bûeZ-CMûŠû aêSûcYû

RêfûA cûiùe ZâòeûÁâúd @û`âòKûMÉ Kûkùe bûeZe _â]û^cªú ^ùe¦â ùcû\ò eê@ûŠû MÉiûeò RêfûA 24 ZûeòLùe CMûŠûe eûR]û^ú KûµûfûVûùe _j*ô[ôùf û ùiVûùe Zûuê CMûŠû eûÁâ_Zò ùdûùIßeò cêùiùb^ò ÊûMZ Keò[ôùf û aòMZ 20ahð bòZùe RùY bûeZe _â]û^cªúu CMûŠû MÉ [ôfû _â[c û ùiVûKûe ùÁU jûCiVûùe Zûuê @û^êÂû^òK i´¡ð^û \ò@û~ûA[ôfû û CMûŠûe iõi\ùe gâú ùcû\ò aqaý ù\A[ôùf û ùiVûùe aiaûi Keê[ôaû bûeZúdcû^u ij @ûùfûP^û c¤ Keò[ôùf û Gjò @aieùe \êAù\g c¤ùe 4Uò aêSûcYû ÊûleòZ ùjûA[ôfû û ùiMêWòK ùjfû _âZòelû ijù~ûM,KìU^úZòm Gaõ @]ôKûeúcû^u _ûAñ bòiûùe ùKûjk, iûõÄéZòK Kû~ðýKâc @û\û^ _â\û^ Gaõ \âaý PòjÜU _eúlûMûe û CMûŠû ij bûeZe iõ_Kð ajê _êeêYû û _ìað @û`âòKûe Gjò ù\gùe @ù^K bûeZúd aiaûi Keò@ûiòQ«ò û bûeZe Êû]ú^Zû iõMâûce ù_âeYû ù^A CMûŠûaûiú 1962ùe ^òR ù\gKê Êû]ú^ Keò[ôùf û ùZùa 1965eê CMûŠû ij bûeZe KìU^úZòK iõ_Kð iÚû_òZ ùjûA[ôfû û iZêeú \gKùe CMûŠûe KùVûe gûiK A\ò @cò^þu icdùe bûeZúdcìke 60000aýqò CMûŠûeê ajòÃéZ ùjûA[ôùf û ùjùf 1986ùe a©ðcû^e eûÁâ_Zò[ôaû ùRù^eûf ùdûùIßeú KûMêUû cêùiùb^ò ieKûeKê @ûiòaû _eVûeê bûeZ aòùeû]ú ^úZòùe _eòa©ð^ ùjûA[ôfû û bûeZúdu iõ_©ò ù~_eò QWûA ^ò@û~ûA[ôfû Zûjû ^ùjaû _ûAñ \éX _âZògîZò còkòaû _ùe \êAù\g c¤ùe iõ_Kð aXò[ôfû û CMûŠû ij bûeZe iõ_Kð @û*kòK, @û[ðôK, Kcêý^òUú (@ûeAiò) Éeùe Gaõ \ßò_ûlòK Éeùe ejòQò û CMûŠû ij bûeZe a§êZû @ûagýKZû @^ê~ûdú, aòKûgcìkK, \lZûaé¡ò @û]ûeòZ, ~ûjû bûeZ @û`âòKû ù`ûecþ gòLe ùa÷VK 2008,2011,2015, @^ê~ûdú RûeòejòQò û 2008ùe bûeZ @û`âòKû gòLe ùa÷VK _ùe CMûŠûKê bûeZ-@û`âòKû ùa÷÷ù\gòK aûYòRý _âZòÂû^ (@ûAG@ûeG`þUò) @ûe¸ Keòaû fûMò @û`âòKû dê^ò@^ @^êcZò ù\A[ôfû û bûeZ _leê @û`âòKû cjûù\g fûMò _â\û^ Keû~ûA[ôaû 5Uò gòlû^êÂû^ c¤eê Gjû [ôfû ùMûUòG û Gjò gòlû^êÂû^ùe aògßÉeúd aûYòRý I _eò·k^û gòlû, ùa÷ù\gòK aûYòRý ùlZâùe \lZû aé¡ò ij MùahYûe iêù~ûM ù\aûfûMò aýaiÚû ejò[ôfû û bûeZúd ùa÷ù\gòK aûYòRý gòlû^êÂû^ bûeZ-@û`âòKû ùa÷ù\gòK aûYòRý gòlû^êÂû^e GùR^iú bûùa Kû~ðýKeêQò, ùiVûKûe gòlûKâce aýaiÚû aêSêQò û \ßòZúd bûeZ @û`âòKû ù`ûecþ gòLe ùa÷VK 2011ùaùk CMûŠûùe GK Lû\ý_âKâòdûKeY aýaiûd ùK¦â iÚû_^û _ûAñ iÚòe ùjûA[ôfû û Gjò ùK¦âUò iÚû^úd Cù\ýûMúcû^uê Lû\ý _âKâòdûKeY ùlZâùe \lZûaé¡ò _ûAñ ijûdK ùja ùaûfò Kêjû~ûA[ôfû û iaðùgh ùUKþù^ûùfûRò iÚû^úd ~êaKcûù^ _ûAùa ùaûfò flý eLû~ûA[ôfû û Gjò iaê ùK¦âe _âZòÂû _ûAñ bûeZe jûA\âûaû\iÚòZ @û«RðûZòK giý MùahYû _âZòÂû^ Gaõ eûÁâúd Kéhò MùahYû _eúlûMûe (KûIßûŠû) còkòZ bûùa Kû~ðý KeêQ«ò û ù`ûecþe \ßòZúd ùa÷VK Kûkùe eûR_[ ^òcðûY _ûAñ 8Uò aÉê _eúlûMûe iÚû_^ WKÖe aòRdflàú bìdñû ùiû÷ùc¦â ùR^û Keû~òaû ^òcù« iÚòe ùjûA[ôfû û GMêWòK @û`âòKûe 8Uò ù\gùe iÚû_^ Keû~òaû_ûAñ ^ò¿©ò ^ò@û~ûA[ôfû û G[ôeê ùMûUòG CMûŠûKê còkò[ôfû û AŠò@û^ GKûùWcú @`þ jûAùIß A¬ò^òdið Gjò 8Uò _eúlûMûe Êû]ú^Zûe ij iêaò]ûùe ·fòaû _ûAñ \ûdòZß ù^AQò û Gjòiaê _âKÌ ij ùMûUòG ,ùUfòùcWòiò^þ ùK¦â Gaõ GK ùUfò gòlûùK¦â _ûKþ @û`âòKû^þ A-ù^UIßûKð _âKÌ @]ú^ùe iÚû_òZ ùjûAQò û CMûŠûe cêfûùMû WûqeLû^ûùe ùUfò ùcWòiò^ ùK¦â ùLûfû~ûA AiòRò, GKiùe, @fUâûiûCŠ Keû~òaûe iêaò]û ù~ûMûA \ò@û~ûAQò û Gjò ùK¦âUò bûeZe _âcêL 11Uò WûqeLû^û ij ù~ûWò ùjûA aògßÉeúd PòKò›û cûMð\gð^, ùeûMPòKò›û, QûZâQûZâúuê Wûqeú gòlû _â\û^ ùlZâùe Kû~ðý Keò@ûiêQò û cêùKùeùe aògßaò\ýûkdVûùe ùMûUòG ùUfò ùcWòiò^þ ùK¦â iÚû_òZ ùjûAQò û @MÁ 2010ùe Gjò ùK¦â \êAù\ge ùa÷ù\gòK cªúu \ßûeû C\þNûUòZ ùjaû _eVûeê PòKò›û I gòlû ùlZâùe gÉûùe bûeZùe iêaò]ûfûb _ûAñ CMûŠû ùfûKuê iêù~ûM ù\A@ûiêQò û CMûŠûe QûZâQûZâúcû^u _ûAñ bûeZ GK gÉû I iêaò]ûR^K gòlû_â\û^Kûeú ù\g ejò@ûiòQò û bûeZùe iÜûZK_ìað, iÜûZK Gaõ iÜûZùKû©e gòlûfûb _ûAñ bûeZ ieKûeu Ze`eê CMûŠûe QûZâQûZâúcû^u fûMò aé©ò I ù`ùfûiò_þ _â\û^ Keû~ûA@ûiêQò û 2016-17 @û[ðôK ahðùe CMûŠû _ûAñ 150Uò iäU eLû~ûA[ôfû û @ûRòiê¡û _âûd 120Uò iäUKê CMûŠûe QûZâQûZâú C_ù~ûM Keò_ûeòQ«ò û GjûQWû \lZû aòKûg gòlû _ûAñ ÊÌKûkú^ _âgòlY ù^aûKê 28RY CMûŠûaýqò 2016-17ùe bûeZ @ûiò[ôùf û Gjòahð 12RY CMûŠûe QûZâQûZâú AŠò@û^ KûC^iòf `e KfPeûf eòùfi^þ aé©ò _ûAñ bò^Ü bò^Ü gòlû^êÂû^ùe ^ûc ùfLûA[ôùf û Gjòiaê iêaò]ûù\aûKê QûWòù\ùf CMûŠûe _âZòelû @]ôKûeúcû^u _ûAñ bûeZ ieKûe _âgòlY Kû~ðýKâc Rûeò eLôQ«ò û bûeZe i¹û^R^K iûceòK gòlû^êÂû^MêWòKùe ùicû^uê _âgòlY ù^aûe iêù~ûM còkêQò û Gjûe Lyð bûeZ ieKûe aj^ KeêQ«ò û CMûŠûe iÚkùi^û ~aû^uê _âgòlY ù\aûfûMò ù`aé@ûeú 2010eê CMûŠûe KòcûKûiÚòZ iò^ò@e KcûŠ GŠ Áû` KùfRVûùe bûeZe RùY aâòùMWò@e, 2RY ùKûùfûù^fu iùcZ GK bûeZúd iÚkùi^û _âgòlK \k @ûRò~ûG ejò _âgòlY ù\A @ûiêQ«ò û Gùa _âûd 1000 CMûŠû QûZâQûZâú bûeZe bò^Ü bò^Ü aògßaò\ýûkdMêWòKùe _XêQ«ò û aòMZ ahðMêWòKùe jRûe jRûe CMûŠû QûZâQûZâú GVûùe gòlûfûb Keò ^òRù\gKê ù`eò~ûAQ«ò ûùicû^u c¤eê @]ôKûõg _êùY, aûwûùfûe I \òfäúùe @¤d^ KeòQ«ò û ùicû^u c¤eê @ù^K @]ôKûeú Gaõ CMûŠûe eûRù^Zû ùjûAQ«ò û CMûŠûe KûµûfûVûùe [ôaû aògßaò\ýûkdùe bûeZe @û_ùUKþ iõiÚû _leê Cycû^e @ûAUò gòlû _â\û^ Keû~ûCQò û CMûŠûe _âcêL aògßaò\ýûkdMêWòKùe bûeZe aòùghmcûù^ ^òdcòZ bûùa gòlû\û^ Keò@ûiêQ«ò û \êAù\g c¤ùe aûYòRòýK ijù~ûM aXò[ôùf c¤ Gjû bûeZ i_lùe ejò@ûiòQò û bûeZeê CMûŠûKê iû]ûeYZü Jh]_Zâ, ~û^aûjû^, @ûYaòK eò@ûKUe, _äûÁòK ù__e, ù__eùaûWð, ùR÷aòK eiûd^ @û\ò e¯û^ú ùjûA[ûG û ùijò_eò CMûŠûeê bûeZKê K`ò, ·jû, KûV Gaõ KûViûcMâú _^ò_eòaû, KûV@wûe, Zêkû @û\ò @ûc\û^ú ùjûA[ûG û \êAù\g c¤ùe @ù^K ùaieKûeú ùlZâ c¤ùe aûYòRòýK ijù~ûM ejò@ûiòQò û 2016ùe CMûŠû _ê¬ò^òùagKûeú iõiÚû _leê bûeZe jûAKcòg^uê iaðùgâ KìU^úZòm bûùa _êeÄéZ Keû~ûA[ôfû û 1991-2015 c¤ùe bûeZe jûAKcòg^ Kû~ðýûkd CMûŠûùe _ê¬ò^òùag Keòaû ^òcù« @ù^KMêWòG bûeZúd Kµû^úuê ù_âû›ûjòZ Keû~ûA[ôfû û 2004eê ù\ûjeû UòKi QûW aêSûcYû \êAù\g c¤ùe Kû~ðýKûeú ùjûA@ûiêQò û \êAù\g c¤ùe aûYòRòýK MÉ I Kû~ðýKâcû^ Rûeò ejòQò û ù`aé@ûeú 2016ùe KûµûfûVûùe CMûŠû @û«RðûZòK ùcWòKûf GŠ fûa GKèù_û @^êÂòZ ùjûA[ôfû û CMûŠûe ù^KiùR^ GKRòaòUe ij bûeZe @ûùiû·c G[ôùe ijù~ûMú @ûùdûRK ejò[ôfû û cûyð 2016ùe \êAù\g c¤ùe aýaiûdaé¡ò flý ù^A GKèù_ûUð ù_âûùcûi^ KûC^iòf \ßûeû @ûùdûRòZ Gjò GKèù_ûùe _ìað @û`âòKûe ù\gMêWòK ij bûeZe 18Uò A¬ò^òdeòõ Kµû^ú @õgMâjY Keò[ôùf û bûeZe aûYòRý cªYûkd _âdûiKâùc ùKùcKòäf ^ûcùe GK _â\gð^ú CMûŠûùe @MÁ 2016ùe @ûùdûRòZ ùjûA[ôfû û