iZýaû\úe iêebòZ _ê¿ : C}kcYò ùMû_a§ê

\ûge[ô gZ_[ú

IWògûe iûcûRòK, eûRù^÷ZòK I iûõÄéZòK AZòjûiùe iZýaû\úe i^Ú iû]K, aògßùPZ^ûe \ú¯òc« ùRýûZòà ùMû_a§ê \ûgu @ûaòbðûa GK MêeêZß_ì‰ð @¤ûdö IWò@û bûhû iûjòZý I RûZúd Rúa^ùe iùZ ù~_eò ùi [ôùf ùiaû I ZýûMe cì©ðòc« _âZúKö iek Rúa^~û_^ I CyPò«û [ôfû Zûu Rúa^e @û\gðö ù\g, RûZò, icûR Z[û icÁòe Êû[ð iû]^ùe ùi [ôùf C›MðúKéZö RùY @û\gð @ûPûe^ò gòlK Z[û RûZò MVK bûaùe ùi ù~_eò _eòPòZ, RùY icûR ùiaK, iõÄûeK bûaùe Zûue cjû^Zû, RûZúdZû, Êù\g ù_âc ùiZòKò CyùKûUòeö a^ýû, aûZýû, \êbðòl ceêWòùe @ûZðR^u ùiaûKeòaû Zûu PeòZâe aòùghZßö bûeZúd AZòjûiùe GK NWÿòi§ò cêjì©ðùe @[ðûZþ iò_ûjú aòù\âûje 20 ahð_ùe 1877 ciòjû @ùKÖûae 9 ZûeòLùe iûlúùMû_ûk ^òKUiÚ bûMðaú ^\ú C_Kìka©ðò iê@ûùŠû Mâûcùe GK i¸âû«Kêkú^ aâûjàY _eòaûeùe C}ke cCWcYò ùMû_a§êue R^à ùjûA[ôfûö R^àe @Ì \ò^ c¤ùe cûZû ʉðcdúue @Kûk aòùdûM NUò[ôfûö `kùe ùi cûZéicû ù\ùVAu \ßûeû fûkòZ _ûkòZ ùjûA[ôùfö ùMû_a§êu Rúa^e Gjò @_ì‰ðZû ùaû]jêG Zûu jé\d K¦eùe ùiÜj, ù_âc, ccZû KeêYûe c¦ûKò^ú ]ûeû C{úaòZ Keò[ôùfö Mûñe ^òRð^ _âKéZòeê _ûA[ôaû cû’e @céZ Ægð I ùfûK Rúa^- PeòZâeê _ûA[ôaû cû^aòKZûe c]êe M§ Zûu gògê iêfb _âKéZò bòZùe iéÁò Keò[ôfû iéR^gúkZû, \ûgð^òKZû, ùiø¦~ðýùaû]ZûöMâûc aò\ýûkd [ôfû ùMû_a§êu aûfý Rúa^e gòlûiÚkö Mâûc PûUgûkúeê _âû[còK gòlû ùgh Kfû_ùe ùi eì_ù\A_êe cû¤còK gòlû icû¯ _ùe ùi _êeú Ròfäû Äêfùe ^ûc ùfLûAùfö ^òRe ^òÂû, @¤aiûd= ù~ûMêñ ùi RùY C©c QûZâ eìù_ aòùaPòZ ùjùfö QûZâ @aiÚûeê ùi aòbò^Ü iûõÄéZòK @^êÂû^ ùiaûcìkK MV^ûcôK Kû~ðýùe iað\ûfò¯ ejê[ôùfö QûZâa§êcû^uê ù^A ùi ‘_êeú ùiaû icòZò’ ^ûcùe GK Êzûùiaú \k MXò e[~ûZâûùe ~ûZâúcû^u iêaò]û @iêaò]û, jARûùe céZêýaeY Keê[ôaû ùfûKcû^ue gai}ûe Gaõ ùeûMúcû^ue ùiaû gêgîhû Keê[ôùfö ùMû_a§ê bûeú ÆÁaû\ú I ^òbòðK [ôùfö 1899 ciòjûùe ùMû_a§ê G<âûiþ _ûi Keò ùeùb^èû KùfRùe ^ûc ùfLûAaû _ìaðeê Zûu _òZûu aòùdûM NUò[ôfûö ùZYê ùMû_a§ê Zûue aWbûA ^ûeûdY \ûiuê _eòaûee \ûdòZß ù\A @¤d^ Kùfö [ùe ‘bûMaZ i¯û’ _ûk^ @aieùe ùMû_a§ê ^òRMâûc iê@ûùŠûKê @ûiò[û«ò, iû[ôùe jeòje \ûi, ^úkKY× \ûi I @^« cògâ c¤ @ûiò[û«òö @^Ü_âiû\ ùia^ _ùe icùÉ M_i_ùe cûZòQ«òö Gjò M_i_eê bûMðaú ^\úKìkùe ùicûù^ g_[ ù^AQ«ò Rúa^e ùgh ^òügßûi _~ðý« aòù\gú ieKûeu @]ú^ùe PûKòeú ^Keò ù\g ùiaûùe Rúa^Kê C›Mð Keòùaö ùijò ‘bûMðaú g_[’e `k, icÉuê Kcðù~ûMúùe eì_û«eòZ Keò[ôfûö Gjò icdùe IWò@û RûZò GK iuUù\A MZò Keê[ôfûö ùKùZK awbûhú aýqò IWò@û bûhûKê ùfû_ Keòù\aû _ûAñ PKâû« Keò[ôùfö Gjûe _âZòaû\ Êeì_ ùMû_a§ê aâRiê¦e \ûiu ijûdZûùe IWò@û QûZâu Êû[ðelû _ûAñ ‘K©ðaýùaû]ô^ú icòZò’ MV^ Keò IWÿò@ûu c^ùe IWò@û bûhû, iûjòZý _âZò ccZßùaû]Kê RûMâZ Keò[ôùfö Zûue Gjò gû«ò_ì‰ð @ûù¦ûk^ `kùe KfòKZû aògßaò\ýûkdùe IWò@û bûhû iÚû^ _ûA_ûeò[ôfûö 1904 ciòjûùe ùMû_a§ê aò.G. _ûiþ Keòaû ij 1905 ciòjûùe awbw @ûù¦ûk^ùe c]êiì\^ \ûiu ij ^òRe iêPò«òZ cZ _â\û^ Keò Gjò @ûù¦ûk^ùe @õgMâjY Keò[ôùfö Kâùc ù\gù_âcú @û\gðaû\ú ~êaKcûù^ Gjò Êù\gú @ûù¦ûk^ùe ù~ûM ù\aûKê fûMòùfö IWògûùe ùMû_a§êu ^òcðk PeòZâ I Kcð _âaYZû ù\Lô ajê IWò@û QûZâ Zûuê ^òRe ù^Zû eìù_ cû^òù^ùfö 1906ùe ùMû_a§ê aò.Gfþ _ûi Kùf c¤ _ZÜúu aòùdûM Zûuê ù\ûjfûA ù\A[ôfûö cûZû_òZû _êZâ I _ZÜú icÉuê jeûA[ôùf c¤ ùi ùiaû _[eê aòPêýZ ùjûA^[ôùfö ù\ge Êû]ú^Zû _ûAñ ùMûUòG ~êa aûjò^úe @ûagýKZû @^êba Keò[ôùfö IKòfûZò _ûiþ Keòaû_ùe ùMû_a§ê KUKùe c]êiì\^ \ûiu @]ú^ùe, Zû’_ùe _êeúùe Êû]ú^ bûùa IKòfûZò Kùfö Gjû_ùe ùi cdìeb¬e cjûeûRû gâú eûcP¦â b¬ù\Iu @^êùeû] Kâùc cdìeb¬ùe ieKûeú IKòf bûùa Kû~ðý ^òaðûj Kùfö ùiVûùe ùi @ù^K eûRù^÷ZòK iõÄûe c¤ @ûYò[ôùfö cjûeûRûu céZêý _ùe ùi cdìeb¬ QûWò KUK Pûfò@ûiòùfö iZý-^ýûd^ò ùMû_a§ê IKòfûZò Keò @ûcôiù«ûh fûb Keò_ûeò^[ôùfö Lâú: 1906ùe IWògûe iû]ûeY gòlòZ ~êaKcû^uê ù^A ‘dw C}k @ûùiûiòGi^þ aû C}k ~êaK icòZò’ MV^ Kùfö aògß aò\ýûkde QûZâcûù^ Gjò iõNe iKâúd Kcðú bûùa ù~ûM ù\ùf I ù\gùe ajê ùfûKjòZKe Kû~ðý Kùfö Kò«ê gòlû aòbûMe gêb \éÁò Gjò icòZò C_ùe ^[òaûeê Gjûe Kû~ðý _eòie iuêPòZ ùjûA Gjû ‘QûZâ i¹òk^ú eì_ ù^fû ö ‘C}k i¹òk^ú’ ijòZ Gjò iõNUò iõfMÜ [òfûö ùZYê a^ýû,\êbðòl, cjûcûeú _âbêZò aò_Zòùe ùfûKcû^ue ùiaû Keòaûùe Gjû a¡ _eòKe [òfûö _ea©ðú icdùe Gjû ‘ùK¦â ~êa C}k iõN’ eêù_ ù\Lûù\fûö IWògûe aòbò^Ü Äêfþ KùfRùe Gjûe gûLûcû^ iÚû_òZ ùjfûö a^ýû \êMðZ @*kùe ùfûKùiaû KeòaûVûeê iûjòZý Pyðû , ~[û Kê iõÄûe aòeê¡ùe iõMâûc,aûfýaòaûj,~øZêK _â[ûKê _âZòjZ Keòaû , aò]aû aòaûjKê @ûA^ i¹Z Keòaû , icûRùe ÊûleòZ _âPûe Keòaû [òfû Gjò iõMV^e cìk flý ö c]êiì\^ \ûiu C›ûj I ùMû_a§êu ù^ZéZß Gjò iõNKê C_~êq _[ ù\LûA[òfûö _ea©ðú icdùe Gjò ~êaKcûù^ jó ù\ge _â]û^ ùiaK bûùa _eòPòZ ùjùf ö _âûPú^ ~êMùe C}k gòlû I iõÄéZò ùlZâùe i¹û^R^K iÚû^ @]òKûe Keò[òùf ùjñ AõùeR eûRZß Kûkùe cýûKþùfu _âa©ðòZ gòlû^úZòe @iûeZûKê ùMû_a§ê jé\dwc Keò[òùfö ù\g I RûZòe RûMeY cìkùe gòlûe C_ûù\dZû ù~ @]òK I ùMûUòG _eû]ú^ ù\ge C^ÜZò _ûAñ ^òeleZû \êeúKeY ù~ Reêeú; Gjû ùi aêSò_ûeò[òùfö ùZYê ùi @ZúZ _eµeû, @ûbòcêLý I @û\gð @^êgúk^ _ìaðK RûZúd gòlû iõÄéþZòe CÎû^ _ûAñ ùa÷\òK ~êMe MêeêKêkûgâc Êeê_ a^ aò\ýûkde _eòKÌ^û Keò[òùf ö ùMû_a§êu GKû« @^êMZ _ŠòZ ^úkKY×, ùMû\ûaeúg cògâ I jeòjeu ù^÷ZòK ic[ð^ I @ù^K gêùbzêu @ûgúaðû\ , ijù~ûMùe cjûeûÁâe `Mðêi^ cjûaò\ýûkd Xû*ûùe iZýaû\ú a^aò\ýûkd iÚû_òZ ùjfû ö bqKaò c]êiì\^ eûIu _eûcgð Kâùc iûlúùMû_ûke Qêûeò@û^û Kê¬ aò\ýûkd _ûAñ C}éÁ iÚû^ eêù_ ^òeê_òZ ùjfûö GK iêPò«òZ gòlû ù~ûR^û cû¤cùe aûÉa Rúa^ C_ù~ûMú , cû^aòK cìfýùaû] bò©òK _âKéZòMZ gòlû C_ùe MêeêZß \ò@ûMfûö aò\ýûkd _ûAñ aýdajêk ùKûVûaûWò _eòaù©ð cêq @ûKûg Zùk aKêka^e ecYúd _eòùagùe QûZâcû^u _Xòaûe aýaiÚû KeûMfûö Kâùc GVûùe Q_e Ne ùZûkû~ûA _ûV_Xû aýaiÚû c¤ KeûMfûö fWð KRð^ iZýaû\ú aò\ýûkde MêeêKêk gòlûe _âgõiû Keò Kjò[òùf, ‘aÉêZüMêeê ù~CñVûùe gòhýKê iêL \êüL, jhð, @ûùcû\ c¤ùe _eúlû Keò _ûe«ò, Zûjûe icÉ PòZaéZòKê ^òdªòZ Ke«ò Gaõ Zû’e baòhýZ Rúa^Kê ^òR @ûwêVòùe MV^ Ke«ò’, ùijòVûùe jó _âKéZ aò\ýûkd, ùijòVûùe jó aûkK Zû’e C_~êq gòlû _ûGö” @Ì\ò^ c¤ùe bûeZe ajê aòm aýqò, gûiK, eûRù^÷ZòK aýqò Gjò aò\ýûkde _eµeû, @û\gð I gòlû^úZò _âZò @ûKéÁ ùjùfö `kùe, IWògûe aòbò^Ü iÚû^eê ajê iõLýûùe QûZâ GVûùe ù~ûMù\ùfö ù\ge ùiaû _ûAñ aûÉaùe GjòVûùe jó ùMû_a§êue _eòKÌ^û aûÉa eì_ ù^A[ôfûö Gjò_eò bûùa ^ìZ^ C›ûj I _âMZògúk iûcûRòK @ûbòcêLý ijòZ iZýaû\úe a^aò\ýûkd icÉue gâ¡ûbûR^ ùjûA_ûeò[ôfûö cûZâ elYgúk aâûjàY icûR jeòR^cû^uê GK iwùe @¤d^e iêù~ûM ù\aûKê _i¦ Keê^[ôùfö ùZYê, ùKùZK ^ÁÊû[ð aýqò PKâû« Keò iZýaû\ú aò\ýûkdùe ^ò@ûñ fMûAù\ùfö @MÜò KûŠùe iaê ]ßõi ùjûA~òaû _ùe aòbò^Ü a\û^ý aýqòu iûjû~ýùe ^ìZ^ Äêf ^òcðûY ùjfûö _ea©ðú icdùe Gjò aò\ýûkd Mû§òRúu \ßûeû _âbûaòZ ùjûA IWògûe _â[c RûZúdaû\ú Cy cû¤còK aò\ýûkd C_eê @ûùÉ @ûùÉ _âZýûjéZ ùjfûö ùMû_a§ê I aò\ýûkde @^ý gòlKcû^u @ijù~ûM @ûù¦ûk^ I cjûcôû Mû§úu aòbò^Ü iõÄûecìkK Kû~ðýKâcùe ù~ûM\û^ ùjZê @û[ðôK \êüiÚòZò I _âZòKìk _eòiÚòZò bòZùe iZýaû\ú aò\ýûkde aò_~ðýd NUòfûö 1921 ciòjûùe iZýaû\ú aò\ýûkd RûZúd aò\ýûkdùe _eòYZ ùjaû _ùe Gjûe _ìað ùcøkòKZû @ûùÉ @ûùÉ ^Á ùjfûö ùMû_a§êue ^ìZ^ gòlû^úZò aòùgh Kû~ðýKûeú ùjûA_ûeò^[ôaûeê a^ aò\ýûkde iõÄûeòZ eì_ @§Kûe bòZùe aòfú^ ùjfûö Gjò aò\ýûkd a¦ ùjûA~òaûe \êA ahð _ùe 1928 ciòjû Rê^ 17 ZûeòLùe Zûue céZêý NUò[ôfûöiZýaû\úe iêebòZ _ê¿ @Kûkùe cCfòMfûö C}k R^^ú Zû’e ae_êZâKê jeûAfûö IWògûe @LŠ ùRýûZò ^òaðû_òZ ùjûA c¤ @cæû^ ùRýûZò aòKòeY KeòMfûö ùMû_a§êu bûhûùe “cû^a Rúa^ ^êjA ùKak ahð cûi \ò^ \Š Kùcð RòG ^e Kcð GKû Zû’e Rúa^e cû^\Šö” bû._â.ùi., Ròfäû_ûk

Comments