@ûYaòK ùaûcû Vûeê aò_{^K ùjûA~òa _äûÁòK

_âZò cò^òUùe 10fl _fò[ô^þ aýûM, _âZòahð 88fl U^þ _äûÁòK icê\âKê ~ûCQòö \êMÛ _ýûùKUþ Vûeê @ûe¸ Keò Jh] ùaûZf _~ðý«ö @ûRò @ûc Rúa^ùe iaêVûeê _äûÁòK @Qòö @ûùc @ûLôaêRò _äûÁòK aýajûe KeòPûfòùQö _âZòahð _é[ôaúùe 5gj còfòd^ _äûÁòK aýûM aýajûe ùjCQòö _âZò cò^òUþùe fl fl _äûÁòK aýûMþ ù`û_Wÿû ùjCQòö _äûÁòK @ûcKê @ù^K iêaò]û ù\AQò ùZùa aò_\Kê aeY Keòaûe i©ð ij, _äûÁòK R^òZ _â\ìhYùe bûeZ \ê^ò@ûe gúhð 20 ù\g c¤ùe @^ýZcö bûeZùe _âZò\ò^ 15342 U^þ _äûÁòK @ûaRð^û iéÁò ùjCQòö G c¤eê 9205 U^þ _äûÁòK @ûaRð^û GKZâ Keû~ûCQò Gaõ 6137U^þ aò_~ðýÉ bûaùe ùLùkA ùjûA ejêQòö _äûÁòK C_ùe KUKYû _ûAñ ùK¦â ^òdc KeòQò, eûRý MêWÿòKùe ^òùh¤ûmû Rûeò ùjûAQò ùjùf _äûÁòKþe aýajûe Kcþ ùjûA^òö 2016ùe ùK¦â ieKûe ^ìZ^ _äûÁòK ^òdc fûMê Kùfö _fò[ô^þe ùcûùUA 40 cûAùKâ^eê 50 cûAùKâ^þ KeûMfûö _äûÁòK C_ôû\^Kê KùfKÖ aýûKþ _âYûkú ij ù~ûWÿûMfûö @[ðûZþ ^òcðûZûu C_ùe aRûeeê _äûÁòK ù`eûA ù^aûe \ûdòZß \ò@ûMfûö _¬ûa, c¤_âù\g, Rû¹ê-Kûgàúe, \òfäú, K‰ðûUK, C©e_âù\g, C©eûLŠ, cjûeûÁâ, eûRiÚû^, jòcûPk_âù\g, ùMû@û I _½òcaw c¤ _fò[ô^ aýajûe C_ùe KUKYû Rûeò KeòQ«òö a©ðcû^ _äûÁòK @ûaRð^û C_ôû\^ùe iaêVûeê @ûMùe cjûeûÁâ, MêRêeûU I Zûcòf^ûWê @Q«òö \òfäúùe _eòùage iaðû]ôK lZò Keê[ôaû WòùÆûùRaêf aûi^ I @^ýû^ý C_KeYe aýajûe C_ùe KUKYû Rûeò ùjûAQòö _äûÁòK aûi^Kêi^ _eòùag _ûAñ ù~ZòKò lZòKûeK Zû'Vûeê @]ôK lZòKûeK geúe _ûAñö Kò«ê \òfäú aýZúZ @^ý ùKøYiò eûRýùe Gjû C_ùe KUKYû ^ûjóö _äûÁòK ijRùe cûUòùe còùg^òö 50 cûAùKâ^þ Vûeê _Zkû _fò[ô^þ Pòeò LŠ LŠ ùjûA ejòaû `kùe bìZk Rk aòhûq jêGö _äûÁòKþ ù~ûMêñ RkRúa cû^u Rúa^ C_ùe aò_\ iéÁò ùjCQòö cê´ûA, @ûŠûcû^-^òùKûae I ùKeke ùakûbìcò _äûÁòK @ûaRð^û \ßûeû iaêVûeê _â\ìhòZö jñ _äûÁòK @ûaRð^ûKê Mbð _ìeY _ûAñ aýajûe Keòaû ^òcù« GjûKê RkûA \ò@û~ûCQòö `kùe aûdêcŠkùe aòhûq Mýûi cògò aûdê _â\ìhY KeûCQòö _äûÁòK ùKak bì_éÂKê ^êùjñ icê\âKê c¤ WµòõdûWÿðùe _eòYZ Keòù\AQòö _âZòahð 1aòfòd^ _fò[ô^þ aýûM C_ôû\^ ùjCQòö ùMûUòG _äûÁòK aýûM iµì‰ð bûaùe @ùfL P¦â iûcf cûUòùe cògòaû _ûAñ jRûùe ahð icd fûùMö @ûùc _âZòahð ù~Cñ 35 fl _fò[ô^þ aýûM `òwêQê Zûjû ùKcòZò bûaùe @ûaRð^û aXÿûC[ôa Zûjû ijRùe @^êùcdö _fò[ô^þ aýûM R^òZ _â\ìhY ù~ûMêñ _âZòahð GKfleê @]ôK iûcê\âòK Rúa _âûY jeûCQ«òö icê\âùe GK aMðcûAf _eòcòZ @*kùe 45 jRûe _fò[ô^þ Rcû ùjûAejêQòö _âZòahð _fò[ô^þ aýûM _âÉêZò _ûAñ 4.3 aòfòd^ Mýûf^þ @ùgû]ôZ ùZ÷k aýajûe Keû~ûCQòö ùiûiûAUò @`þ \ò _äûÁòK AŠÁâòe iìP^û @^ê~ûdú 7 _âKûeeö ùZùa 6 _âKûe _äûÁòK iû]ûeYZü aýajûe Keû~ûGö iû]ûeYùe ]ûeYû [ûG Lû\ý _\û[ð _äûÁòKþ aUfùe iêelòZ eùjö Kò«ê Leû\òù^ G[ô_ûAñ @ûcKê iûa]û^ ùjaûKê _Wÿòaö jûfþKû cû^e _æûÁòKeê _eòùage C©û_ \ßûeû aòhûq C_û\û^ ^òMðZ jêGö PkòZahð @ûc ù\gùe _äûÁòK aýajûe @ûjêeò 20 _âZògZ aXÿò~òa, @[ðûZþ 178 fl U^ _äûÁòK aýajûe ùjaö 2015-16ùe Gjò _eòcûY 148 fl U^þ [ôfûö ùiûiûAUòe iìP^û @^ê~ûdú ù_U _äûÁòK @[ðûZþ _ûYò, ùZf @û\òe aUf ù~Cñ _äûÁòKeê _âÉêZ jêG, Zûjû @]ôK aò_{^K ^êùjñö ùijò_eò \êMÛ aUf, _ûYòRM, Rêi aUf, iûµê aUf Gaõ ùLk^û @û\ò _âÉêZ ùjC[ôaû GPWÿò_ò@ûA _äûÁòK I GfþWÿò_òA _äûÁòK KcKþ aò_{^K Gaõ GjûKê ijRùe _ê^aðýajûe Keû~ûA_ûùeö Kò«ê _òbòiò _äûÁòK Lêaþ aò_{^Kö GjûQWÿû _ò_ò_fò _äûÁòKKê _ê^üPKâY Keò aýajûe Keû~ûA_ûùeö Gjò _âKûe _äûÁòKeê Lû\ý _ýûKòõ ùjC[ôaû Waû Gaõ Jh] aUf _âÉêZ jêGö _òGiþ _äûÁòKKê _ê^aðûe aýajûe Keû~ûA_ûùe ^ûjóö _âKéZò @ûcKê ù~Cñ _ûYò cûMYûùe ù\AQò Gùa Zûjûe aRûeúKeY ùjûAiûeòQòö ùKak bûeZùe _ûYò ùaûZfe aýaiûd 106 còfò@^ Uuûö 2020 ciòjû iê¡û iûeû aògßùe ùaûZf a¦ _ûYòe aýaiûd 280 còfò@^ Wfûeùe _j*ô~òaö _æûÁòK @ûaRð^û R^òZ iciýûe icû]û^ ejòQò _ê^ü PKâYùeö GK U^þ _ê^üPKâòZ _äûÁòK \ßûeû 685 Mýûf^þ @ùgû]ôZ ùZ÷ke aýajûe Kcþ ùjûA[ûG, 5774 KòùfûIßûUþ aò\êýZþ Lyð Kcþ jêGö iaêVûeê aWÿK[û _lú, _âRû_Zò Gaõ Wfþ`ò^þKê iêelû còùkö _âKéZò @ûcKê @ù^K KòQò ù\AQòö _é[ôaúe icÉ @ûagýKZû _ìeY Keòaûe lcZû _âKéZòe ejòQòö _âKéZò @ûcKê 3 aòfò@^ aél ù\AQòö @[ðûZþ _âùZýK aýqò _ûAñ 422Uò MQö aýqò _òQû MQ jòiûaùe Kû^ûWÿû iaêVûeê @ûMùe ejòQòö GVûùe aýqò _òQû MQ iõLýû 8953ö iaêVûeê Kcþ MQ @Qò cògeaûiúu _ûAñö GVûùe aýqò _òQû MQ iõLýû cûZâ 1ö `ò^þfýûŠùe _âZò aMðKòùfûcòUeùe 72 jRûe MQ ejòQòö Gjû aògßùe iaðû]ôKö Gjò KûeYeê `ò^þfýûŠ aògê¡ aûdê cûcfûùe aògßùe ZéZúd iÚû^ùe ejò[ôaû ùaùk iêLú ù\g ZûfòKûùe _*c iÚû^ùe ejòQòö MQ @ûcKê _âZòahð 6 còfò@^ U^þ @cäRû^ ù\CQòö ^ûAùUâûùR^ @cäRû^ _eò 10Uò Mýûi cògò @ûc aûdêcŠk iéÁò ùjûAQòö G c¤eê iaêVûeê Reêeú @cæRû^ö aûdêcŠkùe Gjûe _eòcûY 21 _âZògZö Gjò KûeYeê @ûc Rúa^ _ûAñ @ûagýK [ôaû @cæRû^ MQeê còkêQòö Kò«ê cYòh ^òRe ùfûb ù~ûMêñ MQ KûUòaû `kùe aûdêcŠkeê @cæRû^ _eòcûY Kcþ ùjaûùe fûMòQòö G[ôij aûdêcŠke _â\ìhY ù~ûMê Gjû Kâcgü aòhûq ùjCQòö cû^a ibýZûe aé¡ò ij _é[ôaú _éÂeê 46 _âZògZ aél jâûi _ûAiûeòQòö _âZòahð 73 fl ùjKÖe Rwf ^Á ùjCQòö Gjû`kùe @cæRû^ _eòcûY c¤ Kcþ ùjCQòö @û]ê^òKúKeY ù~ûMêñ _âZòahð 40 còfò@^ U^ Kûað^ WûA@KèûAW aûdêcŠkùe cògêQòö Gjûe cêLý KûeY _äûÁòK Gaõ KkKûeLû^û I ~û^aûjû^eê ^òMðZ ]ì@ñûö Gjû aýZúZ _æûÁòK Rkiµ\e _â\ìhY ^òcù« c¤ \ûdúö c^êhý 70 _âZògZ @ûaRð^û ^\úKê QûWÿò ù\CQòö `kùe @ûc RkùiâûZMêWÿòK _â\ìhòZ ùjCQòö ùKak cYòh ^êùjñ, _â\ìhY RúaRMZ _ûAñ c¤ aò_\e KûeY ùjûAQòö MZ 12 ahð c¤ùe jûZúiõLýû 60 _âZògZ jâûi _ûAQòö Gùa iûeû ù\gùe cûZâ GKfl jûZú @Q«òö a©ðcû^ iûeû aògßùe 17 jRûe iòõj @Q«ò ùZùa bûeZùe Gcû^u iõLýû aé¡ò _ûAQòö bûeZùe iòõj iõLýû 523 ùaûfò MY^û Keû~ûAQòö ùijò_eò a©ðcû^ iûeû aògßùe 10 jRûe cûB KAñQ @Q«òö bûeZùe aòfê¯_âûd _âûYúu ZûfòKû \ò^Kê \ò^ f´û ùjûA~ûCQòö 2014 ciòjûe fòbòõ _äûù^Uþ eòù_ûUð @^ê~ûdú 1970-2010 c¤ùe RúaR«êu iõLýû 52 _âZògZ jâûi _ûAQòö KûeY ùicû^u aûiiÚû^ Rwf Gùa c^êhýe KaþRûùe ejòQòö _äûÁòKþ I @^ýû^ý _â\ìhY ù~ûMê iûcê\âòK Rúau iõLýû \îZ MZòùe jâûi _ûAaûùe fûMòQòö