @«MðZ Kûjûe ijcZòùe ]cðû«e KeòaûKê Pûjêñ[ûG û ùZùa G[ôù^A
]cðû«eYKûeú iÚû^úd Ròfäû_ûkuê fòLôZ @ûKûeùe ]cðû«ee 15 \ò^ _ìaðeê @aMZ KeòaûKê
_Wò[ûG û G[ôùe KûjûKê, ùKa ^òŸòðÁ icd, ùKCñ Vûùe, ùKCñ ]cðKê ùKCñ ]cðKê ]cðû«e
Keû~òa, ]cðû«eY Keê[ôaû aýqòe adi I Gjûe _âcûY c¤ \ûKf Keòaû ij GK iZý_ûV
\ûLf KeòaûKê _Wòa ù~, iµéq ]cðû«eYKeê[ôaû aýqò ^ûaûkòKû aû ^ûaûkK ^êj«ò I
iµéq aýqò ÊAzûùe ]cð _eòa©ð^ Keê[ôaû _âgûi^Kê fòLôZ @ûKeùe RYûAaûe aò]ò
ejòQòö Giaêe _âgûi^òK @]ôKûeú ]cðû«eY _ìaðeê ~û* Keòaûe aò]ò ejòQò û Kò«ê GùlZâùe
iaê @ûA^Kê aûdñ aûdñ CWûA \ò@û~ûAQò û ùMûkò@û _ûYò KuWûKê iêjûAfû bkò ùicûù^
aògßùe @û`âòKû cjûù\ge KòQò @^ê^ÜZ ù\g I bûeZKê ]cðû«ee _âKé iÚû^ bûùa aûQò
ù^AQ«òö aòù\ge aòbò^Ü iõMV^ @ûc ù\ge jò¦êcû^uê _âùfûbòZ Keò ]cðû«e Keê[ôaû
^Ròe ejòQò û Gjûe i\ýZc C\ûjeY ùjCQò MêW^êýR ^ûcK @ûùceòKúd iõiÚû û G[ôeê
@ûc ù\ge jò¦êcû^u _gòð aòù\gú hW~ªe Lêfûiû ùjûAQòö Gjò _âiw aò]û^ibû I
iõi\ùe C[û_^ Keû~òaû ij Gbkò Kû~ý C_ùe KUKYû fMûAaû _ûAñ gq @ûA^
_âYd^ Keòaûe @ûgýKZû ejòQ
Comments
Post a Comment