û ]ûeû 35(K) iμKðòZ eûd _âKûg _ûAaû CPòZ

1766ùe gâú^Mee Kûgàúe _ŠòZ eûù]û eûI ùKûf Aifûc ]cð MâjY Keò[ôùfö Gjò K[û ùgLþ @a\êfû ^òR @ûcô K[û @ûZòg-G-Pò^ûùe ùfLôQ«òö _ŠòZ ù^jêeu _eòaûe c]ý Kûgàúe aâûjàY ùKûfu _eòaûee [ôùfö _ŠòZ ù^jêe ù~bkò Kûgàúeùe @aê\êfû aõge iÚû_^ Keòaûe _âdûi Keò[ôùf, G[ôeê ÆÁ RYû_WêQò Gjò \êA _eòaûe ùMûUòG aõge [ôùfö ùKøYiò aýqò @^ý ùKøYiò aýqòu aõgaû\e iÚû_^ _ûAñ GùZ _âdûi Keòùa ^ûjó ù~bkò _ŠòZ ù^jêe ùgL @a\êfæûu _ûAñ Keò[ôùfö ùKak ùgL @a\êfæûuê iûjû~ý Keòaû _ûAñ _ŠòZ ù^jêe Kûgàúe _âiwKê ^òR jûZKê ù^A[ôùfö Gjû aýZòZ @^ý ùKøYiò KûeY ^[ôfû ö ZKôûkú^ aòâUòg ieKûe 15 @MÁ 1947 iê¡û jò¦êiÚû^e icÉ eûRû cjûeûRûcû^uê jò¦êiÚû^ @[aû _ûKòÉû^ùe cògòaû _ûAñ _eûcgð ù\A[ôùfö Kò«ê G[ô_ûAñ @ûagýK [ôfû ùijò eûRýe iúcû jò¦êiÚû^ @[aû _ûKòÉû^ ijòZ fûMò ejò[ôaö Kò«ê Kûgàúe GKcûZâ eûRý [ôfû ~ûjûe iúcû Cbd bûeZ I _ûKòÉû^Kê fûMò ejò[ôfûö cjûeûRû jeò iòõj ^òR eûRýKê bûeZ ijòZ cògûAaûKê Pûjêñ[ôùfö Kò«ê _ŠòZ ù^jêe eûRû jeò iòõju ^òKUùe i©ð eLô[ôùf ù~, ùgL @a\êfû ~\ò Kûgàúee _â]û^cªú ùjùa ùZùa ~ûA Kûgàúe bûeZùe cògòaö ùZùa eûRû jeò iòõj GjûKê ijRùe MâjY Keò _ûeòùf ^ûjóö ùZYê 15 @MÁ 1947 Kûgàúee bûeZ ijòZ aòfd NUò _ûeòfû ^ûjóö bûeZ aòbûR^ _ùe Kûgàúee i_äûG fûA^ _ûKòÉû^Kê PûfòMfûö cjûeûRû jeò iòõj aû]ý ùjûA Rò^Üûu ijòZ aêSûcYû Kùf ~ûjû \ßûeû aûjûeê KûgàúeKê Lû\ý ù_d iûcMâú @ûiò_ûeòaö Kò«ê cûeûZàK Rò^Üû 1947 @ùKÖûaeùe Kûgàúe C_ùe @ûKâcY Keòù\ùfö ùZYê eûRû jòe iòõj ^òR R^Zûuê elû Keòaû _ûAñ I _ûKòÉû^ú @ûKâcYeê a*ôaû _ûAñ _ŠòZ ù^jêeu i©ð @ûMùe @ûZà ic_ðY KeòaûKê aû¤ ùjùfö @ûC ùgL @a\êfäû ~òG Kò aòâUòg ieKûeu \fûf bûùa Kû~ðý Keê[ôùf, _ŠòZ ù^jêeu ù~ûMêñ Kûgàee _â]û^cªú _\ còkòMfûö ùgL @aê\êfæûu _âbûa iμì‰ð eûRýùe ^[ôfû; ùKak Kûgàúe C_ZýKûùe Zûue iûcû^ý _âbûa [ôfûö icMâ Kûgàúe C_ZýKûùe cêifòc fòMe _âbûa [ôfûö ùgL @a\êfäû eûÁâúd ù^ZéaMðu bâcùe eLôaû _ûAñ 1939eê ^òR _ûUòðe ^ûc ‘cêifòc K^`ùe^è’e ^ûc a\kûA ‘^ýûi^ûf K^`ùe^è’ Keòù\ùfö ù~ùZùaùk Kûgàúe C_ùe _ûKòÉû^ @ûKâcY Kfû ùiùZùaùk ùgL @a\êfäû ^òR _âûY a*ûA ùbû_ûk _kûA @ûiò[ôùfö G[eê _âcûYòZ ùjfû ù~, Kûgàúe C_ZýKûùe ùgL @a\êfäûu @ûù\ø _âbûa ^[ôfûö ù~_~ðý« bûeZúd ùi÷^ý gâú^Meùe _j*ô ^[ôùf ùi_~ðý« _âù`ie afeûR cûù]ûKu ù^ZéZßùe ‘eûÁâúd Êdõ ùiaK iõN’e 2000eê @]ôK iõLýûùe Kû~ðýK©ðû gâú^Mee iêelû Keò[ôùfö ù^jeêuê Pûf ù~ûMêñ ùgL @a\êfäû Kûgàúee _â]û^cªú ùjaû _ùe R¹êKûgàúeùe ^òùdûRòZ @ûc ùi^ûe ù^ZéZß Zûu jûZKê @ûiò ~ûA[ôfûö ù~ùZùaùk bûeZúd ùi^û Kûgàúe C_ZýKûeê @^ê_âùagKûeúuê aòZûWòZ Keòù\ùf ùiùZùaùk ùgL @a\êfæû @ÈaòeZò ùNûhYû Keòù\ùfö KûeY ùiùZùaùk _ûKþ @]ôKéZ Kûgàúeùe Zûue _âbûa ^[ôfûö ù^jeêu ^òùa\^ Kâùc Gjò cûcfûùe RûZòiõN jÉùl_ Kùf û 1949ùe ù~ùZùaùk còkòZ RûZòiõN ^ò¿©ò ù^fû Kò R¹ê-Kûgàúeùe R^cZ iõMâj Keû~òaö ùiùZùaùk ùgL @a\êfäû, _ŠòZ ù^jêeuê Kjòùf Kò Zûuê i´ò]û^e 370 ]ûeû \eKûeö @^ý[û ùi ùKCñ cêjñùe R^Zûu _ûLKê bûeZ _ûAñ ùbûU @ûYòaûKê ~òùaö _ŠòZ ù^jeê Zûuê i´ò]û^ ibûe @¤l WKÖe búceûI @ûù´\Keuê iûlûZ KeòaûKê Kjò[ôùfö WKÖe búceûI @ûù´\Ke ùgL @a\êfäûuê ÆÁ c^û Keò ù\A[ôùf ù~, @û_Yue Gjò \ûaò cêñ ùKùa c]ý cû^ò _ûeòaò ^ûjòñö bûeZe Kûgàúe _âZò ù~Cñ \ûdòZß @Qò Zûjû _ìeY ùjC ùjùf bûeZe Kûgàúe C_ùe ùKøYiò @]ôKûe ^ejê Zûjû ùjûA_ûeòa ^ûjóö _êYò _ŠòZ ù^jeê ^òR cªòcŠke ijù~ûMú ùMû_ûk Êûcú @ûdweuê \ûdòZß ù\ùf ù~, i´ò]û^ ibûùe ùi 370 ]ûeûKê MéjúZ KeûA ^ò@«êö i´ò]û^ ibû c]ý ùMû_ûk Êûcú @ûduûeu Gjò _âÉûaKê ^ûc¬êe Keòù\ùfö ùiùZùaùk ùMû_ûk Êûcú @ûdwûe i´ò]û^Kê aêSûA[ôùf Kò 370 ]ûeû @iÚûdú bûùa Kû~ðýKûeú Keû~òa Gaõ Kûgàúeùe R^cZ iõMâj Keòaû _ùe Zêe« _âZýûjûe Keò^ò@û~òaö ùKak ùgL @a\êþfæûuê KòQò gqò ù\aû _ûAñ Gjû Kû~ðýKûeú Keû~òaö KûeY R^cZ iõMâj icdùe bûeZ i_lùe \éXÿZûe ij ùi Zûu \ûaò eLô _ûeòùa; G[ô_ûAñ @iÚûdú bûùa Gjò ]ûeûKê fûMê Keû~ûCö ùKak @iÚûdú _âiw ù~ûMêñ i´ò]û^ ibû GjûKê c¬êe Keò[ôfû ö _ŠòZ ù^jeê ùgL @a\êfäûuê C_KéZ Keòaû _ûAñ MkûaûU ù\A ùi[ôùe ]ûeû-51 (The Constitution (Application to Jammu and Kashmir) Order, 1954 )ù~ûWòù\ùfö Gjû fûMê ùjaû _ìaðeê iõi\ùe Gjû C_ùe @ûùfûP^û ùjaûe @ûagýKZû [ôfûö Kò«ê Zûjû Keû^~ûA eûÁâ_Zòu \ßûeû @¤ûù\g cû]ýcùe fûMê Keò \ò@ûMfûö ùgL @a\êfæûu C_eê ijûdZû còkòaû \ßûeû R¹ê-Kûgàúe ijòZ @^ýûd ùjfûö R¹êe R^iõLýû Kûgàúe C_ZýûKû Vûeê @]ôK [ôfûö Kò«ê ùgL @a\êfæûue R¹ê C_ZýKûùe ^MYý _âbûa [ôfûö ùZYê KûgàúeeKê @]ôK aò]ûdK _\ Z[û R¹ê C_ZýKûKê Kcþ aò]ûdK _\ ù\ùfö ùgL @a\êfäûuê _l_ûZ bûùa _â[c ^òaðûP^ùe RòZûAaû _ûAñ eûRý ^òaðûP^ @]ôKûeú ZZKûkú^ \êA ùfûK_âòd \k ‘_âRû _eòh\’ Gaõ ‘cêifòc fòM’e _âû[úue icÉ ^ûcûu^ _Zâ LûeR Keòù\ùfö _ŠòZ ù^jeêu @_ûe KeêYûeê ^òaðûP^ ^ fXÿò ùgL @a\êfæû Kûgàúee ^òaðûPòZ cêLýcªú ùjûAMùfö _ûKòÉû^ 1947eê KâcûMZ bûùa KûgàúeKê aòaû\úd @*k \gðûAaû _ûAñ Kûgàúee cêiþfòcþ @]òaûiúuê CiþKûA @ûiòQòö @û½~ðý K[û ùjCQò Kûgàúee cêiþfòcþ @]ýêhòZ @*kùe _ûKòÉû^e Êû]ú^Zû \òai 14 @MÁ _ûk^ Keû~ûA[ûGö ]ûeû 370 @^ê~ûdú Rû¹ê KûgàúeKê ùK¦â ieKûe ù~ZòKò iaþiòWÿò I ijûdZû ù\A[û@û«ò Zûjû ùKøYiò eûRý _ûA^[ûGö Z[û_ò ùiVûùe @^aeZ bûeZ aòùeû]ú Kû~ðýKâc Pûfò[ûGö Rû¹ê-Kûgàúe @[ð ùKak NûUú @*ke cêiþfòcþ @]òaûiú ^êj«ò, Rû¹êe jò¦ê, gòLþ, f\ûLe ùaø¡cû^uê ù^A aòPûe Keòaû CPòZö Gcûù^ bûeZ ij ejòaûKê iaêùaùk Pûjêñ[òfûùaùk ùKak NûUòe cêiþfòcþ ajêk @*k _ûKòÉû^ i_lùe KûjóKò cZ \ò@«ò Gjû aêSû_ùWÿ ^ûjóö GVûùe jRûejRûe ahð Zke gueûPû~ðý _ûjûWÿ, aòbò^Ü _êeûZ^ iÚû^e ^ûcKê c]ý Kûgàúe ieKûe a\kûA ù\AQ«òö ^ûMeòKZß, iμ©òMZ @]ôKûe I ùcøkòK @]ôKûe bkò @ûC ùKùZK ùlZâùe Rû¹ê-Kûgàúe ^òdc @fMûö Gjò ^òdc ù~ûMêñ @^¥ ùKøYiò eûR¥e ^ûMeòK Rû¹ê-Kûgàúeùe Rcò Kò´û iμ©ò KòYò_ûe«ò^òö ]ûeû 356 fûMê Keò @^¥ eûR¥ùe Pûjòñùf ùK¦â ieKûe @û[òðK Reêeú _eòiÚòZò Rûeò Keò_ûe«ò; Kò«ê Rû¹ê-Kûgàúeùe Gbkò Keòaû lcZû ùK¦âe ^ûjóö ùKak ~ê¡ Kò´û aûj¥ gZî @ûKâcY _eòiÚòZòùe ùK¦â ieKûe Rû¹ê-Kûgàúeùe Reêeú _eòiÚòZò ùNûhYû Keò_ûe«òö _ìeû i´ò]û^ bòZùe iaðû]ôK aòZKòðZ Z[û @ûùfûPòZ ]ûeûUò ùjCQò 370ö G[ô ijòZ i´ò]û^ iõùgû]^ ^Keò ZZKûkú^ eûÁâ_Zò eûùR¦â _âiû\u Êûle akùe 1954 cA 14ùe ]ûeû 35(K)Kê ]ûeû 370 @]ô^ùe ù~ûWò \ò@û~ûA[ôfû û Gjû R¹êKûgàúeùe iμ©ò I aé©òMZ @]ôKûe ij RWòZ û Gjû akùe ùiVûùe bûeZe @^ý eûRýe ùKøYiò ^ûMeòK Rcò KòYò _ûeòùa ^ûjòñ aû Zûu ^ûcùe Rcò ùjûA _ûeòa ^ûjó û G_eòKò R¹êKûgàòe ùKøYiò Sò@ ~\ò @^ý eûRýe ~êaKuê aòaûj Ke«ò ùZùa ù_÷ZéK iμ©òùe Zûue @]ôKûe ejòa ^ûjó û @^ý eûRýe ùKøYiò aýqò R¹êKûgàúe ieKûeu ùKøYiò _\_\aúùe PûKòeò Keò_ûeòùa ^ûjó û @^ý eûRýe ùKøYiò QûZâ aû aýqòuê eûRý ieKûeu ùKøYiò aé©ò, _êeÄûe AZýû\ò \ò@û~ûA_ûeòa ^ûjó û ùZYê Gùa Gbkò @Yiû´ò]û^òK @ûA^Kê Cùz\ Keòaûe icd @ûiòQò û Kûgàúe aòfd bûeZ ahðùe ùijòbkò ùjfû ù~Cñbkò bûùa bûeZùe 500 eûRýe aòfd ùjfûö 370 Gaõ 51 ]ûeûùe ùKøYiò JPòZý ^ûjóö ZûjûKê Zêe« jUûA ù\aû \eKûe û R¹ê C_ZýûKû ijòZ ù~Cñ @^ýûd PûfòQò ZûjûKê icû¯ Keòaû \eKûe Gaõ R¹ê ùlZâKê R^iõLýû @û]ûeùe Kòbkò @]ôK aò]ûdK _\ còkòa Zûjûe @aòùk´ aýaiÚû Keòaû \eKûeö f\ûL ijòZ ajêZ @^ýûd ùjûAQò ZûKê eûRýeê @fMû Keò ùK¦â gûiòZ _âù\g Keòaû \eKûe ö KûeY Gjû \ßûeû @ûùc Pú^þKê CPòZ Raûa ù\A _ûeòaûö ù~Cñcûù^ bûeZùe ejòaûKê Lêiò cYê ^ûjûñ«ò ùicû^u _ûAñ _ûKòÉû^ ~òaû ^òcù« _[ C^àëq Keòaû \eKûeö _ûK @]ôKéZ KûgàúeKê bûeZùe cògûAaû _ûAñ iõi\ùe _âÉûa MéjúZ KeûAaû @ûagýKö Giaê _ûAñ ajê \ò^eê @\ûfZùe fUKò ejò[ôaû ]ûeû 35(K) iμKðòZ eûd _âKûg _ûAaû CPòZ û Gjûe ù`ifûKê @UKûAaû _ûAñ ùKøYiò _l ùPÁû Keòaû CPZ ^êùjñ û