@û\gð gòlûMêeê, aògòÁ \ûgð^òK I iyû ù\gbq WÿKÖe eû]ûKé¾^

bûeZe ù~Cñ ùKùZRY c^òhú ^òRe @iû]ûeY _âZòbû, aò\þa©û Z[û _âmû ù~ûMêñ icMâ aògßùe iêLýûZò @Rð^ Keò_~ûAQ«ò; ùicû^ue c¤ùe bûeZe _ìaðZ^ eûÁâ_Zò WÿKÖe iað_fäú eû]ûKâòÁ^ @^ýZc ö ùi GKû]ûeùe _âaúY gòlûaòZþ, aògòÁ \ûgð^òK, @û\gð gòlûMêeê, iyû ù\gbq I cjû^þ eûRù^÷ZòK ù^Zû ö ~ûjûue bûa^û [ôfû icMâ RMZe ùfûK iêL gû«òùe ej«ê Gaõ _é[ôaúe \êüL, \êŸðgû CùbA ~ûC ö Zûue _â]û^ K©ðaý [ôfû, bûeZe cjû^þ iõÄéZò I ibýZûKê icMâ aògßùe _eòPòZ KeûAaû ö eû]ûKé¾^þ RùY ^úZòaû^þ eûRù^÷Zòm bûaùe ù~_eò iê^ûc @Rð^ KeòQ«ò; RùY C}éÁ @û\gðaû\ú gòlûaòZþ bûaùe ~ù[Á LýûZòe @]ôKûeú ö ùijò cjû^þ R^^ûdK Z[û @û\gð gòlû Mêeê 1888 ciòjû ùiù_Ö´e 5 ZûeòLùe cû¦âûR ije ^òKUa©ðú ZòeêZû^ò Mâûcùe ùMûUòG _êùeûjòZ _eòaûeùe R^à MâjY Keò[ôùf ö R^à ùKûÂúùe eûRù~ûM, cwk, aéjÆZò ù~ûM _âbéZò gêbù~ûM [ôaû ù~ûMêñ ùi aògß aòLýûZ \ûgð^òK, gòlûaòZþ I gûÈm ùjûA_ûeò[ôùf ö Zûu cûZû [ôùf iað_fäú iúZû¹û ö _òZû iað_fäú aúeÊûcú iû]ûeY _êùeûjòZ bûaùe _ìRûKcð Keò \ûeò\âýe KhûNûZùe _eòaûe _âZòù_ûhY Keê[ôùf ö aúeÊûcúue _ûù*ûUò i«û^ i«Zò [ôùf ö _ûù*ûUò _êZâ-K^ýû c¤eê _òfûUò \ò^eê eû]ûKé¾^þu Vûùe C}éÁ ùc]ûgqò ù\Lô Zû’uê C_~êq gòlû ù\aû^òcù« _òZû aúeÊûcú ùPÁû Keò[ôùf ö eû]ûKé¾^þu _âû[còK gòlû _â[ùc ZòeêZû^òe ùK.aò. jûAÄêfùe ùjûA[ôfû ö Zûu _òZû Zûue _ea©òð gòlû ^òcù« 1896 ciòjûùe ùfû[^þ còg^þ jûAÄêfùe ^ûc ùfLûA[ôùf ö ùiVûùe 1900 ciòjû _~ðý« @¤d^ Keò[ôùf ö 17 ahð adiùe cûWâûiþ LâúÁòdû^þ KùfRùe GWþcòg^þ ùjûA \gð^ gûÈùe aò.G. _ûVýKâc @¤d^ Keò KéZò©ße ij C©ú‰ð ùjûA[ôùf ö Zû’_ùe ùP^ûA aògßaò\ýûkdùe Gcþ.G _eúlûùe c¤ _â[c iÚû^ @]ôKûe Keò[ôùf ö 1910 ciòjûùe ùiø\ûù_UûiÚ gòlK _âgòlY cjûaò\ýûkdeê aò.Gfþ Uò gòlû\û^e i^¦ _ûA[ôùf ö gòlû\û^ i^¦ _ûAiûeòaû _ùe Kcðcd Rúa^ @ûe¸ Keò[ôùf ö _â[ùc cûWâûi ù_âiòùWÿ^þiò KùfRe ijKûeú @¤û_K eìù_ ^ò~êqò _ûAñ 1917 ciòjû _~ðý« ùijò _\aúùe ejò[ôùf ö \gð^ gûÈùe Zûue @Mû] _ûŠòZý gòlû\û^ _âYûkú, QûZâa›k MêY, ^òejõKûe bûùa mû^ @ûjûeYe C}Y×û Zûuê @û\gð @¤û_K bûaùe iaðZâ iê_eòPòZ KeûA[ôfû ö Gjò icdùe ùi @ù^K MêWÿòG CyùKûUòe _âa§ eP^û Keò[ôùf I aòbò^Ü ibû-icòZòùe iûeMbðK bûhYcû^ CPiÚû_^ Keò icÉu _âgõiûe _ûZâ ùjûA[ôùf ö Kâcgü Zûu iêLýûZò aXÿò ù\g aòù\gKê aýû_òMfû ö Zû_ùe (1918 ciòjûùe cjúgìe aògßaò\ýûkd \gð^ aòbûMe cêLý bûaùe ^ò~êqò _ûA 1920 ciòjû _~ðý« ejò[ôùf ö ùiùZùaùk _âù`ie IßûWÿò@û I _âù`ie gûjûu bkò @ù^K aògòÁ gòlûaòZþ ùiVûùe @¤û_^û Keê[ôùf ö ùijò icdùe c¤ @ù^K CyùKûUòe MùahYû ]còð, _âa§ _Zâ_ZâòKûùe _âKûgòZ ùjûA[ôfû ö aòPlY aûMàòZû, CyùKûUúe @¤û_^û ùg÷kú, QûZâa›k MêY ù~ûMêñ _âZòbû \ò^Kê \ò^ aXÿòaûùe fûMòfû ö ùijò icdùe KfòKZû iûjòZý, iõÄéZ, Kkû _âûYùK¦â [ôfû ö iûeþ @ûgêùZûh cêLûRðú KfòKZû aògßaò\ýûkde cêLý[ôùf ö eû]ûKé¾^þu _ûŠòZýùe cêMÛ ùjûA _âù`ie cêLûRðú Zûuê 1921 ciòjûùe ùKûfKZû aògßaò\ýûkde _â¤û_K eìù_ ^ò~êqò ù\A[ôùf ö KfòKZû aògßaò\ýûkdùe @aiÚû^ Keò aòù\gùe Kû~ðý Keòaûe @ù^K iêù~ûM _ûA[ôùf ö 1926 ciòjûùe AõfŠ ~ûA cûõùPÁe KùfRùe @_þU^þ aqéZûcûkû _â\û^ Kùf ö Zûu aqaýe K[ûaÉêKê ù^A ù~Cñ _êÉK _âKûgòZ ùjfû Zûe ^ûc ùjfû ‘Hindu View of Life’ Gjû 1927 ciòjûùe @ûZà _âKûg Keò[ôfû ö Gjò icd c¤ùe jûbûWð aògßaò\ýûkde icùZ _é[ôaúe ùKùZK _âiò¡ aògßaò\ýûkdùe @^êÂòZ ùjûA[ôaû @û«RðûZòK \gð^ KõùMâie _âZò^ò]ôZß Keòaûe iêù~ûM còkòfû ö Gjû_ùe eû]ûKé¾^þuê @Kèù`ûWð aògßaò\ýûkde AÁ‰ð eòfòRò@^þ ]cð aòbûMùe @¤û_^û Keòaû ^òcù« ^ò~êqò còkò[ôffû ö Gjò icdùe ù\ge bò^Ü bò^Ü aògßaò\ýûkdùe bòRòUòw _âù`ie bûaùe c¤ Kû~ðý Keê[ôùf ö 1931 ciòjûùe eû]ûKé¾^þuê @û§â aògßaò\ýûkd Kêk_Zò bûùa ^ò~êqò còkò[ôfû ö Gjò aògßaò\ýûkdùe Kêk_Zò [ôaû icdùe c¤ ùi ùKûfKûZû aògßaò\ýûkde \gð^ aòbûMe _âù`ie I @Äù`ûWð aògßaò\ýûkde _âûPý \gð^e _âù`ie \ûdòZß c¤ ^òaðûj Keò[ôùf ö ù\g RûZòe C^ÜZò ^òcù« @ù^K _\ _\aòùe @aiÚû_òZ ùjûA ^òRe Kû~ðý \lZû _âZò_ûa^ KeòQ«ò ö còkòZ RûZòiõNe gòlû I iõÄéZòK _eòh\e ibû_Zò Gaõ aògßaò\ýûkd gòlû @ûùdûMe cêLý bûaùe Kû~ðý ^òaðûj Keò[ôùf ö Áûfò^þu gûi^ icdùe bûeZe ZZþKûkú^ _â]û^ cªú Rajûe fûf ù^ùjeê 1949 ciòjûeê 1952 ciòjû _~ðý« eû]ûKé¾^þuê Ehþùe bûeZe eûÁâ\ìZ bûaùe ^ò~êq ùjûA[ôùf ö bûeZ Eh c¤ùe C©c iõ_Kð eLôaû ^òcù« _âùPÁû Keò[ôùf ö Ehþ bûeZ c¤ùe ùc÷Zâú _âZòÂû eû]ûKâò¾û^þu iek aò^câ aýajûe, C©c cû^aúd \éÁòùKûY ù~ûMêñ i¸a ùjûA[ôfû ö C©c eûÁâ\ìZ bûaùe Áûfò^þ Zûuê ajê _âgõiû Keò[ôùf ö Ehþe eûÁâ cêLý Áûfò^u ij Zûue ^òaòWÿ iõ_Kð ejò[ôfû ö 1952 ciòjûùe eû]ûKé¾^þ bûeZe C_eûÁâ_Zò _\aú MâjY ^òcù« Ehþ ZýûM Keòaû ùaùk Áûfò^þ ùfûZK SeûA aò\ûd ù\A Kjò[ôùf- ”@û_Y jó _â[c aýqò ù~ Kò ùcûùZ eûlûi bûùa ^ù\Lô RùY bf cYòh bûùa ù\LôQ«ò ö @û_Y @ûcKê QûWÿò ~ûC[ôaûeê cêñ Mbúe \êüL @^êba KeêQò ö cêñ Z @ûC ùagú \ò^ a*ôaò ^ûjó Kò«ê cêñ PûjêñQò @û_Y \úNðRúaú jê@«ê ö _êYò Zûue aò\ûd ùakûùe Áûfò^þ KjòQ«ò - Radhakrishnan is not narrow patriot. His heart bleeds for suffering humanity. ù~ùZùaùk bûeZKê Êû]ô^Zû còkòfû ùiùZùaùk Rajûe fûfþ ù^ùjeê eû]ûKé¾^þuê aògòÁ eûÁâ\ìZ bûùa ùiûbòGZþ iõN ijòZ eûRù^÷ZòK Kû~ðý iμ‰ð Keòaû_ûAñ @^êùeû] Keò[ôùf ö eû]ûKé¾^þ Rajûefûfþ ù^ùjeêu K[ûKê cû^òù^A 1947 eê 1949 _~ðý« iû´ò]û^òK ^òcðûZû ibûe i\iý bûaùe Kû~ðýKùf ö Ehò@ûeê _âZýûa©ð^ Keò 1952- 1962 ciòjû _~ðý« ùi bûeZe C_eûÁâ_Zò bûaùe ^òaðûPòZ ùjûA Kû~ðýbûe MâjY Keò eûRýibûe @¤l bûaùe Kû~ðýKeò CùfäL^úd i`kZû jûif Keò[ôùf ö bûeZe _â[c eûÁâ_Zò WKÖe eûùR¦â _âiû\ @aie ù^aû _ùe 1962 ciòjûùe WÿKÖe eû]ûKé¾^þ bûeZe \ßòZúd eûÁâ_Zò bûaùe ^òaðûPòZ ùjûA Kû~ðýbûe MâjY Keò[ôùf ö eûÁâ_Zò, C_eûÁâ_Zò [ôaû icdùe eû]ûKé¾^þ _é[ôaúe @ù^K ù\g bâcY Keò[ôùf ö Êûcú aòùaKû^¦u _eò ùi c¤ @ûc ù\ge jò¦ê iõÄéZò I \gð^e C}hð _û½ûZý ù\gùe C_iÚû_^û Keò aògß\eaûùe bûeZe ùMøea aXÿûAQ«ò ö Zûueò aqéZûùe iað\û ùa\ C_^òh\ MúZûe ùgæûKKê aýq Keê[ôùf ö 1962 ciòjûùe bûeZ Pú^þ ~ê¡ Gaõ 1965 ciòjûùe bûeZ _ûKòÉû^ ~ê¡ icdùe bûeZúd ùi÷^ýcû^u cù^ûakKê cRaê\þ Keòaû ^òcù« _âPŠ _âbûagûkú bûhY _â\û^ Keò[ôùf ö eû]ûKé¾^þ RùY iyû ù\g bq Gaõ ùgâ \ûgð^òK bûaùe LýûZò @Rð^ KeòQ«ò ö 1942 ciòjû bûeZQûWÿ @ûù¦ûk^ icdùe a^ûei jò¦ê aògß aò\ýûkde QûZâcûù^ @õg MâjY KeòaûKê Pûjòaûeê ieKûe aògßaò\ýûkdKê Pûjêñ[ôùf Kò«ê ]ûeûKâò¾û^þ ^òRe aê¡ò akùe Gjò _eòiÚòZòKê @ûdZ Keò[ôùf ö ùi ùKøYiò eûRù^÷ZòK \ke _âZò^ò]ô ùjûA^[ôùf c¤ bûeZe Êû]ú^Zû @ûù¦ûk^ _âZò Zûue ic[ð^ ejò[ôfû ö ùi _é[ôaúe aòbò^Ü ù\g _eòbâcY Keò aògßÉeùe bûeZe c~ðýû\û I ùMøea aXÿûA[ôùf ö bûeZe ]cð, \gð^ I iõÄéZò C_ùe @ù^K Z©ßbò©òK @ûùfûP^û Keò[ôùf ö Zûue @iû]ûeY aýqòZß ^òcù« @ûùceòKûe ù_^þiòfþ bû^ò@û aògßaò\ýûkd I ùWÿ^þae aògßaò\ýûkd Zû’uê “WÿKÖe @`þ f’ C_û]ôùe bìhòZ Keò[ôùf ö AõfŠ ~òaû icdùe eûYú GfòRûùa[þ ^òùR eû]ûKé¾^þuê aûuòcþjûc eûR_âûiû\ùe, eûRKúd i¹û^ _â\gð^ Keò[ôùf Gaõ AõfŠe @Wðe @`þ ùceòUþ i¹û^ùe bìhòZ Keò[ôùf ö 1954 ciòjûùe bûeZ ieKûe eû]ûKâò¾û^þuê ‘bûeZeZÜ’ C_û]ôùe bìhòZ Keò[ôùf ö 1966 ùK¦â iûjòZý GKûùWÿcú _leê Zûuê _â[ùc ù`ùfgiò_þ \ò@û~ûA[ôfû 1964 ciòjûùe ù_û_þ R^þ _f aù´ _eò\gð^ùe @ûiò[ôùf ùijò icdùe ùi eû]ûKâò¾^þuê Zûu ù\ge ùgâ i¹û^ Night of the Goldan Army of Eagles ùe bìhòZ Keò[ôùf ö 1975 ciòjûùe ùi ]cð aòhdK aògße _â]û^ _êeÄûe ùUμfU^þ `ûCùŠi^þ Vûeê ùUμfU^þ’ _êeÄûe _ûA[ôùf öWÿKÖe eû]ûKâò¾û^ C}éÁ ]eYe ùfLK ö Zûu \ßûeû ePòZ _êÉK MêWÿòK ùagþ ùfûK_âòd ùjûA _ûeò[ôfû ö “\ò `òùfi`ò @`þ eaú¦â^û[ UûùMûùe’’ jò¦ê bòdê @`þ fûA_þ, `òùfûi`ò @` \ò C_^òh\, AŠò@û^þ `òùfûi`ò, ùIßÁ‰ð eòfòRò@^þ I ùIßÁ‰ð [U, _âbéZò _êÉK eP^û Keò[ôùf ö 1926 ciòjûùe ~êqeûÁâ @ûùceòKû ~ûZâû Keò PòKûùMû Vûùe jiùKf aqéZûcûkû _â\û^ Keò[ôùf ö 1929 ciòjûùe \ßòZúd[e fŠ^ ~ûZâû Keò Chair of Comparative Religions, Manchestar College @ûi^ @kuéZ Keò[ôùf ö ùiVûùe ù~Cñ bûhY ù\A[ôùf _ea©ðú Kûkùe Zûjû East West In Religion ^ûcK _êÉòKû bûaùe _âKûg _ûAfû ö ùijòahð _êYò ùi AõfŠùe jòaUð aqéZûcûkû _â\û^ Keò[ôùf ö ~ûjû fòLôZ _âKûg _ûAfû- “An Ideal Istic View of Life” _âbéZò _êÉKcû^ eP^û Keò ^òRe iûeÊZ _âdZòbûe _eòPd ù\AQ«òeû]ûKâò¾^ RùY ^úZò^ò @¤û_K bûaùe ùag iê^ûc @Rð^ Keò[ôùf ö ^òRe @Mû] _ûŠòZý, @û\gð PeòZâa©û I _âPŠ _âZòbû ^òcù« gòlK icûRùe Pòe ^ciý ùjûA[ôaûeê Zûue R^à\ò^ ùiù_Ö´e 5 ZûeòLKê Mêeê\òai eìù_ _âùZýK gòlû^êÂû^ cû^uùe _ûk^ Keû~ûCQò ö gòlKe @ûPeY @ûPeY aòhdùe ùi Kjò[ôùf- “gòlK @[ð @ûPû~ðý ö gòlK _\aúùe [ûA ù~Cñcû^ue CyûeY I @ûPeY c¤ùe _û[ðKý _eòflòZ jêG, ùicûù^ gòlK _\aPý ^êj«ò ö’’ aûÉaùe WKÖe iað_fäú eû]ûKâò¾^þ ajêcêLú _âZòbûe @]ôKûeú [ôùf ö ùi GKû]ûeùe aùeYý @û«RðZûòK LýûZòiõ_^Ü gòlûaòZþ, C©c @¤û_K, ùgâ eûÁâ ^ûdK, aògß aòLýûZ \ûgð^òK, i`k, KìU^úZòm, eûÁâbq Z[û iêùfLK bûaùe ^òRe _ûe\gòðZû ù\LûA ~ûAQ«ò ö Gjò cjû^þ eûÁâ^ûdK 1975 ciòjû @ù_âfþ cûi 17 ZûeòLùe @û¸cû^u MjYeê aò\ûd ù^A Zûcòf^ûWê eûRýe cû¦âûRe cAfû_êe gàgû^ùe Zûue cûUòNûU cûUòùf cògòMfû iZ, Kò«ê Zûue @¤aiûd, ^úZò^ò K©ðaýùaû], iìlà aòPûeaê¡ò gû« iek C\ûeZû, ijé\dZû, @iû]ûeY _ûŠòZý, @û¤ûZàòK Pò«û]ûeû, Êù\g ùiaû, _âgûi^òK \lZû Z[û PeòZâa©ðû ^òcù« iað\û @û¸cû^u MjYùe Pòe iàeYúd ùjûA ejòQ«ò; ~êM ~êM ]eò ejò[ôùa G[ôùe iù¦j ^ûjó ö